Το παρόν άρθρο είναι η μικρή συνεισφορά, δικιά μου και του ΜΤ, στους εορτασμούς για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση των Ελλήνων. Αναφέρεται -που αλλού;- στον δικό μας ήρωα, τον Δήμο Τσέλιο-Φερεντίνο.

Δημοσιεύω σήμερα μόνο δύο από τις επιστολές του αρχείου του Δήμου Τσέλιου, μία από τον Καραϊσκάκη και μία από τον Ι.Καποδίστρια προς τον Μεγανησιώτη στρατηγό. Οι επιστολές αυτές, που διασώθηκαν από την οικογένειά του, υπάρχουν αυτούσιες σε ένα βιβλίο για το οποίο έχω μιλήσει και στο παρελθόν και αποσπάσματά του έχω συμπεριλάβει στο «Μεγανήσι, ένα ταξίδι στον χρόνο». Πρόκειται για το βιβλίο της εγγονής του στρατηγού Ευδοξίας Κουμουτσοπούλου με τίτλο «Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΔΗΜΟΣ ΤΣΕΛΙΟΣ» και υπότιτλο «Ο ΠΕΡΙΦΗΜΟΣ ΓΕΡΟ-ΔΗΜΟΣ». Η έκδοση είναι του 1930, δηλαδή μιλάμε για ένα βιβλίο 91 ετών, ένα από τα πιο παλιά που έχω στην κατοχή μου.

Ας δούμε όμως τις επιστολές. Η πρώτη είναι από τον Καραϊσκάκη, το 1827, λίγο πριν τον θάνατο του μεγάλου ήρωα και την εποχή που αυτός πολιορκεί την Αθήνα και τα εκεί στρατεύματα του Κιουταχή. Την ίδια εποχή ο Δήμος Τσέλιος έχει καταλάβει και έχει οχυρώσει το φρούριο στο Λεσίνι και ζητάει στρατιωτική βοήθεια από τον Αρχιστράτηγο. Ο Καραϊσκάκης, που τον αποκαλεί «αδερφό» (πολέμησαν μαζί στην Αράχωβα κι αλλού)  του μηνύει να κάνει υπομονή και κουράγιο:

Η επόμενη επιστολή είναι κατοπινή, από το 1830, όταν πια έχει αναλάβει Κυβερνήτης ο κόντες Καποδίστριας. Τι ακριβώς συνέβη τότε; Ο Δήμος Τσέλιος είναι εκείνη την εποχή φυσικά Στρατηγός με τον τίτλο του χιλιάρχου (διοικεί χίλιους άντρες) και τον αντίστοιχο στρατιωτικό μισθό. Διοικεί στρατιωτικά δυνάμεις στην Δυτική Ελλάδα με έδρα το κάστρο της Βόνιτσας. Οι αψιμαχίες με τους αδυνατισμένους πια Τούρκους συνεχίζονται αραιά, αλλά τα εδάφη αυτά είναι πλέον ελεύθερα, Ελληνικά, χάρη στον αγώνα. Όταν αναλαμβάνει όμως τοποτηρητής στην Στερεά Ελλάδα ο αυταδερφός του Κυβερνήτη Αυγουστίνος Καποδίστριας, για λόγους οικονομικών περικοπών του νεοσύστατου κράτους αλλά και άγνοιας της ιστορίας και των θυσιών του Τσέλιου και των άλλων λαϊκών αγωνιστών, υποβιβάζει τον Δήμο Τσέλιο σε πεντακοσίαρχο, μειώνοντάς του αντίστοιχα τον έτσι κι αλλιώς πενιχρό μισθό. Ο Μεγανησιώτης ήρωας διαμαρτύρεται δικαίως με επιστολές του στον Κυβερνήτη, ο οποίος κάποια στιγμή ευαισθητοποιείται και του απαντά κατευναστικά:

Πραγματικά, μετά από έναν περίπου χρόνο, με νέα απόφαση, ο Δήμος Τσέλιος αποκαθίσταται και επανέρχεται στην ανώτερη στρατιωτική βαθμίδα του χιλίαρχου:

Ας δούμε και πώς ήταν το 1930 το σπιτικό του Δήμου Τσέλιου στο Αγρίνιο (σήμερα ο δρόμος αυτός έχει πολυκατοικίες).

Και τέλος το μνημείο του Δήμου Τσέλιου στον Κήπο των Ηρώων του Μεσολογγίου:

Φιλοδοξώ κάποια στιγμή να ψηφιοποιήσω όλο το βιβλίο, ώστε να διασωθεί σε ηλεκτρονική μορφή, αντίτυπο της οποίας θα κατατεθεί στην βιβλιοθήκη του Δήμου. Είναι κομμάτι της Ιστορίας του λαού μας έτσι κι αλλιώς, κομμάτι που τιμούμε σήμερα και- ελπίζω- κάθε μέρα.