Μέτρο και Ποίηση

του Μάκη Πολίτη**

  Ας μιλήσουμε λοιπόν για ποίηση. Ακούω πολλούς ακόμα και ταλαντούχους ποιητές να μιλάνε για έμμετρο και μη έμμετρο ποιητικό λόγο και φρίττω. Η ποίηση είναι πάντα έμμετρη, έχει ροή, ρυθμό, μουσικότητα. Μπορεί να έχει ή να μην έχει ομοιοκαταληξία, μπορεί να έχει σταθερό ή ελεύθερο μέτρο, δηλαδή κάθε στίχος μπορεί να υπακούει στο μέτρο όλων ή να έχει το δικό του αυτόνομο μέτρο. Εξ αιτίας των παραπάνω, η ποίηση δεν θεωρείται γραπτός, αλλά προφορικός λόγος. Δεν μπορούμε να την αποκόψουμε από την απαγγελία. Αποτελούν ένα σώμα, μια ψυχή. Δεν είναι η ποίηση χαρακτήρες πάνω σ’ ένα χαρτί.

  Η γραφή αποτελεί για την ποίηση απλά ένα είδος μνήμης, δηλαδή δεν είναι τίποτε άλλο από μια καταγραφή του προφορικού λόγου. Μερικοί νομίζουν πως βάζοντας απλώς ωραίες λέξεις τη μια δίπλα στην άλλη δημιουργούμε ένα ποίημα. Μέγιστο λάθος. Μπορεί αυτό που θα βγει να είναι ένα αθάνατο ρητό, ένα σοφότατο καταστάλαγμα της ανθρώπινης γνώσης και εμπειρίας, αλλά αν δεν ρέει, αν ο λόγος εκτός από πυκνός δεν είναι και απρόσκοπτος, ποίημα δεν είναι. Είναι ότι άλλο θέλετε.

  Σε αντίθεση με τα παραπάνω ας πάρουμε ως παράδειγμα το ποίημα του αξέχαστου Νεκτάριου Πολίτη «Η σιωπή των δημιουργών». Ο λόγος ρέει σαν ένα ποτάμι, άλλοτε βουερό και χειμαρρώδες, άλλοτε καταλαγιασμένο και ήσυχο. Πράγματι είναι ποίηση. Ο Νεκτάριος ήταν ποιητής κι εφ’ όσον λέμε ότι τα γραπτά μένουν θα είναι πάντα ποιητής.

  Το ξαναλέω η ποίηση δεν είναι ωραίες λέξεις η μια δίπλα στην άλλη. Αν ήταν έτσι τότε τις καλύτερες μεταφράσεις του Σαίξπηρ για παράδειγμα θα μπορούσαν να τις κάνουν όχι οι ποιητές, αλλά οι αγγλομαθείς φιλόλογοι.  Δεν έχω τίποτα με τους ανθρώπους, αλλά ας πάρουν τα μούτρα τους να κάνουν αυτή τη δουλειά. Αυτό που θα βγεί δεν θα είναι τίποτε άλλο από ένα άψυχο κείμενο, για να αποδειχτεί άλλη μια φορά ότι μόνο ένας ποιητής μπορεί να μεταφράσει έναν άλλο ποιητή που δεν θα αποδώσει  βέβαια ακριβώς το πρωτογενές κείμενο με τα ιδιαίτερα γνωρίσματα του, εφ’ όσον είναι τμήμα μια άλλης γλώσσας και γραμματείας, αλλά τουλάχιστον δεν θα έχουμε την άθλια μετατροπή της ποίησης σε πλίνθους τε κεράμους και άλλα ψηφιακά δεδομένα.
   Πυκνός, συμπαγής  λόγος, απρόσκοπτος, ροή, ρυθμός, δύναμη, ομορφιά… Αυτό είναι το ποίημα. Ένας πολυδιαστατικός πίνακας δια μέσου του λόγου που βλέπει μόνο η ψυχή μας, όταν αφεθεί στα κύματα του μέτρου του.

Σημ. ΜΤ**Ο Μάκης Πολίτης είναι από τους πιο γνωστούς Μεγανησιώτες ποιητές και έχει κυκλοφορήσει την ποιητική συλλογή «Ερωδιοί» από τις εκδόσεις Αρχιπέλαγος.