O MIKHΣ,Ο ΓΙΩΡΓΟΣ, Ο ΩΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Η ΛΕΥΚΑΔΑ

Το 1981 στις βουλευτικές εκλογές του Οκτωβρίου ο Μίκης Θεοδωράκης ήταν υποψήφιος βουλευτής με το ΚΚΕ.

Ήρθε τότε και μίλησε στη Λευκάδα, λίγες μέρες πριν από εκείνες τις εκλογές, μαζί με τον Αντώνη Αμπατιέλο  μέλος του Π.Γ. και τον Τάκη Αδάμο  από το Ριζοσπάστη.

Η προεκλογική συγκέντρωση έγινε στην Κεντρική Πλατεία της Λευκάδας.

Υποψήφιοι του ΚΚΕ στη Λευκάδα ήταν οι  Γιώργος Βρεττός , πρώτος γραμματέας της ΝΕ του ΚΚΕ στη Λευκάδα  μετά τη  μεταπολίτευση και ο Γεράσιμος Αραβανής ,εν ενεργεία τότε γραμματέας της ΝΕ.

Ήταν η εποχή των μεγάλων ελπίδων για ουσιαστική αλλαγή στη χώρα εφτά χρόνια μετά το τέλος της δικτατορίας το 1974.

Το σύνθημα του ΚΚΕ ήταν ΚΚΕ- ΑΛΛΑΓΗ – Β ΚΑΤΑΝΟΜΗ

¨Ήταν το σύνθημα του 17% o πολιτικός στόχος εκείνων των εκλογών με βάση το εκλογικό σύστημα της εποχής.

Bέβαια τα αποτελέσματα εκείνων των εκλογών το σάρωσαν, όπως και πολλά άλλα.

¨Ήμουν τότε στη Λευκάδα, φοιτητής του ΕΜΠ, συμμετέχοντας στον αγώνα αυτό.

Σε αυτή τη συγκέντρωση και μετά από αυτή, κυρίως, συναντήθηκαν και μίλησαν  πολλές ώρες ο Μίκης και ο Γιώργος.

Το κεντρικό ταμπλό της συγκέντρωσης που ήταν  στην εξέδρα πάνω από τους ομιλητές είχε φτιάξει στο σπίτι του ο Γιάννης Αθηνιώτης, γνωστός και αγαπητός καλλιτέχνης της Λευκάδας.

Ο Γιάννης, όπως και χιλιάδες άλλοι σε όλη τη χώρα συναντιόνταν το 1981, εποχή ανάτασης του λαϊκού παράγοντα, μετά από πολλά χρόνια πάλι με το κομμουνιστικό κίνημα.

Σε δημόσιο χώρο στη Λευκάδα η παρουσία του με την Αριστερά πήγαινε πίσω ,τον Μάρτιο του 1945, όταν η ΕΠΟΝ της Λευκάδας στις 25 Μαρτίου ανέβασε το έργο «Αντάρτη γιατί πολεμάς» στο κινηματογράφο ΠΑΝΘΕΟΝ με την παρουσία της Φιλαρμονικής Λευκάδας. Έργο που επιμελήθηκαν μαζί με το ζωγράφο Βασίλη Σίδερη κάνοντας οι δύο τους και τη σκηνοθεσία.

Ο Γιώργος και ο Μίκης είχαν πολλά χρόνια να συναντηθούν και εκείνο το βράδυ στον «Παράδεισο» στη Λυγιά στην ταβέρνα που πήγαμε για φαγητό μετά τη συγκέντρωση προσπάθησαν να τα πουν όλα.

Στο τραπέζι  απέναντι ο ένας από τον άλλον για ώρες μιλούσαν για τα παλιά, την φυλάκιση την εποχή της χούντας και για τα μετέπειτα μέχρι τις μέρες μας.

Δίπλα οι άλλοι ακούγαμε. Ο Γιώργος όπως και ο Μίκης ήταν χειμαρρώδης στη συζήτηση  και έτσι μιλώντας ακούραστα οι δύο τους αναπλήρωναν το χαμένο χρόνο.

Ο Αντώνης δίπλα  τους, ο ναυτεργάτης ,ο συνδικαλιστής της ΟΕΝΟ και ιστορικό στέλεχος του ΚΚΕ ,ήρεμος και  ατάραχος παρακολουθούσε το βραδινό διάλογο των δύο παλιών συντρόφων.

Βασικά σημεία της συζήτησης τους ήταν ο Μανώλης Γλέζος και ο Αντρέας Παπανδρέου που ο Μίκης τον είχε γνωρίσει σε κάποια δεξίωση όταν ήρθε στην Ελλάδα από την Αμερική  και θυμόταν εκείνη τη συνάντηση.

Τι έδενε τους δύο τους; Ο Γιώργος προδικτατορικά ήταν στέλεχος της Νεολαίας Λαμπράκη ,της οποίας ο Μίκης ήταν εκλεγμένος πρόεδρος.

Καλύτερα ,όμως, γνωρίστηκαν στον Ωρωπό που ήταν και οι δύο κρατούμενοι την εποχή της δικτατορίας.

Ο Γιώργος εκεί στον Ωρωπό είχε δύο καθήκοντα:

Το πρώτο ήταν ότι είχε το παράνομο τρανζιστοράκι της φυλακής και κατέγραφε τις καθημερινές ειδήσεις από το ραδιοσταθμό της «Φωνής της Αλήθειας» που βρισκόταν στο εξωτερικό,διαδίδοντας τες κατόπιν στη φυλακή.

Το δεύτερο ήταν ότι λόγω των σοβαρών προβλημάτων υγείας που είχε ο Μίκης τον βοηθούσε ως νοσοκόμος σε ό,τι είχε ανάγκη.

Από εκεί και το δέσιμο των δύο τους που εγώ μάθαινα για πρώτη φορά εκείνο το βράδυ.

Δεν ξέρω αν ξαναβρέθηκαν τόσο κοντά και για τόσες ώρες τα μετέπειτα χρόνια.

Ο Γιώργος, παλιός ΕΠΟΝΙΤΗΣ ,έφυγε από τη ζωή πολλά χρόνια πριν το Μίκη.

Είναι οι μεγάλες και έντονες  στιγμές στη ζωή του καθενός που η κοινή συμβίωση και τα βάσανα της κράτησης φέρνουν τόσο κοντά τον ένα στον άλλο. Τέτοια ήταν η εποχή της χούντας.

Τέτοια εποχή ήταν και ο Δεκέμβρης του 1944.Ο Μίκης, από ό,τι γράφτηκε, ζήτησε να χαραχτεί ως επιτύμβιο στο τάφο του ότι «πολέμησε το Δεκέμβρη».

Θέλει να μείνει στην ιστορία ως ο μαχητής του ΕΛΑΣ ενάντια στην Αγγλική επέμβαση και στους  βομβαρδισμούς της Αθήνας από τα τάνκς και τα αεροπλάνα του Σκόμπυ.

Γνώριζε ότι το καλλιτεχνικό του έργο και τα τραγούδια του, σε ποίηση Ρίτσου, Ελύτη, Σεφέρη ,Σικελιανού, Νερούδα και πολλών άλλων είναι παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, εκείνος όμως ο μήνας χάραξε τη ζωή του.

Παρόμοια επιθυμία  είχε εκφράσει ο μεγάλος της τραγωδίας Αισχύλος, γιός του Ευφορίωνος ,που ζήτησε να γραφτεί και εκείνος στον τάφο του ότι πολέμησε τους Πέρσες στο Μαραθώνα.

Ενάντια στην ξενική εισβολή και επέμβαση και οι δύο τους.

Δεν μπορεί να ξέρει κανείς αν ο Μίκης το σκέφτηκε αυτό ,αλλά έχει μικρή σημασία.

Σημασία έχει το αποτέλεσμα: «πολέμησε το Δεκέμβρη».

Βέβαια το ζήτημα είναι « τώρα τι λες».

Το μικρό αυτό σημείωμα  χρέος στη μνήμη δύο συναγωνιστών και όσων είμαστε μαζί στον «Παράδεισο» εκείνο το φθινοπωρινό βράδυ του 1981.

 

Χρήστος Παπαδόπουλος

 

ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ:

1)Φωτογραφίες:

Μίκης Θεοδωράκης: πηγή wikipedia

Γιώργος Βρεττός: πηγή «Λευκαδίτικα Νέα»

Κεντρική Πλατεία Λευκάδας: πηγή «Λευκαδίτικα Νέα»

Φυλακές Ωρωπού: πηγή  διαδίκτυο

2)Επίγραμμα  στο τάφο του Αισχύλου:

  «Αισχύλον Ευφορίωνος Αθηναίον τόδε κεύθει

μνήμα καταφθίμενον πυρφόροιο Γέλας.

Αλκήν δ’ευδόκιμον Μαραθώνιον άλσος αν είποι

και βαθυχαιτήεις Μήδος επιστάμενος»