ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ:  εργαλείο για την προστασία του περιβάλλοντος και την ορθολογική ανάπτυξη η μέσο για μεγαλύτερη και πιο ανεξέλεγκτη τουριστική ανάπτυξη;

Ήδη από την ανάρτηση της πολεοδομικής μελέτης είχαν διαπιστωθεί τα σοβαρά προβλήματα που προκαλεί  η ανεξέλεγκτη τουριστική ανάπτυξη. Μάλιστα οι πιέσεις  της ζήτησης στην εκτός σχεδίου δόμηση και στα παράλια ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που έγινε δεκτό το μέγεθος της επέκτασης των οικισμών. Η πρόβλεψη ήταν να απορροφηθεί τμήμα της ζήτησης μέσα από την επέκταση και να υπάρξουν περιορισμοί στην εκτός σχεδίου δόμηση.

Με τη δημοσίευση του χωροταξικού (το οποίο θα πρέπει να διαμορφωθεί από την αρχή αν ψηφιστεί  ο νέος νόμος  για τις χρήσεις γης) θα περίμενε κανείς να βρεθεί μπροστά σε προτάσεις τέτοιες που θα έδιναν ένα μέλλον στο νησί, προστατεύοντας το περιβάλλον και θέτοντας τις βάσεις για μια ανάπτυξη με διάρκεια, συμβατή με το χαρακτήρα του  νησιού.

Ταυτόχρονα ως μέσο εφαρμογής στο χώρο ενός αναπτυξιακού μοντέλου θα ήταν σκόπιμο να γίνει μια προσπάθεια να αναλυθεί και να αντιμετωπιστεί προς όφελος της κοινωνίας που ζει στο νησί  ο διττός χαρακτήρας του νησιού με τις τεράστιες διαφορές ανά εποχή .

Αυτό φυσικά προϋποθέτει την ύπαρξη ενός σύνθετου  αναπτυξιακού μοντέλου που να συνδυάζει τον πρωτογενή τομέα , τις παραδοσιακές  δραστηριότητες , τη μικρή μεταποίηση με τον τουρισμό.

Το προτεινόμενο χωροταξικό παρουσιάζεται προβληματικό και ως προς το στόχο μιας πιο ισορροπημένης βιώσιμης ανάπτυξης αλλά και ως προς τον στόχο της προστασίας του περιβάλλοντος.  Αν και επαγγέλλεται την προστασία του περιβάλλοντος παρουσιάζεται ασαφές και απολογητικό ως προς τους ελάχιστους περιορισμούς που θέτει.

Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι ενισχύει τον ανεξέλεγκτο τουρισμό ως παραγωγικό μονόδρομο  ενω αποτελεί εργαλείο ενίσχυσης της εκτός σχεδίου δόμησης ακόμα και σε ζώνες που υποτίθεται προστατεύει.

1. ΠΕΡΙΟΧΈΣ ΕΙΔΙΚΉΣ ΠΡΟΣΤΑΣΊΑΣ (ΠΕΠ)

Στην περιοχή εντάσσονται οι παράκτιοι χώροι , και η NATURA . Επιτρέπεται η δόμηση στα 50 μέτρα από τη θάλασσα και αυξάνεται μόνο η αρτιότητα στην περιοχή Natura  ενώ διατηρούνται οι παρεκκλίσεις (όλες η μόνο των 4 στρεμμάτων;).

Επιτρέπονται ξενοδοχεία με εμβαδόν 1000 μέτρων !!(¨;)

Παρατηρούνται σοβαρές ελλείψεις σε ότι αφορά τις περιοχές ειδικής προστασίας. Παραλείπονται από αμέλεια η εσκεμμένα περιοχές που χρήζουν προστασίας.

Για παράδειγμα υπάρχουν περιοχές με κλίσεις πάνω από 40% .. Σε αυτές θα ληφθεί κάποιο μέτρο , όπως υπάρχουν περιοχές με υγροβιότοπους και εκεί η δόμηση θα είναι σε απόσταση 50 μέτρων  ;

Στην ζώνη των 50 μέτρων θα επιτρέπονται κατασκευές όπως παγκάκια , ξύλινες πέργολες , καθιστικά κ.λ.π.;

Υπάρχουν στο Μεγανήσι , ρέματα , μνημεία , μονοπάτια , κορυφογραμμές η όχι; …Αυτά θα ενταχθούν σε ΠΕΠ η όχι;

Στην παράκτια περιοχή θα έπρεπε να υπάρχει μείωση της δόμησης. Με αυτό το τρόπο θα γίνονταν πιο θελκτικές περιοχές εσώτερα των παράλιων που θα είχαν αποδοτικότερο συντελεστή δόμησης και άρα θα ανακουφίζονταν οι πιέσεις από τα παράλια και εκτάσεις εσώτερα θα αποκτούσαν αγοραστική αξία. Πέρα από το ότι θα έπρεπε να είναι στρατηγικής σημασίας ο περιορισμός των περιβαλλοντικών επιπτώσεων  από της παράλιες περιοχές…

 Δεν ξέρω αν κάποιος θα προτιμήσει να κολυμπήσει στα νερά του νησιού ,όταν από πάνω υπάρχουν παντού δομημένες επιφάνειες και σηπτικοί βόθροι…

2. ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣΗΣ (ΠΕΠΔ)

(η αλλιώς περιοχές όπου δεν προστατεύεται τίποτα και αυξάνεται η εκμετάλλευση της γης!)

Τι ακριβώς ελέγχεται  και προστατεύεται και πως αφού ισχύουν όλες οι παρεκκλίσεις και απλά μειώνει   τη δόμηση μόνο στις παρεκκλίσεις.;   τι σημαίνει αρχαιολογική προστασία και προστασία της εκτός σχεδίου δόμησης; Πώς προστατεύεται ο αρχαιολογικός χώρος ; σε ποιές κλίσεις θα κατασκευαστεί ξενοδοχείο 1000 κλινών; οι παρεκκλίσεις ισχύουν ;

Παράλληλα με ποιά κριτήρια επιλέχτηκε η όμορη περιοχή του αρχαιολογικού χώρου να είναι περιοχή ΠΟΤΑ( περιοχή ολοκληρωμένης τουριστικής ανάπτυξης ) στο πόδι του Μεγανησίου και να μιλάμε για COSTA NAVARINO  ; πώς ακριβώς χωροθετήθηκε η θέση ,  εξυπηρετεί η γεωγραφική θέση , οι κλίσεις η εξυπηρετείται μόνο το επενδυτικό ενδιαφέρον και με εντολή του επιλέχθηκε η θέση. Και  πως  συνάδει η προστασία του αρχαιολογικού χώρου με μια τέτοιου είδους ανάπτυξη;

Γιατί δεν υπάρχει διαβάθμιση και σε όλες τις περιοχές στις τουριστικές εγκαταστάσεις το μέγιστο εμβαδόν είναι 1000 Μ2 ; Οι κλίσεις , το αν είναι στα παράλια η  σε βουνοκoρφές η το τι θέλουμε να προστατέψουμε προφανώς δεν έχει σημασία;

Σε περιοχή προστασίας και ανάδειξης τοπίου δημιουργούνται δύο νέες οικιστικές μονάδες. Για ποιό λόγο και με ποιά κριτήρια επιλέχθηκε η περιοχή αυτή ως περιοχή πολεοδόμησης; Ποιές ανάγκες καλύπτει τη στιγμή που δεν μειώνεται η εκτός σχεδίου δόμηση και ταυτόχρονα προβλέπεται μια τεράστια επέκταση οικισμών; Ποιοι θα ωφεληθούν  από μια τέτοιου είδους  πολεοδόμηση  και πως χωροθετήθηκε η θέση ;

H περιοχή εγκατάστασης της ΒΙΟΠΑ (βιοτεχνικό πάρκο) πως επιλέχθηκε; Χρήσεις όπως αποθήκη, πρατήρια, στάθμευση, χονδρικό εμπόριο θα ενταχθούν στην ΒΙΟΠΑ η όχι;

Μέχρι την πολεοδόμηση της ΒΙΟΠΑ πως ρυθμίζεται η δόμηση;

Ορίζεται η ΠΕΠΔ (περιοχή έλεγχου και περιορισμού της δόμησης)  επέκτασης οικισμών .Εκεί μέχρι την εφαρμογή της πολεοδομικής μελέτης θα ισχύουν οι παρεκκλίσεις ; Αν αυτή η περιοχή δομηθεί τότε μελλοντικά οι δυσκολίες εφαρμογής του σχεδίου θα πολλαπλασιαστούν .

 Παράλληλα σε αυτές τις περιοχές γιατί δεν περιλαμβάνονται  χρήσεις όπως θρησκευτικοί χώροι , πρόνοια , αθλητικές εγκαταστάσεις και καταστήματα κ.λ.π.  Παράλειψη του μελετητή η απλά εφαρμογή της βασικής κατευθυντήριας γραμμής τουρισμός και πάλι τουρισμός με πλήρη όμως απαξίωση των αναγκών (όπως π.χ η περιοχή απέναντι στη μαρίνα στο Βαθύ)  η την πλήρη εξυπηρέτηση συμφερόντων  σημερινών επιχειρήσεων;

Τέλος πουθενά δεν αναφέρεται  η χρήση της εστίασης και περιορισμός των μεγεθών της αν απαιτείται. Παράλληλα δεν υπάρχει  η στρατηγική μιας οργανωμένης εναλλακτικής περιοχής εστίασης και πολλαπλών χρήσεων που θα ανακουφίσει τις πιέσεις από την συσσώρευση χρήσεων στο Βαθύ.

                              ΣΑΝ ΣΥΜΠΈΡΑΣΜΑ

Υπάρχουν τρείς δρόμοι ενασχόλησης της κοινωνίας με το χωροταξικό. Ο πρώτος είναι η αδιαφορία .Αυτή  έχουν επιλέξει και λαλίστατοι θυμοφιλόσοφοι του νησιού που έτρεχαν στην ανάρτηση της πολεοδομικής μελέτης  αναστατωμένοι για την έκταση της επέκτασης και τώρα σιωπούν.

Ο δεύτερος δρόμος είναι ο αυτός που πρωταγωνιστεί το προσωπικό συμφέρον . Το αφήνω ασχολίαστο γιατί γνωριζόμαστε.

Ο δρόμος που με ωριμότητα μπορεί να επιλέξει η κοινωνία είναι της συλλογικής προόδου και της υπεράσπισης της συνοχής της κοινωνίας.

Η επιλογή ενός πολύπλευρου παραγωγικού μοντέλου  που προστατεύει τον πρωτογενή τομέα φαίνεται και από νησιά  του Αιγαίου ότι αποδίδει καλύτερα σε στιγμές κρίσεων αλλά κυρίως έχει τη δυνατότητα να διατηρεί ζωντανή μια κοινωνία 365 μέρες το χρόνο και όχι  μόνο  τη καλοκαιρινή περίοδο. Η κοινωνική συνοχή μιας κοινωνίας που το χειμώνα επιβιώνει δύσκολα ,γερνάει χρόνο με το χρόνο και μειώνεται πληθυσμιακά δεν απασχολεί καθόλου τις real estate , τα μεσιτικά γραφεία και τους <<γκόρτσιδες >> της περιοχής και  αποτελεί μονόδρομο κερδοσκοπίας και υπερεκμετάλευσης του περιβάλλοντος  αλλά  των ανθρώπων .

Το μοντέλο που προτείνεται δυστυχώς  χαϊδεύει τα αυτιά της κοινωνίας  γιατί  όλα τα χτίζει και όλα τα θυσιάζει  για την ανάπτυξη του τουρισμού, απευθύνεται σε ισχυρές ομάδες συμφερόντων  όπως τους ιδιοκτήτες γης στα παράλια , σε αυτούς που θα έχουν τα προνόμια ιδιωτικής πολεοδόμησης , σε αυτούς που κατέχουν το πόδι και το νότιο τμήμα, καλλιεργεί την βασική και την κυρίαρχη άποψη των real estate  και των  επενδυτών του μαύρου χρήματος αλλά δεν απαντάει στο ερώτημα:

Αν γίνουμε Νυδρί  γιατί να πληρώσει κάποιος το πλοίο για να έρθει , αν γίνουμε Λουτράκι γιατί να πληρώσει  γέφυρα και διόδια για να φτάσει εδώ; Όταν η πολυτελέστατη βίλα του ξένου επενδυτή χάσει την ιδιωτικότητα της και το όμορο τοπίο   λόγω της δόμησης εξαφανιστεί , όταν  κτιστούν τμήματα των παραλίων, όταν μας πνίξει το σκουπίδι , τα βοθράδικα , τα λύματα των επιχειρήσεων και  η ανεπάρκεια νερού, τελικά όταν η άνοδος μετατραπεί σε πτώση τότε η υποβάθμιση δεν θα μπορεί να συγκριθεί με  το χειρότερο εφιάλτη του σήμερα…

Τότε θα έχουν  πολλαπλασιάσει κάποιοι τα μαύρα και τα κλεμμένα του ελληνικού δημοσίου, θα έχουν πλουτίσει οι εργολάβοι και  οι μεσίτες ,θα έχουν χαρεί οι καταστηματάρχες για τις πρώην πωλήσεις τους ,  θα έχουν πουλήσει κάποιοι γη σε ικανοποιητικές τιμέςαλλά  κάποια στιγμή  οι αξίες γης θα πέσουν κατακόρυφα και θα κινδυνεύουν ακόμα και οι μεγαλύτερες  των παραδοσιακών επιχειρήσεων που λειτουργούν στο νησί….

Kι αν κάποιος έχει την αυταπάτη ότι απέχουμε πολύ οι φωτογραφίες αποδεικνύουν ότι ταχύτατα οδεύουμε προς τα εκεί , όπως και οι εξέδρες στη θάλασσα από μπετό, τα λύματα στις 3/8 στο Φανάρι, οι ακαθαρσίες των επιχειρήσεων στους λόφους του Σπαρτοχωριού, οι τζιμινιέρες  των εστιατορίων στο ΒΑΘΥ που δημιουργούν νέφος κάθε βράδυ πάνω από τα κεφάλια μας αλλά επειδή συνηθίσαμε να κοιτάμε κάτω αρνούμαστε να τις δούμε.

Και ολα τα παραπάνω δεν κρύβονται , δεν θάβονται δεν μεταφέρονται και δεν ασβεστώνονται!

Σε αυτά τα ερωτήματα συλλογικά και χωρίς διαχωρισμούς  καλείται να απαντήσει η κοινωνία. Γιατί τελικά αυτή θα πληρώσει το μάρμαρο!

Σημ.ΜΤ: Η Ράνια Πάλμου είναι Πολιτικός Μηχανικός