Η μέρα μας ξεκινούσε πολύ  πρωί, όχι απαραίτητα γιατί το κουδούνι του σχολείου χτυπούσε νωρίς. Οι μανάδες μας ξύπνιες από τα χαράματα μας ετοίμαζαν και έφευγαν για τις ελιές η τα χωράφια. Αφού μας έπλεναν στη βρύση για να ξεσκοτίσουμε και μας έκανε κοτσίδες τα μακρυά μας μαλλιά έφτιαχνε το γάλα μας.

Δεν είχαμε πολλές επιλογές . Αυτό συνήθως ήταν η φρέσκο πρόβειο, η βάζο.

Το πρόβειο το ζεσταινε , έριχνε λίγο αλάτι, βάζαμε μέσα χαψές ψωμί και το τρώγαμε. Αν στην οικογένεια δεν υπήρχε κοπάδι τότε έπαιρνε από το μαγαζί κουτί.

Νουνού, γάλα Βλάχας ζαχαρούχο ( αηδία ) και Τσέχας.

Αργότερα ανακάλυψαν το Κακάο την Οβομαλτίνη και το Χέμο και το γάλα γινότανε πιο νόστιμο.

Σοκολατούχο υπήρχε και έτοιμο όπως το Καρνέισον και το Γιόκο Τσόκο αλλά αυτό το πίναμε συνήθως το απόγευμα.

Δεν θα ξεχάσω ποτέ το καλαθάκι με τα «πρωινά « που παίρναμε μαζί μας στο σχολείο κάθε πρωί.

Η ετοιμασία του γινόνταν από βραδύς η το πρωί ανάλογα με το περιεχόμενο που ήταν γνωστό για τον καθένα μας.

Οι της υγειεινής διατροφής ετοίμαζαν φέτες  ζεστό ψωμί ( ζεστοφούρνι) που άλοιφαν με λάδι.

Η συνοδεία δεν ήταν για όλους η ίδια.

Αλλοι προτιμούσαν τυρί- χλωροτύρι – κατά βάση και άλλοι ζάχαρη. Σε αυτή τη περίπτωση το καλαθάκι ετοιμάζονταν το πρωί.

Η άλλη συνοδεία της φέτας ήταν το σαλάμι που παίρναμε στο διάλειμμα από τον Πάκη. Οσες φέτες θέλαμε. Μας δίνανε τα λεφτά κι εμείς τα κάναμε φέτες χαρακτηριστικά λεπτοκομμένες. Τυχερός αυτός που έπεφτε στο τέλος της βέργας γιατί συνήθως ήταν πιο χοντρή η φέτα.

Το απόγευμα που υπήρχε περισσότερος χρόνος για τους λάτρεις του ψωμιού η φέτα γινόντανε ξιφάρι -αγκαθός . Εκαναν μια λόμπα στη μέση και έριχναν λάδι. Με το κομμάτι του ψωμιού που έβγαζαν απ΄τη λόμπα παπάρωναν και το υπόλοιπο. Αργότερα στο ψωμι βάζαμε μερέντα η μερμελάδα.

Η προμάδα και η ριγανάδα ήταν εδέσματα με βάση το ψωμί αλλά κυρίως συνόδευαν το «δειλινό «μας.

Οι πιο προνομιούχοι, αυτοί δηλαδή που οι μανάδες τους έμεναν σπίτι τα πρωινά τρώγανε τηγανίτες. Μας τις έφερναν στο διάλειμμα από το σύρμα του κήπου του Κανούλια, μέσα σε γαδένι σκεπασμένες με μπόλια. Κι όταν τις ξεσκέπαζες άχνιζε ο ατμός από τη λοιωμένη ζάχαρη και μοσχομύριζε ο διάδρομος.Κάναμε κρα για μια τηγανίτα αλλά δεν τη χαράμιζε κανένας.

Αλλοι τώρα προτιμούσαν το έτοιμο έδεσμα από το μαγαζί. Ετσι έπαιρναν από βραδύς το πρωινό τους και το καλαθάκι είχε μέσα διάφορα χαλκακόσα όπως:

Μπόζο γαριδάκια. Είχαν τη φάτσα του Μπόζο και μια περίεργη γεύση τυριού.

Σοκοφρέτα. Νούμερο ένα σε πωλήσεις. Τέλειος συνδιασμός με Εχτρα τυρογαριδάκια αρκεί να τα έτρωγες εναλλάξ. Τα γαριδάκια όσο ήταν φρέσκα και τραγανά ήταν νόστιμα. Αμα τάβλεπε ο ήλιος γινόντανε μαλατσερά σα σφουγγάρι. Μέσα στη σακούλα υπήρχαν και στρογγυλά που δεν είχαν όμως την ίδια γεύση. Δρακουλίνια με γεύση ντομάτας που τα βάζαμε στο στόμα και κάναμε το Δράκουλα και Πακοτίνια που τα βάζαμε στα δάχτυλα και τα πετάγαμε ως το στόμα. Τα Φουντούνια και τα Φοφίκο τα τρώγαμε όταν νηστεύαμε.Τα Πιτσίνια είχανε γεύση πίτσας και τα πατατάκια ήταν λεπτοκομένες τηγανητές πατάτες.

Αυτά δεν τα πολυτρώγαμε…

Αλλες γκοφρέτες ήταν Η κουκουρουκου που είχε αυτοκόλητα  ηρώων, και η Σερενάτα που ζήλεψε από τη Σοκοφρέτα.

Αργότερα λίγο ανακαλύψαμε το Κις και τα παραγιομιστά μπισκότα Παπαδοπούλου.

Τα Μιράντα τα βάζανε στο » φρούτο» των μωρών και τα αλέθανε μαζί ή τα τρίβανε με τον τρίφτη για να γλυκάνουν τα φρούτα. Γαλέτες τις λέγανε.

Αγαπημένες σοκολάτες ήταν η  Ιον αμυγδάλου και η Υγείας.

12►

Το καλύτερο όμως ήταν το Ταμ-ταμ. Από κάτω μπισκότο, από πάνω μαρέγκα , σαντιγύ και σοκολατένια λιγκονάκια.Αποκλειστικός αντιπρόσωπος στο Μεγανήσι ο Βιτσέντσος που είχε κι όλα τα άλλα χαλκακόσα. Σε κάθε διάλειμμα πηγαίναμε και ψωνίζαμε.

Τα καλάθια μας ήταν παρατεταμένα στο περβάζι του σχολείου έξω στο διάδρομο. Δεν ήταν λίγες οι φορές που οι ταραξίες με την διακαιολογία της τουαλέτας έβγαιναν έξω και έκαναν γιουρούσι. Αλλος έκλαιγε το μήλο κι άλλος έκλαιγε το απίδι. Δεν είναι λίγο πράμα νάχεις κάνει τη κουμπάνια σου και να μένεις νηστικός. Σ΄ είχε ξεγκαρδίσει κι η πείνα…..

Μετά από το σχολείο πηγαίναμε σπίτι όπου εκεί μας περίμενε έτοιμο στωμένο τραπέζι με ότι φτωχικό είχε ο καθένας.

Και το απόγευμα τσιμπάγαμε πάλι κάτι τις. Σπιτικό ρυζόγαλο με κανέλα, ψωμί με ζάχαρη ή με πάστα για τους καλοφαγάδες και αυγό δαρτό με ζάχαρη και κακάο.  Οι γλόζοι γυρεύανε λεφτά απτις βαβάδες και ξανά στο μαγαζί, αυτή τη φορά για ότι δεν επιτρέπονταν στο σχολείο.

Τσίχλες-μαστίχες- καραμέλες, αγλυφούτζα, και παγωτά το Καλοκαίρι.

Τσίχλες Μπικ Μπάμπολ και διαγωνισμός μεγαλύτερης φούσκας.Στρογγυλές με χρυσό περιτύλιγμα σε σχήμα λίρας.

Αμερικάνικες που φέρνανε όσοι ήταν ναυτικοί. Τα τσιγαράκια σε πακέτο, που τις βάζαμε στο στόμα και κάναμε ότι καπνίζαμε.Υπήρχαν και κάποιες που στο χαρτί είχαν χαλκομανίες.

Καραμέλες αρωματικές, βουτύρου κοκος και λαβδας με την αγελαδίτσα απέξω, και Αστακός .Οι Ο-μαμυ ήταν οι καλύτερες. Για το λαιμό οι Χωλς με βειποράξιον που μαλακώνουν και γλυκαίνουν το λαιμό, και οι Ιον για τις καπνίστριες που δεν ήθελαν νατις πάρουν …μυρωδιά.

Μέντες Μεζ, και γλυφειτζούρια σε σχήμα κοκοράκι. Ελοιωνε στο στόμα. Δεν βλέπαμε την ώρα να κατέβουμε στο Βαθύ για Αγγλικά για να πάρουμε από τη Νίτσα το κοκοράκι.

Τα παγωτά τώρα ήταν η αδυναμία μας. Μάχη δίναμε με τη μάνα μας . Μετρημένα τη μέρα και όταν μπεί Καλοκαίρι. Οχι νωρίτερα. Ποιά να θυμηθώ. Τα Αγνό, τα Θαύμα, τα πρώτα Εβγα,  τα Αστυ!!!

Ξυλάκι σοκολάτα από το Νικολάκια. Πύραυλο, μισό-μισό και κυπελάκι. Σπρώξε γλύψε από τον Πάκη.

Τις λιχουδιές μας συνοδεύαμε και με το απαραίτητο πιοτό. Οι χυμοί Φλώρινα. Στο σχολείο μας έδιναν χυμούς ροδάκινο από ένα τσίγκινο βάζο του κιλού και στη ζωή μας ήρθε  η κοκα-κολα, η γκαζόζα, και η πορτοκαλάδα λουξ.

Θυμάμαι τις γριές στη γειτονιά  που άπλωναν τις χούφτες τους να τους ρίξουμε μια στάλα καπα κολα η μια γουλια σπρακι.Αναψυστικά όπως τα λέγανε. Ηταν το ξεραθυμικό τους.

– «Ρίξε μου μια στάλα μες τη φούχτα μου κια φρίηκε ο στόμας μου » μας λέγανε.

Ούτε τα γλυκάκια μας έλειπαν.

Αυτό που βρίσκαμε άφθονο ειδικά από Οκτώβρη και μετά ήταν το γλυκό του κουταλιού. Σταφύλι και σε ειδικές περιπτώσεις κυδώνι.

Από τα σπίτια μας δεν έλειπαν τα φρουτέξ, το πευκάκι, το μπακλαβαδάκι και τα λουκούμια. και η βανίλια (υποβρύχιο).Μην έρθει κανένας νάχουμε να τον κεράσουμε.

Η μάνα μου τάκρυβε αλλά πάντα τα βρίσκαμε και αδειάζαμε τα βάζα, οπότε άμα ερχόντανε κανένας γινόντανε ρεζίλι γιατί δεν έβρισκε τίποτα.

-«Μες τ΄άτρυπο κολοκύθι να τα βάλω εσείς θα τα βρείτε με τη μυρωδιά, ρεζίλι με κάματε » μας έλεγε.

Λουκούμια Ραχατ τυλιγμένα σε ασημόχαρτο που από την πολυκαιριά κολάγανε στο χαρτί .

Από την  Λευκάδα μας έφερναν  εργολάβους ενώ λατρεύαμε το παστέλι και το μαντολάτο.

Πριν το βραδυνό την όρεξη μας άνοιγε το γιαούρτι η το ρυζόγαλο πάλι από τη Νίτσα.

Το γιαούρτι ήτανε συνήθως ξινό και είχε πέτσα. Δε πήγαινε κάτω χωρίς ζάχαρη. Το ρυζόγαλο στο παδελάκι σε νοστίμιζε. Μπόλικη κανέλα και έγλυφες και τα δάχτυλά σου.

Αυτά ήταν τα δικά μας χαλκακόσα, και κάπως έτσι γεμίζαμε όλη μέρα  το στομάχι μας.

Περίπτερα δεν είχαμε. Οι προμήθειες γινόντανε από τα μπακάλικα η τα πολυκαταστήματα που υπήρχαν τότε. π.χ. Πάκης ( κρεοπωλείο, παντοπωλείο, καφεουζερί)

Αν είχαμε όμως θα ήταν κάπως έτσι:

Πολλές γεύσεις ήταν άγνωστες για μας. Δεν ξέραμε την πίτσα, το κρουασάν, τα ποπ-κορν. Μόνο όταν στη ζωή μας μπήκε η τηλεόραση μάθαμε κι άλλα εδέσματα. Και σιγά-σιγά ήρθαν κι εδώ. Η δύναμη της διαφήμισης βλέπετε.

Πολλές φορές τρέχαμε να αγοράσουμε το νέο χαλκακόσο, όχι τόσο γιατί μας άρεσε η γεύση του, όσο για τα αυτοκόλλητα ή τις εικόνες που είχαν στη συσκευασία. Αγαπημένους ήρωες … Σνούπυ, Σκούπυ Ντου, Πίπη Φακιδομύτη κ.α. Κι αρχίζαμε τις  συλλογές, αφού πρώτα μας στέλνανε το άλμπουμ.

[yframe url=’http://www.youtube.com/watch?v=h0a6DtUE85k&NR=1′]

[yframe url=’http://www.youtube.com/watch?v=jyjtV8ywZnY’]

[yframe url=’http://www.youtube.com/watch?v=jkpGJv4XVZ0′]

[yframe url=’http://www.youtube.com/watch?v=kM0xhvIdO_c&feature=related’]

Σήμερα οι επιλογές είναι πολλές. Κάποια προϊόντα υπάρχουν ακόμα και κυκλοφορούν με μεγάλες πωλήσεις. Σοκοφρέτα, Λάκτα, κ.α.

Άλλα έχουν χαθεί, και κάποια έχουν αλλάξει όνομα.Και οι γεύσεις έχουν αλλάξει.

Αυτό που παραμένει το ίδιο είναι η επιθυμία– ειδικά κατά τις απογευματινές ώρες– για … χαλκακόσο…