Την Παρασκευή 25 Οκτώβρη στην αίθουσα Πολιτισμού πραγματοποιήθηκε εκδήλωση παρουσίασης των ευρημάτων της αρχαιολογικής σκαπάνης από την γνωστή σε όλους μας καθηγήτρια προϊστορικής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κα Νένα Γαλανίδου.

Στην ομιλία της η κ.  Γαλανίδου έκανε μια ιστορική αναδρομή στις πολυσχιδείς έρευνες της αρχαιολογικής ομάδας του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Μεγανήσι από το 2010 μέχρι σήμερα σε μια ευτυχώς κατάμεστη αίθουσα  στην από χρόνια οφειλόμενη τιμητική και ενημερωτική εκδήλωση που διοργάνωσε ο Δήμος Μεγανησίου.

Η κ. Γαλανίδου μίλησε για τη διεπιστημονική έρευνα (γεωλογική, βιολογική, ανθρωπολογική κτλ) που απλώθηκε πέρα από την προϊστορική και την αρχαία κληρονομιά και στην φυσική ιστορία και τη νεότερη παράδοση του νησιού.

Φυσικά αναφέρθηκε εκτενώς στην ανασκαφική έρευνα που πραγματοποιεί τα τελευταία χρόνια στο Σπήλαιο του Πάνθηρα στον Κυθρό με τις επιχώσεις της Εποχής του Λίθου. Μίλησε για τις επιστημονικές και διεπιστημονικές συνεργασίες, που ήταν απαραίτητες για να υλοποιηθούν οι έρευνες αυτές τα τελευταία 15 χρόνια, με το Υπουργείο Πολιτισμού και με πανεπιστήμια και ερευνητικά ινστιτούτα από όλον τον κόσμο.

Συνέχισε την παρουσίαση μιλώντας για την επόμενη μέρα των δραστηριοτήτων του Πανεπιστημίου Κρήτης που θα περιλάβει δημοσιεύσεις των πορισμάτων για τους ειδικούς αλλά και για το μεγάλο κοινό αφήνοντας γνώση και πνευματικό κεφάλαιο για το Μεγανήσι και τη βιώσιμη ανάπτυξή του.

Σύμφωνα με την καθηγήτρια , εκτός από τον Οδυσσέα και τον Ωνάση, υπάρχει χώρος και για να δημιουργηθεί και ένα καινούριο αφήγημα για τους Ανθρώπους του Νεάντερταλ που ζούσαν στο Μεγανήσι και τα γύρω νησιά ήδη πριν από διακόσιες χιλιάδες χρόνια.

Αναφέρθηκε, τέλος, και στην προοπτική για περαιτέρω ανασκαφικές έρευνες, όταν πλέον οι δημοσιεύσεις θα έχουν δρομολογηθεί προς έκδοση, δηλώνοντας ότι την ενδιαφέρουν πολύ τα σπήλαια του Μεγανησίου αλλά και της Λευκάδας με την οποία το Μεγανήσι και άλλα νησιά του αρχιπελάγους αποτελούσαν μια οργανικά συνδεδεμένη χερσαία ενότητα σε περιόδους ψύχους και ξηρασίας κατά την Παλαιολιθική εποχή, όταν έπεφτε η στάθμη της θάλασσας. 

Ακολούθησε τοποθέτηση του κου δημάρχου Μάκη Κατωπόδη ο οποίος μάλιστα δεσμεύτηκε ότι θα εξασφαλίσει κονδύλια για την συνέχιση της έρευνας και την αξιοποίηση του έως τώρα υλικού σε μια έκδοση, ενώ έγινε αναφορά και στο Μουσείο στο Σπαρτοχώρι και τις επιλογές αξιοποίησής του.

Υπήρξαν και άλλες ερωτήσεις και διάλογος με το κοινό.

Σημείωση ΜΤ: Να επισημάνουμε εδώ ότι είχε προγραμματιστεί κάλυψη με βίντεο από τον Δήμο, το οποίο όμως δεν δημοσιεύτηκε λόγω του ότι η ίδια δεν είχε ειδοποιηθεί γι’αυτό ενώ στην ομιλία της είχε αδημοσίευτο ακαδημαϊκό υλικό. Ως εκ τούτου έχουμε μόνο φωτογραφίες από την εκδήλωση.

Όσο για τις επιστημονικές δημοσιεύσεις έως τώρα σχετικά με την αρχαιολογική έρευνα δείτε την παρακάτω λίστα:

Ελληνόγλωσσες

• 2010, Γαλανίδου Ν. & Γάτση Μ., Συστηματική επιφανειακή έρευνα στο Εσωτερικό Αρχιπέλαγος του Ιονίου, ΑΔ 2010 τόμος 65 – Χρονικά Β’ 1 β, 1078–1079.
• 2018, Γαλανίδου Ν., Βικάτου Ο., Γάτση – Σταυροπούλου Μ., Βασιλάκης Α., Ηλιόπουλος Γ., Στάικου Β., Βέικου Μ., ForsénJ., Morgan C., Vroom J., Παπούλια Χ., Ζερβουδάκης Π., Πρασσάς Κ., Αρχαιολογική Έρευνα Επιφανείας στο Εσωτερικό Αρχιπέλαγος του Ιονίου, στο Το αρχαιολογικό Έργο στην Αιτωλοακαρνανία και τη Λευκάδα, Πρακτικά2ου Αρχαιολογικού και Ιστορικού Συνεδρίου, Ι. Π. Μεσολογγίου, 6 – 8 Δεκεμβρίου 2013, Βικάτου Ο., Στάικου Β. Σαράντη Φ. (επιμ.), Μεσολόγγι, 445–473.
• 2022, Νάζου, Δ.,  ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ, ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΕΣ: υποδοχή, πρόσληψη και οικειοποίηση του αρχαιολογικού αποθέματος στη νησιωτική Ελλάδα. Μελέτες περίπτωσης από το Αιγαίο και το Ιόνιο.  Μονογραφία, σελ 134. Αθήνα. ΕΛΙΔΕΚ.
• 2024, Γαλανίδου, Ν. Δ. Νάζου. Αρχαιολογία και Τουρισμός. Η περίπτωση του Μεγανησίου (Λευκάδα) στο Ιόνιο. Στο Ν. Γαλανίδου (επιμ.) Δοκίμια Δημόσιας Αρχαιολογίας. Αθήνα. Καλειδοσκόπιο (υπό έκδοση).

Ξενόγλωσσες 

• 2014, Galanidou N., Inner Ionian Sea Archipelago: Archaeological Survey, in Encyclopedia of Global Archaeology, C. Smith (ed.), Springer, 3882 – 3888. ISBN 978-1-4419-0426-3, ISBN 978-1-4419-0465-2 (eBook).
• 2014, Galanidou N., Seascape Survey on the Inner Ionian Sea Archipelago, in Field Archaeology from Around the World. Ideas and Approaches, Carver M., Gaydarska B., Monton S. (eds.), Springer, 101–106.
• 2015, Zavitsanou A., Sakellariou D., Rousakis G., Georgiou P., Galanidou N., Paleogeographic reconstruction of the Inner Ionian Sea during Late Pleistocene low sea level stands: preliminary results, in Proceedings of the 11th Panhellenic Symposium on Oceanography and Fisheries, Mytilene, 997–1000.
• 2015, Koutsoumpos L. & Galanidou N., Catching Water: Traditional Water-Collecting and Storing Structures at Meganisi, στο BioCultural 2015, International Conference on Sustainability in Architectural Cultural Heritage, University of Cyprus 11 – 12 December 2015, Nicosia, 9–19.
• 2019, Magganas, A., Galanidou, N., Chatzimpaloglou, P., Kati, M., Iliopoulos, G., Katerinopoulos, A., Petrology and Provenance of Lithic Raw Materials used to knap stone: A Case Study From the Inner Ionian Sea. Bulletin of the Geological Society of Greece, 53(1), 277 – 298. doi:http://dx.doi.org/10.12681/bgsg.19655.
• 2018, Galanidou N., Parting the waters: Palaeolithic archaeology in the central Ionian Sea, Journal of Greek Archaeology 3, 1–22.
• 2022, Galanidou N., Gatsi M., Vikatou O., Vasilakis A., Morgan C., Forsén J., Staikou V., Papoulia C., Zervoudakis P., Prehistoric settlement in the Inner Ionian Sea Archipelago and its Ionian island connections, in Archaeology of the Ionian Sea. Landscapes, seascapes and the circulation of people, goods and ideas from the Palaeolithic to the end of the Bronze Age, Souyoudzoglou – Haywood C., Papoulia C. (eds.). Oxbow books: Oxford and Philadelphia, pp. 29–40.
• 2023, Galanidou, N. and C. Papoulia., Between the Aegean and the Adriatic: The Balkan Palaeolithic and the Sea. The Prehistoric Hunter-Gatherers of South-Eastern Europe, Proceedings of the British Academy 258, 225-251.
• 2025, Nazou, D. . Antiquity and Tourism. Odysseus’ tourist myth in Meganisi and Lefkada (Ionian Sea). An  anthropological perspective . In Ch. Avlami and M. Konaris (eds)  The Multiple Antiquities of Greek Modernity. Athens. French School of Athens (υπό έκδοση).

Για μια πληρέστερη παρουσίαση των ερευνών και ευρημάτων της ομάδας της καθ. Γαλανίδου στο Μεγανήσι δείτε εδώ

https://www.blod.gr/lectures/neantertal-sto-ionio-pelagos/