«Φόβος, ένας παντοδύναμος τύραννος » Σκέψεις της Κατερίνας Γ. Καββαδά

«Σ’ αυτές τες σκοτεινές κάμαρες, που περνώ
μέρες βαρυές, επάνω κάτω τριγυρνώ
για νά ‘βρω τα παράθυρα»

(Κ.Π.Καβάφης)

Ο Φόβος έχει απλώσει τα φτερά του πάνω από την άδεια πόλη. Δεν ακούγεται ήχος. Στην ύπαιθρο αν μη τι άλλο έχεις ν΄ ακούσεις τη μελωδία του πουλιού ή της φυλλωσιάς των δέντρων. Εδώ ακούγονται μόνο τα φρένα κάποιου αυτοκινήτου να στριγκλίζουν στην προσπάθεια του να φτάσει, όσο γίνεται πιο γρήγορα στον προορισμό του.

Μιλιούνια οι άνθρωποι γύρω και όμως δεν ακούς ανάσα . Ακούς τη φωνή σου,τα βήματά σου και τρομάζεις. Σα να μας έχουν ναρκώσει. Ο φόβος το νέο ναρκωτικό. Ο φόβος το νέο φίμωτρο.

Με ένα χαρτί στο χέρι κυκλοφορούμε για να καλύψουμε τις βασικές ανάγκες αποφεύγοντας να κοιτάξει ο ένας τον άλλο, αποφεύγοντας να αγγίξει ο ένας τον άλλο. Αν κατά τύχη αγγίξουν οι αγκώνες στο σούπερ μάρκετ βλέπεις τον τρόμο στα μάτια του απέναντι σαν να βλέπει μπροστά του τον χάρο με καροτσάκι σούπερ μάρκετ.

Στο λεωφορείο κάθεσαι στο κάθισμα και νιώθεις ότι κάθεσαι πάνω σε βόμβα μικροβίων. Δεν τολμά κανείς να γελάσει, να μιλήσει και εισπράττει τα δολοφονικά βλέμματα των άλλων. Φόβος για το λόγο, φόβος για το γέλιο, φόβος για ότι βγαίνει από το στόμα αλλά όχι για ό,τι εισέρχεται.

Μέσα στο σπίτι αρχίζουμε να βλέπουμε σαν εχθρό το παιδί μας που γύρισε από το φαρμακείο, τον άντρα ή τη γυναίκα μας που γύρισε από τη δουλειά. Όλα έχουν πάρει τη μορφή του ιού. Τρέμουμε να μιλήσουμε, τρέμουμε να χαϊδέψουμε το κεφάλι του παιδιού μας, η λέξη αγκαλιά δεν ψιθυρίζεται από τα χείλη μας.

Φόβος αν θα καταφέρουμε να ζήσουμε αλλά και μεγαλύτερος αν ζήσουμε. Τα κλειστά μαγαζιά, οι κλειστές επιχειρήσεις, το κλειστό αεροδρόμιο, η ανεργία, ο άδειος κουμπαράς, το όνειρο που σβήνει, οι κλειστοί δρόμοι για περπάτημα, τα κλειστά άλση που διοχετεύαμε την αρνητική ενέργεια, τα άδεια σχολεία, η τηλεργασία, η απάθεια, γίνονται αόρατα λουριά που σε σφίγγουν όλο και περισσότερο μέρα με τη μέρα,γιατί γνωρίζεις βαθιά μέσα σου ότι σηματοδοτούν μια νέα εποχή. Κι εσύ δαγκώνεις τα χείλη, πνίγεις τις κραυγές σου, γιατί αν φωνάξεις θα διαταράξεις την ηρεμία του άψυχου τοπίου, θα δημιουργήσεις μεγαλύτερο άγχος στους δικούς σου,και θα είναι δηλωτικό ανευθυνότητας,ανωριμότητας. Γι΄αυτό σωπαίνεις.

Φόβος για το σήμερα, για το τώρα, για το αύριο. Και η τηλεόραση συνεχίζει τον βομβαρδισμό της ανελέητα. Ποτέ άλλοτε δεν είχα συνειδητοποιήσει πως οι λέξεις είχαν τη δύναμη τόνων εκρηκτικής ύλης, που μπορούν εν μια νυχτί να σε κάνουν να νιώσεις την ασημαντότητά σου, να σου σπάσουν το φρόνημα, να σου διαλύσουν το όνειρο και να σε κάνουν ένα σωρό από κόκαλα και σάρκα πεσμένο πάνω σ΄ έναν καναπέ πολυτελείας.

Ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχα συνειδητοποιήσει πόσο επικίνδυνα είναι τα μειλίχια λόγια των ακριβοπληρωμένων αστραφτερών τζέντλεμαν, που σου λένε γλυκά ¨κάτσε επιτέλους στο σπίτι σου¨. Ποτέ δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι πιο ισχυρός από τους ιούς που λιώνουν τη σάρκα είναι οι ιοί που σαν σαράκι εισχωρούν, θρονιάζονται μέσα σου, σου ρουφούν την ενέργεια και σου διαλύουν τον εγκέφαλο. Πόσο εύκολο τελικά είναι να γίνει κάποιος μαριονέτα. Αρκεί να του βρεις το κουμπί που τον τρομάζει περισσότερο. Ούτε μια λέξη από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης για το πως ακόμα και στα δύσκολα μπορείς να παραμείνεις άνθρωπος. Ούτε ένα μάθημα για όλους αυτούς που σ΄ ένα βράδυ ,με ένα sms, έμειναν χωρίς δουλειά, χωρίς χρήματα, για το πως μπορούν να σταθούν όρθιοι. Ούτε ένα μάθημα επιβίωσης στα δύσκολα. Ούτε ένα μάθημα τι να πεις στο παιδί σου, που ξαφνικά βλέπει τους γονείς του με την αβεβαιότητα στα μάτια να το κοιτούν χωρίς να το βλέπουν.Το μόνο μάθημα είναι:πως να πλένουμε τα χέρια μας.Ξοδεύτηκαν χιλιάδες ευρώ για να μάθουμε να έχουμε παστρικά χέρια και όχι καθαρές ψυχές.

Φόβος για τα σύνορα. Φόβος για τη χώρα. Οι ειδήσεις για τα εθνικά θέματα είναι στα ψιλά. Η παιδεία δίνει καθημερινή μάχη στις οθόνες με ψυχή αλλά χωρίς εκπαίδευση στην αντιμετώπιση της νέας θεότητας-εκπαίδευση εξ αποστάσεως-χωρίς τεχνική στήριξη, εργαλεία, ενδυνάμωση. Φόβος αλλά και κίνδυνος να φανείς λίγος απέναντι στον μαθητή σου που παίζει την τεχνολογία στα δάχτυλα.Φόβος για όλους αυτούς που με δύναμη ένα μικρόφωνο στο χέρι ανερυθρίαστα χτίζουν το μύθο του τεμπέλη δάσκαλου.

Φόβος αν θα ζήσεις. Φόβος αν αρρωστήσεις, αν θα μπορέσεις ν΄ ανταπεξέλθεις στο οικονομικό κόστος που με μαεστρία σου φόρτωσαν. Φόβος αν θα ξαναβρείς δουλειά. Φόβος μήπως πεινάσεις. Φόβος αν θα μπορέσεις να υλοποιήσεις την υπόσχεση στο παιδί σου για καλύτερες μέρες. Φόβος για τη συνύπαρξη, που ξαφνικά συνειδητοποιείς ότι περισσότερο ενδιαφερόσουν όλα αυτά τα χρόνια για το κοινωνικό μακιγιάζ παρά για την ουσιαστική επικοινωνία με τους δικούς σου ανθρώπους, φόβος για την εσωτερική μοναξιά που τόσα χρόνια κραύγαζε αλλά εσύ την τάϊζες με ύλη, φόβος αν θα μπορέσεις να συντηρήσεις όλα αυτά τα άψυχα που με ατέλειωτες ώρες εργασία έφτιαξες.

Η λύση; Ποια είναι η λύση; Με τι αρματωσιά να παλέψουμε τους 6000 φόβους υπαρκτούς ή μη; Πως μπορούμε να μας ξαναχτίσουμε από την αρχή; Με τι υλικά μπορούμε να φτιάξουμε τη νέα μας ασπίδα; Προλαβαίνουμε; Είναι πολλοί που έχουν γονατίσει. Πρέπει να ξαναμάθουμε να μπουσουλάμε, να μπορέσουμε να ξανασταθούμε, να ισορροπήσουμε, να βαδίσουμε αργά και αν είμαστε τυχεροί να ξανατρέξουμε. Προλαβαίνουμε; Ας δοκιμάσουμε. Με δεδομένη την κατάσταση, ας δοκιμάσουμε με άλλες στρατηγικές που θα μπορέσουν να μας βγάλουν από το αδιέξοδο.

Η εμπειρία λέει ότι το αντίδοτο του φόβου είναι οι συμμαχίες. Στα δύσκολα δεν μπορεί κανείς να τα βγάλει πέρα μόνος του. Στα δύσκολα χρειαζόμαστε συντρόφους και αλληλεγγύη,έστω χωρίς εγγύτητα. Ας αναζητήσουμε τα νέα όπλα. Ας ανοίξουμε τα πορτοπαράθυρα,αν μη τι άλλο θα μπει λίγο αεράκι.

Πήγαινε κι άνοιξε την πόρτα.
Μπορεί απ’ έξω εκεί να στέκει
ένα δέντρο, ένα δάσος,
ένας κήπος,
ή μια πόλη μαγική.

(Μίροσλαβ Χόλουμπ)

Πηγή: Souel