Συνεχίζω με το δεύτερο (και τελευταίο) μέρος του άρθρου, σχετικά με τα μεγάλα προβλήματα και τις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει το Μεγανήσι στο άμεσο μέλλον. Το πρώτο μέρος, εδώ

ΜΕΓΑΝΗΣΙ 2023:

“Tοκ-Tοκ!”

Τα προβλήματα είναι, που μας χτυπούν την πόρτα. 

Του Παναγιώτη Κονιδάρη

(Β’ μέρος)

8) ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ

Το πρόβλημα:

Τεράστια οχήματα, βαρυφορτωμένα, περνούν μέσα από τα χωριά και καταστρέφουν δρόμους ή ενοχλούν τουριστικές επιχειρήσεις. Φοβερός θόρυβος. Σκουπίδια ξεχειλίζουν στους κάδους. Μεγαλόσωμα ζώα κόβουν βόλτες στους οικισμούς και καταστρέφουν κτήματα και αυλές στην προσπάθειά τους να βρουν νερό και τροφή. Κυκλοφοριακά προβλήματα σε όλα τα χωριά. Ελάχιστοι πεζόδρομοι. Αυτά δεν είναι παρά λίγα από τα καθημερινά προβλήματα που συναντάμε στο νησί μας. Είναι τωρινά; Μάλλον είναι διαχρονικά θα έλεγα, αλλά το τελευταίο διάστημα έχουν ενταθεί. Κι αν συνεχιστούν και ενταθούν περαιτέρω; Σε αυτό δεν χρειάζεστε την δική μου απάντηση, την δίνετε και μόνοι σας.

Ιστορικό:

Έχει παγιωθεί από την εποχή Ζαβιτσάνου το καθεστώς πεζοδρόμησης των οικισμών κατά την τουριστική περίοδο. Υπήρξαν επίσης μονοδρομήσεις και κανόνες κυκλοφορίας τις οποίες συνέχισαν να εφαρμόζουν και οι επόμενες δημοτικές αρχές. Υπήρξαν και ξεκάθαρες κανονιστικές αποφάσεις. Όλοι αναγνωρίζουν την τεράστια χρησιμότητά τους. Πεζοδρόμηση δεν σημαίνει λιγότερη κίνηση, σημαίνει καλύτερη και περισσότερη ενίοτε κίνηση, απλά δεν περιλαμβάνει οχήματα! Αυτό όμως προϋποθέτει χώρους πάρκινγκ και αυστηρή εφαρμογή των κανόνων. Και κανόνες χωρίς αστερίσκους.

Για τα βοοειδή, και αιγοπρόβατα που κυκλοφορούν ανεξέλεγκτα, μέσα και έξω από τα χωριά, δυστυχώς δεν υπάρχει κράτος. Το κράτος έχει πετάξει το μπαλάκι στις Περιφέρειες και αυτές στους Δήμους. Σύμφωνα με τον νόμο ο δήμος πρέπει να έχει ειδικό χώρο διαμορφωμένο για να σταυλίσει ανεπιτήρητα ζώα, αφού τα συλλάβει ο ίδιος με ειδικό προσωπικό, Να τους έχει και ειδικό γιατρό μπας και έχουν κάποια αρρώστια και αν δεν εμφανιστεί ο ιδιοκτήτης τους να τα μαζέψει εντός δέκα ημερών να έχει και ειδικό χασάπη που θα τα σφάξει. Αν ο ιδιοκτήτης εμφανιστεί για να τα παραλάβει, δεν τρέχει κάστανο, απλά του κόβουν ένα πρόστιμο και πάει στην δουλειά του. Δηλαδή πιάσε το αυγό και κούρεψ’ το!

Προτάσεις:

Καταρχήν για την αποκομιδή των απορριμμάτων για την οποία πολλοί διαμαρτύρονται να πούμε ότι είναι θέμα οργάνωσης του δήμου και των Υπηρεσιών του. Σε ένα τουριστικό νησί είναι αυτονόητο ότι οι ανάγκες το καλοκαίρι για έκτακτο προσωπικό στην καθαριότητα είναι σημαντικές. Οπότε είναι θέμα οργάνωσης του τομέα καθαριότητας , δεν χρειάζεται να πούμε πολλά πάνω σε αυτό.

Για την κυκλοφορία των βαρέων οχημάτων δεν χωράνε επίσης πολλές αναλύσεις. Υπάρχουν νόμοι που μπορούν κάλλιστα να καλύψουν τις αποφάσεις του δήμου. Το σταμάτημα των οικοδομικών εργασιών εντός των οικισμών και η αντίστοιχη διέλευση οχημάτων θα έπρεπε να σταματάει κατά την γνώμη μου από την 1^η Ιουλίου αν όχι νωρίτερα, και τουλάχιστον μέχρι το τέλος Αυγούστου. Εναλλακτικά θα μπορούσε σε κάποιο δημοτικό συμβούλιο να συζητηθεί το θέμα και να ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις αφού ακουστούν και οι γνώμες των φορέων του νησιού (επαγγελματίες, ξενοδόχοι κτλ). Κάτι τέτοιο γινόταν παλιότερα που το πρόβλημα ήταν μικρότερο, δεν κατανοώ γιατί έχει σταματήσει να γίνεται πια, ώστε η κοινωνία με ανοιχτές διαδικασίες να παίρνει τις αποφάσεις της. Η οικοδομική δραστηριότητα βέβαια δεν μπορεί να παραπονιέται. Υπάρχουν τουριστικά νησιά –και όχι μόνο της Ελλάδας- όπου είναι απαγορευμένη ολοσχερώς 4,5 και 6 μήνες. Για δύο μήνες δεν θα πέσουν έξω τα καράβια του real estate. Να προσθέσω μόνο ότι όλα συνδέονται και τα πράγματα με την κατασκευή των περιφερειακών θα είναι πιο απλά, αφού η βαριά κίνηση θα έχει εναλλακτική οδό.

Για τα ανεπιτήρητα ζώα τώρα, κυρίως τα μεγαλόσωμα που προκαλούν ισχυρή ενόχληση, κάνουν ζημιές και ίσως κάποτε προκαλέσουν και ατυχήματα, άθελά τους. Ασφαλώς και θα πρέπει να υπάρχουν κανόνες, ήδη υπάρχει ένα πλαίσιο που αναφέρθηκε. Όμως δεν υπάρχει δυστυχώς πλαίσιο στο κράτος που να τιμωρεί τους παραβάτες ιδιοκτήτες με τρόπο που να συμμορφώνονται (πχ κόβοντάς τους τις επιδοτήσεις ή με πολύ υψηλά αμετάκλητα πρόστιμα κτλ) όπως γίνεται σε όλες τις χώρες της βόρειας Ευρώπης που έχουν μάλιστα πολύ περισσότερα ζώα από τα δικά μας, αλλά που σέβονται και τους κανόνες του κράτους τους. Θα μπορούσε ο μικρός δικός μας δήμος να εφαρμόσει όσα ανέφερα στο Ιστορικό; Με το χέρι στην καρδιά, μάλλον όχι. Είναι σχεδόν αδύνατο, κι αυτό εκμεταλλεύονται κάποιοι. Ωστόσο θα άξιζε κάποια στιγμή η προσπάθεια να οργανωθεί κάτι τέτοιο έστω και σαν πιλοτική δράση, για ένα διάστημα. Θα το χειροκροτούσα, παρά το κόστος του.

Ασφαλώς τα προβλήματα της καθημερινότητας δεν εξαντλούνται εδώ, είναι μακρά η λίστα. Για παράδειγμα η απομάκρυνση του ταχυδρομείου, η αστυνόμευση του νησιού, η λειτουργία των λιμανιών και των πίλαρ, ο εξωραϊσμός πλατειών και δημόσιων χώρων κτλ είναι κάποια που μπορούν να αναφερθούν πρόχειρα και το καθένα μπορεί να βρει δεκάδες διαφορετικές λύσεις, οπότε δεν θα τα αναλύσω σε βάθος. Πολλά είναι θέμα επιλογής και αισθητικής της εκάστοτε δημοτικής αρχής.

9) ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΑΡΑΛΙΩΝ

Το πρόβλημα:

Οι παραλίες μας δεν είναι άπειρες. Είναι λίγες και όχι πολύ μεγάλες. Στην ουσία έχει τρεις το Σπαρτοχώρι, τρισίμιση (!) το Κατωμέρι (έχει βέβαια το πολυσύχναστο Φανάρι) και μιάμιση (!) ουσιαστικά το Βαθύ. Αυτές είναι οι πιο προσβάσιμες και τουριστικά εκμεταλλεύσιμες. Είναι οργανωμένες όμως όπως θα έπρεπε; Ή επικρατεί άρπα κόλλα και το δίκιο του ενοικιαστή; Σέβονται όλοι τους κανόνες, τους ντόπιους και τους επισκέπτες; Αμφιβάλλω.

Ιστορικό:

Πολλές από αυτές τις παραλίες πριν δεκαπέντε ή είκοσι χρόνια δεν υπήρχαν καν. Το Πασουμάκι έγινε εύκολα προσβάσιμο επί Φερεντίνου, το Λιμονάρι και το Φανάρι αναπτύχθηκαν επί Ζαβιτσάνου, του Στραβνάμ επί Δάγλα. Την εποχή του Ζαβιτσάνου χτίστηκαν και τα δημοτικά περίπτερα σε Φανάρι και Ρόκα και δημοπρατήθηκε καντίνα στο Λιμονάρι, σε μια προσπάθεια να έχει έλεγχο και να εξασφαλίζει καλές υποδομές ο δήμος σε αυτές, ενώ παράλληλα να μπορεί να αποκομίζει και έσοδα. Έτσι απέκτησαν ντουζιέρες, τουαλέτες και χώρους εξυπηρέτησης πελατών. Δεν πήγαν όμως όλα σύμφωνα με το σχέδιο. Επί Δάγλα παρενέβη η Κτηματική Υπηρεσία και το πράγμα οδηγήθηκε στα δικαστήρια με λάθος τρόπο και με αποτέλεσμα ο δήμος να απολέσει τα περιουσιακά του στην ουσία στοιχεία και, φυσικά, τα έσοδά του. Σήμερα στις παραλίες αυτές λειτουργούν ιδιωτικές επιχειρήσεις που απλώνουν ομπρελοξαπλώστρες, κρεβάτια και άλλα… έπιπλα, με σχετική άδεια/σύμβαση της Κτηματικής. Η κατάληψη του χώρου στο Φανάρι είναι μεγαλύτερη από ποτέ, μιας και εκεί υπάρχουν πλέον 3 επιχειρήσεις και ενδεχομένως αναμένεται και 4^η. Οι τιμές πλέον ακολουθούν ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια και όχι το πλαφόν που καθόριζε ο δήμος. Ο χώρος για τους ελεύθερους λουόμενους έχει μοιραία συρρικνωθεί. Στις περισσότερες από τις άλλες παραλίες τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα, αλλά αν συνεχιστεί αυτό το μοντέλο δεν αποκλείεται να αλλάξει και αυτό. Να προσθέσω ότι πρόσφατα μπήκε από την Περιφέρεια ράμπα για αναπήρους στην θάλασσα.

Προτάσεις:

Καταρχήν είμαι από αυτούς που έδωσαν μάχες για την κυριότητα του κτίσματος και του οικοπέδου στο Φανάρι ενάντια στην Κτηματική. Η άποψή μου είναι ότι ο αγώνας αυτός θα έπρεπε με συντονισμένη προσπάθεια και ισχυρή επιστημονική και δικηγορική στήριξη να συνεχιστεί. Ο δήμος αν κινούνταν σωστά πιστεύω ότι θα μπορούσε να ξαναπάρει το κτίριο στο Φανάρι στα χέρια του, ακόμα και σε συμφωνία με την Κτηματική (:το μακρύ χέρι του δημοσίου, πάει να πει). Κι αυτό θα σήμαινε καλύτερη οργάνωση και κέρδος για την κοινωνία.

Κατά δεύτερον θα έπρεπε να τσεκάρεται σε ποιον βαθμό τηρούνται οι νόμοι περί ποσοστού κάλυψης της παραλίας (ναι, υπάρχουν ακόμα τέτοιοι στην χώρα, αν και φοβάμαι όχι για πολύ). Για να μπορούν να έχουν πρόσβαση και όσοι δεν θέλουν να χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες των καταστημάτων.

Άλλες δράσεις προστασίας και εκμετάλλευσης συμβατής με το περιβάλλον που θα μπορούσε να προωθήσει ο δήμος είναι η απόκτηση γαλάζιας σημαίας για κάποια/ -ες από τις παραλίες μας, αρχής γενομένης από το Φανάρι που έχει ήδη κάποιες απαιτούμενες υποδομές. Στην ουσία ναυαγοσώστης λείπει μόνο. Αποσυμφόρηση κάποιων παραλιών θα είχε η βελτίωση προσβασιμότητας σε κάποιες μικρότερες (πχ Ξέρα, Πουρνόπουλο κτλ). Και τέλος σημαντική είναι και η φροντίδα καθαρισμού των παραλιών σε τακτική βάση.

10) ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟ

Το πρόβλημα:

Το Μεγανήσι είναι νησί, άρα έχει γύρω του θάλασσα. Αυτή είναι η μοίρα του. Να εξαρτάται εντελώς από τις θαλάσσιες συγκοινωνίες. Με την μεταφορά του φέρι-μποτ αποκλειστικά στα Σπήλια το υπόλοιπο νησί αντιμετωπίζει προβλήματα και αυξάνονται πολύ οι μετακινήσεις οι οδικές (λεωφορεία, ταξί, ιδιώτες), οι χρόνοι, τα κόστη κτλ. Πρόβλημα όμως υπάρχει και με τα λεωφορεία του ΚΤΕΛ που από πέρσι μας έσβησαν από τον χάρτη, βάζοντας δρομολόγια σε ώρες που ο Μεγανησιώτης που έχει θάλασσα στην μέση αδυνατεί να προλάβει για μερικά λεπτά. Σαδιστικό! Ο Αγχίαλος που έδινε λύσεις στην μεταφορά των πολιτών δυστυχώς πωλήθηκε, αφού δεν έβγαζε κέρδη. Άλλες συγκοινωνίες παραμένουν στα χαρτιά.

Ιστορικό:

Κάποια στιγμή, με την πληθώρα σκαφών που μαζεύονται στην μαρίνα στο Βαθύ οι ιδιοκτήτες των φέρι μποτ ανακοίνωσαν την αποχώρησή τους από το εκεί λιμάνι- καίτοι υπάρχει και προβλέπεται εκεί ράμπα για το φέρι από την μελέτη κατασκευής του- για λόγους ασφαλείας. Το νέο λιμάνι στο Βαθύ ξεκίνησε να φτιάχνεται επί Σακκά και ολοκληρώθηκε και λειτούργησε επί Ζαβιτσάνου. Κάποια στιγμή συζητήθηκε η δημιουργία νέας πλατφόρμας για το φέρι μποτ, στην εξωτερική πλευρά του λιμενοβραχίονα, δηλαδή όπως έρχεται από Νυδρί το φέρι-μποτ, ώστε και να μην μπαίνει στο λιμάνι και να έχει και τον ενοχλητικό στις μανούβρες μαϊστρο πίσω του. Τα οχήματα τότε θα έφευγαν ευθεία, πίσω από τα κτίρια της μαρίνας, χωρίς να μπερδεύονται οι χρήσεις, αρκεί να γινόταν η σύνδεση με νέο δρόμο προς τα πάνω. Έγινε και η μελέτη της οδικής αυτής σύνδεσης…και ξέμεινε στα συρτάρια. Το μόνο που χρειάζεται για να υλοποιηθεί είναι η μεταφορά (όχι καταστροφή, απλά μεταφορά) στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νεκταρίου. Για το ΚΤΕΛ δεν έχω κάτι να αναφέρω, πέραν του ότι για χρόνια ολόκληρα μοιάζουν να πολεμούν το νησί μας, για άγνωστους λόγους. Για τα υδατοδρόμια και την σύνδεση με υδροπλάνα, παραμένει στα χαρτιά, αν και ήταν κάτι που κυνήγησε και ο Ζαβιτσάνος και ο Δάγλας.

Προτάσεις:

Πρέπει οπωσδήποτε να συζητηθεί και να προχωρήσει η δημιουργία ράμπας στην εξωτερική πλευρά της μαρίνας, έξω από το μπαστούνι. Αυτό θα αποτελέσει ισχυρό λόγο για να επιστρέψει το φέρι-μποτ και στο Βαθύ, το μεγαλύτερο λιμάνι του νησιού, βελτιώνοντας την συγκοινωνία τα μάλα. Αντιδράσεις δήθεν για το εκκλησάκι ή δήθεν για όχληση από την νέα ράμπα δεν μπορεί να λαμβάνονται σοβαρά υπ’όψιν. Εννοείται ότι απαιτείται και βελτίωση των υπαρχόντων λιμενικών υποδομών.

Για το ΚΤΕΛ θα έπρεπε να έχει γίνει ήδη ισχυρή και επίμονη διαμαρτυρία από τους αρμόδιους φορείς (δήμαρχο, ΔΣ, βουλευτή, περιφέρεια κτλ) και να έφτανε ακόμα και στην απειλή μποϋκοτάζ. Μας αντιμετωπίζουν σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας και αυτό πάει πολύ. Μόνο έτσι θα καταλάβουν. Αλλιώς υπάρχουν κι άλλοι τρόποι.

Για τα υδατοδρόμια θα πρέπει να πιεστούν οι διαδικασίες, αλλά είναι κυρίως θέμα της περιφέρειας. Νέος Αγχίαλος δεν πρόκειται να ξαναϋπάρξει, αυτό είναι σαφές. Αν όμως κάποια στιγμή ολοκληρωθεί η υποθαλάσσια της Λευκάδας και προχωρήσουν σε εκβάθυνση του Διαύλου, όπως σχεδιάζουν, τότε θα μπορούν σε αυτόν να αναπτυχθούν μεγαλύτερες ταχύτητες και να είναι πιο εύκολα προσβάσιμη η Λευκάδα, με κάποιο μέσο. Το ελπίζω. Αργούμε ωστόσο για κάτι τέτοιο.

Τέλος, δεν είναι καθημερινή η πρόσβαση στο νησί με ελικόπτερα, ούτε είναι μια λαϊκή ανάγκη, αλλά πλέον υπάρχουν αρκετοί (πλούσιοι συνήθως) που μας επισκέπτονται με αυτόν τον τρόπο. Η λύση του γηπέδου δεν είναι ιδανική, τις προάλλες πνίγηκε το Κατωμέρι στην σκόνη, δεν είχαν φαίνεται καταβρέξει από πριν. Σε κάθε περίπτωση η δημιουργία ενός μικρού ελικοδρομίου εκτός των οικισμών θα έλυνε με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα το θέμα.

11) ΜΟΥΣΕΙΑ

Το πρόβλημα:

Σε κτίρια που παραχωρήθηκαν από τους παλιούς συνεταιρισμούς ή από ιδιώτες (Βαθύ) και σε δημοτικά κτίρια (ΚΕΦΟ) υπήρξε η στόχευση να δημιουργηθούν όχι ένα, αλλά τρία μουσεία που θα στέγαζαν α) την ιστορία και την αρχαιολογική ταυτότητά μας (Σπαρτοχώρι), β) την λαϊκή παράδοσή μας (Βαθύ), γ) την ναυτική και θαλασσινή παράδοσή μας (Κατωμέρι). Κανένα από αυτά δεν λειτουργεί σήμερα και είμαστε έτσι ένα από τα ελάχιστα νησιά που δεν έχει να προσφέρει την επίσκεψη σε ένα οποιοδήποτε μουσείο στον επισκέπτη του. Και να μην είχαμε τι να του δείξουμε, όταν πχ τα μυκηναϊκά κτερίσματα από τους τάφους και τα νεολιθικά εργαλεία που ανευρέθηκαν τα τελευταία χρόνια στο Μεγανήσι παραμένουν σε κιβώτια στις αποθήκες της Εφορίας Αρχαιοτήτων…

Ιστορικό:

Το Μουσείο είναι παλιά κουβέντα, αλλά την προχώρησε και την υλοποίησε (με πολύ κόπο) η δημοτική αρχή Ζαβιτσάνου. Βρήκε τα κτίρια, έκανε τις μελέτες, ενέταξε τα έργα, πρόλαβε να ολοκληρώσει σχεδόν το Ιστορικής Διαδρομής στο Σπαρτοχώρι. Για κάποιον λόγο τα μουσεία βάλτωσαν επί Δάγλα, μόνο αυτό του Σπαρτοχωρίου άνοιξε κάποια στιγμή την πόρτα του, αλλά εντελώς ασυντόνιστα και χωρίς ουσιαστικά εκθέματα. Το Μουσείο στο Βαθύ και στο Κατωμέρι, ενώ έχουν θεωρητικά ενταχθεί, κωλυσιεργούν και παραμένουν ερείπια, χωρίς κανείς να κυνηγάει τους φακέλους και τις διαδικασίες για την τελική τους χρηματοδότηση και ολοκλήρωση.

Προτάσεις:

Οφείλει η επόμενη δημοτική αρχή να τρέξει και να εξασφαλίσει τα χρήματα και για τα άλλα δύο μουσεία, τα οποία είναι και πιο εύκολο να εξοπλιστούν με παραδοσιακά εκθέματα που υπάρχουν ακόμα στα χωριά μας. Πολλοί Μεγανησιώτες θα πρόσφεραν από τις πατροπαράδοτες περιουσίες τους για αυτόν τον σκοπό. Αλλά και το μουσείο στο Σπαρτοχώρι θα μπορούσε να φιλοξενήσει τα όσα σπουδαία έχουν ανακαλυφθεί στο νησί από την σκαπάνη της Γαλανίδου, της Βικάτου κ,ά. Αρχαιολόγων. Θα μπορούσε να φιλοξενήσει επίσης κείμενα και βιβλία προηγούμενων αιώνων που αφορούν στο νησί μας και με την χρήση του ανάγλυφου χάρτη που υπάρχει στο δάπεδο του κτιρίου να δημιουργείται διάδραση του επισκέπτη με το εκάστοτε έκθεμα και την ιστορία του. Αυτό φυσικά προϋποθέτει ειδικές αδειοδοτήσεις ασφάλειας του μουσείου και συνεννοήσεις με την Αρχαιολογία και τους ειδικούς επιστήμονες, αλλά είναι κάτι που αξίζει τον κόπο, όχι μόνο για τουριστικούς λόγους, αλλά κυρίως για την διαφύλαξη της ιστορίας μας και για τα παιδιά μας.

Τόπος χωρίς ιστορική μνήμη είναι τόπος που βαδίζει στα τυφλά.

Τέλος οφείλουμε να αναδείξουμε και να αξιοποιήσουμε τουριστικά άλλα ιστορικά μνημεία μας, όπως τους μύλους και φυσικά τους μυκηναϊκούς τάφους στο Κεφάλι, που θα πρέπει να γίνουν επισκέψιμοι.

 

12) ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ

Το πρόβλημα:

Το Μεγανήσι έχει μια πλούσια πολιτιστική παράδοση, η οποία ωστόσο τείνει να συνθλιβεί κάτω από τις ερπύστριες του τουρισμού. Η λαϊκή μας παράδοση και τα τραγούδια, η μουσικές μας, οι χοροί, τα υφαντά, η θεατρική μας παράδοση που κρατάει πάνω έναν αιώνα, τα ιδιαίτερα έθιμα μας, οι ιστορίες μας, ακόμα και η ντοπιολαλιά μας είναι ένα πολύτιμο σεντούκι θησαυρών. Αν χαθεί δεν θα έχουμε απλά χάσει την σύνδεση με τους προγόνους μας, τις ρίζες μας, αλλά και την ίδια την ταυτότητά μας. Κι αν δεν κάνουμε κάτι άμεσα, είναι βέβαιο ότι όλο αυτό θα χαθεί στην λήθη.

Ιστορικό:

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση, όλοι γνωρίζουν την πολιτιστική πορεία του νησιού μέσα στις δεκαετίες, τις δράσεις παλιά των κοινοτήτων, αργότερα και πιο οργανωμένα του δήμου, τα πρόσωπα (Μεγανησιώτες) που έχουν κατά καιρούς συμβάλει στην Πολιτιστική μας ιστορία και φυσικά τους κατά καιρούς συλλόγους και την δράση τους με προεξάρχοντα ασφαλώς τον ΜΕΝΤΗ. Οι εποχές όμως έχουν αλλάξει. Πόσα και ποια από τα πολιτιστικά στοιχεία του παρελθόντος οφείλουμε να διασώσουμε και γιατί;

Προτάσεις:

Πέρα από τα μουσεία που προαναφέρθηκαν και πρέπει να αποτελέσουν σημαντική παρακαταθήκη για το μέλλον, η πολιτιστική δράση του νησιού μας έχει φτωχύνει πολύ τα τελευταία χρόνια. Θυμηθείτε, για παράδειγμα, ότι κάποτε γινόντουσαν θεατρικές παραστάσεις με μόνο Μεγανησιώτες ηθοποιούς (αρχαίο δράμα, Καμπανέλης, Λόρκα κ,ό.κ.) και συγκέντρωναν πάνω από 500 ή και 1000 άτομα κοινό! Και όχι μόνο αυτό, αλλά τις εξαγάγαμε κιόλας σε γειτονικά χωριά και πόλεις! Τώρα πια μοιάζει να προτιμάμε παραστάσεις εισαγόμενες και μάλιστα αμφισβητούμενης ποιότητας. Εξαίρεση αποτελεί ο σύλλογος γυναικών Ηλακάτη και οι δράσεις του (και χαίρομαι γι’ αυτό, υπήρξα τότε εμπνευστής της δημιουργίας του και νονός του ονόματος). Έτσι εξηγείται και γιατί η παράσταση της Ηλακάτης είχε 100 θεατές ενώ πρόσφατη παράσταση ΔΗΠΕΘΕ ούτε 40…

Άρα; Άρα πρέπει να στραφούμε ξανά στην εγχώρια παραγωγή πολιτισμού, δίχως φυσικά να αδιαφορούμε και για τις έξωθεν πολιτιστικές «ενέσεις». Όμως το βάρος θα έπρεπε να πέσει στο ντόπιο στοιχείο, κάτι που θα αποτελούσε και διέξοδο τον χειμώνα, άρα και κίνητρο σε αρκετό κόσμο να εκφραστεί, και γιατί όχι να παραμείνει στο νησί. Θέατρο, μουσική, λογοτεχνικά και μουσικά αφιερώματα, σινεμά, χορός, παιδικές δράσεις, θα μπορούσαν να ενισχυθούν από το ντόπιο στοιχείο και τους Μεγανησιώτες της Αθήνας και να συνθέσουν ένα πολύχρωμο και πολύτιμο πολιτιστικό σκηνικό για όλον τον χρόνο. Ασφαλώς αυτό θα εμπλουτίζεται το καλοκαίρι.

Εδώ χρειάζεται προσοχή όμως για το ποια είναι η πολιτιστική ταυτότητα που θέλουμε να διασώσουμε. Και φυσικά αυτή δεν είναι τα σκυλάδικα ή τα ψευτονησιώτικα. Είναι τα παραδοσιακά δημοτικά (εδώ χωράει το κλαρίνο, κι όχι όπου να’ναι). Δεν είναι οι φαρσοκωμωδίες, είναι το καλό θέατρο. Δεν είναι ό,τι είναι της μόδας, αλλά όλα όσα βρήκαμε από τις γιαγιάδες μας, τα υφαντά τους, τα καρσάνικα. Δεν είναι οι σύγχρονες αλλοιωμένες ιστορίες και αστικοί μύθοι, μα η πραγματική Ιστορία του τόπου μας έτσι όπως την διέσωσαν μέσα από ιστορικά τεκμήρια όσοι άοκνα δούλεψαν γι’ αυτόν τον σκοπό.

Άρα χρειάζεται επαναπροσδιορισμός της πολιτιστικής μας ταυτότητας και ενεργοποίηση κάθε δημιουργικού κυττάρου του νησιού για αποφύγουμε τον διαφαινόμενο πολιτιστικό μαρασμό. Και τα χρονικά περιθώρια στενεύουν.

13) ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ

Το πρόβλημα:

Η όποια προσπάθεια τουριστικής προβολής του νησιού γίνεται πλέον, έχει να κάνει με μεμονωμένες κινήσεις ιδιωτών για τις επιχειρήσεις τους, κι όχι με μια καλοσχεδιασμένη, δημιουργική, εξωστρεφή και οργανωμένη προσπάθεια από τον δήμο ή έστω από συλλογικούς φορείς μαζί με τον δήμο. Επιπλέον εντός του νησιού οι τουριστικές υπηρεσίες (και δεν εννοώ τους ιδιώτες και τα μαγαζιά) είναι υποτυπώδεις έως ανύπαρκτες.

Ιστορικό:

Το πρώτο φυλλάδιο και ο πρώτος χάρτης του νησιού για την προβολή του έγινε επί εποχής Φερεντίνου. Στην πορεία επί Ζαβιτσάνου τα φυλλάδια βελτιώθηκαν, έγιναν πολύγλωσσα και το νησί άρχισε να συμμετέχει σε τουριστικές εκθέσεις εντός και εκτός Ελλάδας. Το ότι εκείνη ήταν η εποχή που το Μεγανήσι έγινε ευρύτερα γνωστό και ο τουρισμός του αναβαθμίστηκε σε ποσότητα και ποιότητα, δεν είναι καθόλου τυχαίο και άσχετο με την διαφήμιση που προηγήθηκε. Επίσης τότε οργανώθηκε διημερίδα με πολλούς και ενδιαφέροντες ομιλητές για τον τουρισμό, έγινε εδώ το Συνέδριο Μικρών Νησιών με τεράστια επιτυχία και προβολή, σχεδιάστηκε η πλατφόρμα e-meganisi, φτιάχτηκε το πρώτο δημόσιο wi-fi. Εδώ και κάποια χρόνια όμως αυτή η προσπάθεια δείχνει να έχει εγκαταλειφθεί.

Προτάσεις:

Καταρχήν πρέπει να ξεκαθαρίσω ότι είμαι υπέρ ενός οικολογικού, πράσινου, ήσυχου και χωρίς μεγάλες μάζες τουριστών νησιού. Η φέρουσα ικανότητα του νησιού είναι 4,5,6 χιλιάδες κόσμος μαζί με τα σκάφη. Ούτε 10, ούτε 20 χιλιάδες. Δεν χωράνε, δεν μπορείς να τους εξυπηρετήσεις, υποβαθμίζεται έτσι συνολικά το νησί. Άρα η κατεύθυνση να χτίζονται περισσότερο βίλλες παρά μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες είναι πολύ σωστή. Λιγότερος μεν κόσμος, υψηλότερες όμως αποδοχές και υπηρεσίες, μικρότερη περιβαλλοντική επιβάρυνση. Αυτό είναι το μοντέλο που πρέπει να επικρατήσει. Δεν λέω ότι δεν πρέπει να υποδεχτούμε και τουρισμό με μικρότερα βαλάντια, κάθε άλλο. Υπάρχουν εξάλλου μονάδες και ενοικιαζόμενα που απευθύνονται σε αυτούς. Λέω όμως ότι δεν μπορεί το Μεγανήσι να ποντάρει σε τουριστικές μονάδες των 200,500,1000 ατόμων ή να ελπίζει και σε μαζικό φτηνοτουρισμό σαν το Νυδρί. Αλλά για να το διασώσουμε και να το διαδώσουμε το μοντέλο που μοιάζει να έχουμε επιλέξει πρέπει να το διαφημίσουμε στο εξωτερικό κατάλληλα. Να απευθυνθούμε στις αγορές που μπορούν να το στηρίξουν, να προσελκύσουμε ανθρώπους που δεν το γνωρίζουν ακόμα. Αυτό απαιτεί συντονισμένες ενέργειες και μια καλή αρχή είναι ένα νέο διαφημιστικό φυλλάδιο που θα εμφανίζει όλα τα συγκριτικά μαε πλεονεκτήματα.

Δεν αρκεί όμως μόνο η διαφήμιση. Πρέπει και οι φορείς, σύλλογοι, συλλογικότητες του νησιού να συμβάλλουν σε αυτό, πχ οικονομικά ή/και συμμετέχοντας όλοι σε μια κοινή συνθήκη ή συμφωνία με τον δήμο για την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος (πχ με σεμινάρια και εκπαιδευτικές ημερίδες τον χειμώνα, με ταξίδια σε άλλους τουριστικούς προορισμούς-πρότυπα, με υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, με εισαγωγή ντόπιων προϊόντων και υλικών στις κουζίνες κτλ.). Αυτά σε κάνουν καλύτερο και κάνουν αυτό που προσφέρεις να ξεχωρίζει και να προτιμάται.

Παράλληλα το ασύρματο δίκτυο πρέπει να επεκταθεί στο νησί για την εξυπηρέτηση όλων των κατοίκων και των επισκεπτών. Πρέπει να τοποθετηθούν διαδραστικοί ηλεκτρονικοί πίνακες στα 3 χωριά (πλατεία Βαθιού, Στεφάνι, πλατεία Κατωμερίου) που θα παρέχουν πολύτιμες ενδείξεις και πληροφορίες στον τουρίστα (πχ. που βρίσκεσαι τώρα, χάρτης του νησιού, παραλίες, καταστήματα στον οικισμό, ξενοδοχεία, αξιοθέατα, σύντομα ιστορικά στοιχεία για το χωριό). Τέλος η ιδέα για ένα μικρό τουριστικό τρενάκι (από τον δήμο εννοείται) που θα κάνει κάποιες ενδιαφέρουσες διαδρομές στους οικισμούς θα πρέπει να εξεταστεί, ως πρόσθετη υπηρεσία.

Ασφαλώς υπάρχουν και πολλές ακόμα δράσεις πχ αθλητικός τουρισμός (θυμάστε την Ρεγκάτα του Ιονίου και πόσον κόσμο είχε φέρει στο νησί;), περιπατητικός τουρισμός (να γιατί ήταν πολύτιμο το πρόγραμμα με τα μονοπάτια του Ζαβιτσάνου) κτλ, που μπορούν να κρατήσουν τον τουρισμό μας στην επιφάνεια, ακόμα και σε χρονιές ύφεσης. Αλλά υπάρχουν και ειδικότεροι από μένα για να τις αναλύσουν, προτείνουν και εκθέσουν, όταν έρθει η ώρα, στους ενδιαφερόμενους, οπότε μένω σε αυτά.

14) ΘΕΣΗ ΜΟΝΙΜΟΥ ΙΑΤΡΟΥ

Πρόβλημα:

Η θέση του Γενικού γιατρού, του τρίτου μας μόνιμου γιατρού (μαζί με τους δύο αγροτικούς) παραμένει για χρόνια κενή. Ευτυχώς που υπάρχει και ο κος Μαραγκός, ο ιδιώτης Γενικός Γιατρός που έρχεται 2 φορές την εβδομάδα και καλύπτεται κάπως το κενό. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να λυθεί το θέμα.

Ιστορικό:

Η θέση του Γενικού γιατρού που κατείχε ο κος Κυριαζάτης δημιουργήθηκε επί Φερεντίνου. Έκτοτε πέρασαν πολλά χρόνια και ο γιατρός συνταξιοδοτήθηκε και η θέση χήρεψε. Έχουν περάσει 4 χρόνια και κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να πιέσει για την επαναπροκήρυξη και πλήρωση της θέσης του τρίτου (μόνιμου) γιατρού.

Προτάσεις:

Δεν χρειάζονται πολλά λόγια εδώ. Από το χεράκι τον κύριο βουλευτή (για να τον φέρουμε και προ των ευθυνών του) και στο Υπουργείο Υγείας. Απαίτηση προκήρυξης της θέσης εδώ και τώρα και ξανά και ξανά μέχρι να συμπληρωθεί. Εναλλακτικά διαμαρτυρία των κατοίκων με τον δήμαρχο μπροστά, όπου χρειάζεται. Και θα δείτε πόσο γρήγορα λύνονται έτσι τα προβλήματα, κι όχι με παρακάλια ή αφήνοντάς τα στην τύχη τους.

 

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ασφαλώς όσοι φτάσατε μέχρι το τέλος του άρθρου και τώρα διαβάζετε αυτές τις γραμμές, είστε ήρωες. Δεν προσδοκώ ότι είστε πολλοί, ελπίζω μόνο να είστε αρκετοί. Γιατί θα είναι παρήγορο να είναι ακόμα αρκετοί όσοι στοχάζονται, προβληματίζονται, ονειρεύονται, σχεδιάζουν, αγωνίζονται, για τον τόπο μας, το Μεγανήσι. Από την μεριά μου ελπίζω να έχω βάλει ένα λιθαράκι στην κουβέντα για το ποιο Μεγανήσι θέλουμε τελικά και πώς μπορούμε να το καθορίσουμε, μαζί με το μέλλον των παιδιών μας.