Η δίκη του Χαρίλαου Φλωράκη στο Κακουργιοδικείο Λευκάδας

Και μια απόφαση ενόρκων που κηρύχτηκε πεπλανημένη

Στις 17 Ιουνίου του 1955, ο τότε Διοικητής της Χωροφυλακής Λευκάδας ταγματάρχης Αριστείδης Κατσαρός, γνωστοποιούσε με το υπ΄ αριθ. 36/6/53/17.6.55 έγγραφό του στην Ανωτέρα Διοίκηση Χωροφυλακής Ηπείρου τα εξής (οι υπογραμμίσεις με μαύρα γράμματα είναι δικές μας):

«Λαμβάνω την τιμήν να αναφέρω υμίν ότι από της παραμονής της εκδικάσεως της κατά του αρχισυμμορίτου Φλωράκη Χαριλάου ή Καπετάν Γιώτη εις το ενταύθα Κακουργιοδικείον δίκης, εκδικασθείσης την 11ην και 12ην τρέχοντος μηνός, τα μέλη της Νομαρχιακής Επιτροπής ΕΔΑ Νομού Λευκάδας: 1) Ιατρός Γρηγόρης Ξενοφών, 2) Θεράπος Θωμάς, Γραμματεύς της Επιτροπής, 3) Μαλακάσης Νικόλαος, 4) Κρητικός Απόστολος, 5) Γαζής Δημήτριος και 6) Αγγελική, σύζυγος Θεράπου Θωμά, εκινήθησαν δραστηρίως και μετά περισσού ενδιαφέροντος προς επηρεασμόν των ενόρκων, με αντικειμενικόν σκοπόν την απαλλαγή του κατηγορουμένου, επιτυχόντες δια των ενεργειών των την διάβρωσιν ενίων εκ τούτων, μολονότι εθνικοφρόνων.

Ωσαύτως είχε αποφασιστεί παρά τούτων, όπως, κατά την ανακοίνωσιν της καταδικαστικής αποφάσεως του ανωτέρου Δικαστηρίου, κατά του αρχισυμμορίτη Γιώτη, οι εντός της αιθούσης παρακολουθούντες την δίκην περί τους τεσσαράκοντα κομμουνιστάς αναφωνήσουν την φράσιν «είναι αθώος», η ενέργειά των όμως αυτή, καίτοι η απόφασις ήτο καταδικαστική, εματαιώθη λόγω των ληφθέντων εγκαίρως παρά της ειδικής υπηρεσίας μου καταλλήλων μέτρων…».

Ας δούμε όμως τι είχε προηγηθεί, όπως τα περιγράφει ο Χρήστος Θεοχαράτος στο βιβλίο «Χαρίλαος Φλωράκης και λαϊκό κίνημα», Τυποεκδοτική ΑΕ, Αθήνα 2001, Σελ. 466:

Το πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου 1955, ο Χαρίλαος Φλωράκης μετήχθη από τη Λάρισα στις φυλακές της Κέρκυρας και προτού, καλά-καλά, ενημερώσει τους συγκρατουμένους του για τις δίκες του, για την απολογία του και για το κλίμα που επικράτησε σ΄ αυτές, ήρθε η νέα μεταγωγή, για τη Λευκάδα αυτή τη φορά, προκειμένου να δικαστεί στο εκεί Κακουργιοδικείο: 1) Για τις σφαγές που διέπραξε στις 4 Δεκεμβρίου 1947 στην περιοχή Θέρμου της Τριχωνίδας και 2) Για παράβαση του Γ΄ Ψηφίσματος.

Η πρώτη δίκη έγινε στις 14 Μαΐου 1955. Τα στοιχεία που προσκόμισε το δικαστήριο και επικαλέστηκε η κατηγορούσα αρχή ήταν άκρως ασαφή, αόριστα και ανεπαρκή για να στοιχειοθετήσουν κατηγορία και να πείσουν τους ενόρκους ότι μπροστά τους, στο εδώλιο, κάθεται ένας στυγνός σφαγέας. Και φυσικά τον απάλλαξαν. Στην πρώτη εκείνη δίκη -όπως και στη δεύτερη που έγινε ένα μήνα αργότερα (13.6.1955)- συνήγορος του Χαρ. Φλωράκη ήταν ο Ηλίας Ηλιού, ο Κίμων Καβάγιας από την Αθήνα και ο Γιάννης Ασδραχάς από τη Λευκάδα. Η εισαγγελική αρχή, όμως, κήρυξε πεπλανημένη την ετυμηγορία των ενόρκων και μέσα σε 40 μόνο ημέρες η υπόθεση ξαναδικάστηκε στο Κακουργιοδικείο του Πύργου και μάλιστα με αντιδικονομική προσθήκη στο κατηγορητήριο κατά παράβαση του α.ν. 509…

Η δεύτερη δίκη της Λευκάδας άρχισε επεισοδιακά -με αλλεπάλληλες ενστάσεις και αντεγκλήσεις- στις 13 Ιουνίου 1955. Η κατάσταση, μάλιστα, έγινε εκρηκτική όταν σε ένα διάλειμμα της δίκης, ο Χαρ. Φλωράκης κάλεσε τους εκπροσώπους του Τύπου και τους δικηγόρους και έκανε την εξής δήλωση:

«Από τι δίκη αυτή φαίνεται ότι το σημερινό κράτος συνεχίζει την αποτυχημένη και καταδικασμένη απ΄ όλους τους Έλληνες, πολιτική του διχασμού.

Σκοπός τους δεν είναι μόνο η εξόντωση των αντιπάλων τους, αλλά, με την πολιτική του διχασμού να τραβήξουν την προσοχή της κοινής γνώμης από τα βάσανα και ζωτικά προβλήματα που κρίνουν τις τύχες της Ελλάδας. Προς την κατεύθυνση αυτή εξαντλούν όλη τους τη δραστηριότητα οι κυβερνώντες τον τόπο μας σήμερα.

Το πρόβλημα δεν είναι σήμερα τι έγινε στον Εμφύλιο Πόλεμο, αλλά, αν η πολιτική της μισαλλοδοξίας οφελεί και εξυπηρετεί την Ελλάδα και το Λαό της ή τα συμφέροντα των ξένων και των λίγων Ελλήνων πλουτοκρατών.

Όσοι αγαπούν πραγματικά τον τόπο τους πρέπει να αγωνιστούν και να επιβάλλουν την πολιτική της εσωτερικής ειρήνευσης και γαλήνης».

Η πολιτική αυτή δήλωση είχε πολλούς αποδέκτες και, κυρίως, τις εισαγγελικές και δικαστικές αρχές, οι οποίες ανέχονταν να ασχημονούν οι παρακρατικοί μέσα και έξω από το δικαστήριο, αλλά και αποτελούσε μήνυμα προς την τοπική Νομαρχιακή Επιτροπή της ΕΔΑ, η οποία, υπό τον γιατρό Ξενοφώντα Γρηγόρη είχε σηκώσει το πόδι στο νησί.

Και κατά τη δεύτερη δίκη της Λευκάδας και παρά την επέλαση ψευδομαρτύρων, ο Χαρ. Φλωράκης απαλλάχθηκε από τους ενόρκους για τις δήθεν «σφαγές του Βάλτου», διότι από κανένα στοιχείο δεν πείστηκαν, καταδικάστηκε όμως σε 16 ετών κάθειρξη, επειδή «συνεκρότησε ενόπλους ομάδας», – δηλαδή για παράβαση του Γ΄ Ψηφίσματος.

Η περίληψη της απολογίας του, όπως σώζεται στα πρακτικά, έχει ως εξής:

«Κύριοι ένορκοι, κύριοι δικαστές.

Πριν από ένα μήνα σ΄ αυτή εδώ την ίδια αίθουσα έγινε άλλη δίκη με παρόμοια κατηγορία σε βάρος μου. Και επειδή κανείς δεν πείστηκε με όσα ακούστηκαν, με απάλλαξαν. Επιμένει, όμως, το καθεστώς. Και με θέλει και πάλι στο σκαμνί. Παρατηρώ, όμως, ότι η σημερινή κατηγορία είναι χοντροκομμένη και ελλιπής, – τουλάχιστον από τεχνική πλευρά. Λείπουν ιατροδικαστικές εκθέσεις, φωτογραφίες κ.λπ. Οι ελλείψεις αυτές κλονίζουν και ανατρέπουν την κατηγορία. Το στόχο της κατηγορίας τον είπε ο ανθυπομοίραρχος (μάρτυρας), ο οποίος κατέθεσε ότι: «Λόγοι εθνικής ασφάλειας μου επέβαλλαν να εξακριβώσω τα καταγγελλόμενα από κατοίκους της περιοχής Βάλτου»! Δηλαδή, μια καθαρά πολιτική δίκη την παρουσιάζουν σαν ποινική. Θέλουν να μας παρουσιάσουν σαν εγκληματίες, ληστές και δολοφόνους. Σάμπως να μη συνέβηκε τίποτε άλλο εκείνη την εποχή. Όσο και να θέλει κανείς να περιορίζει τον Εμφύλιο Πόλεμο σε φόνους και πλιάτσικο, δεν μπορεί να αλλοιώσει την αλήθεια ότι είναι πολύ μεγάλο ζήτημα που στοίχισε και στοιχίζει στην Ελλάδα. Το μάθημα που έκανε ο δάσκαλος στους μάρτυρες ήταν ένα: Ότι δεν θέλουν κομμουνισμό.

Ζητήσαμε και ζητάμε να γίνει μια γενική δίκη για όλους, να εξακριβωθεί ποιος προκάλεσε τον Εμφύλιο, ποιοι είναι οι υπεύθυνοι και να τιμωρηθούν. Εμείς, πάντως, δεν είμαστε υπεύθυνοι. Οι υπεύθυνοι είναι άλλοι.

Κύριοι δικαστές, το ζήτημα είναι να σταματήσει η πολιτική του εθνικού διχασμού. Από τη διαδικασία φάνηκε καθαρά ότι δεν είμαι αυτουργός. Πιστεύω ότι δεν δικάζομαι σαν διοικητής τμημάτων σε οποιαδήποτε επιχείρηση, αλλά δικάζομαι γιατί ανήκα στο Δημοκρατικό Στρατό. Στις παραμονές της σημερινής δίκης παρουσιάσανε 17 καινούργιους μάρτυρες κατηγορίας, ξένους προς τη δικογραφία. Σέβομαι το δικαστήριο και τους δικαστές. Υπερασπίζομαι την αλήθεια και όχι το τομάρι μου. Κύριοι ένορκοι, εάν νομίζετε ότι πρέπει να δικαστώ, να μη διστάσετε να με δικάσετε…».

Από τη Λευκάδα ο Χαρ. Φλωράκης μετήχθη στον Πύργο της Ηλείας. Στον Πύργο έφτασε στις 17 Ιουνίου 1955 και η δίκη έγινε στις 23.6.1955. Ήταν η «δίκη για τη σφαγή του Βάλτου», στην οποία οι ένορκοι της Λευκάδας τον αθώωσαν, αλλά η ετυμηγορία τους κηρύχτηκε πεπλανημένη και η υπόθεση παραπέμφθηκε στο Κακουργιοδικείο του Πύργου, – όπου σύνεδροι και ένορκοι ήταν εγνωσμένης εθνικοφροσύνης.

Συνήγορος του κατηγορουμένου παρέστη μόνο ο Αθηναίος δικηγόρος Κίμων Καβάγιας, ο οποίος αντέκρουσε το κατηγορητήριο, επικαλούμενος και την αθωωτική απόφαση της Λευκάδας. Ας σημειωθεί ότι ως συνήγορος υπεράσπισης επρόκειτο να παραστεί ο δικηγόρος Πύργου Μπαρμπίλης, ο οποίος όμως, -όπως ανέφερε στην απολογία του ο Φλωράκης- «για λόγους ανεξάρτητους από τη θέλησή του», τον ειδοποίησε λίγο πριν αρχίσει η δίκη ότι «δεν μπορεί να αναλάβει την υπεράσπισή του…

Στη νέα αυτή δίκη ο Φλωράκης καταδικάστηκε 12 φορές σε ισόβια δεσμά. Η νέα καταδίκη του Χαρ. Φλωράκη, κατά παράβαση κάθε δικονομικής και δικαστικής εγγύησης, ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών διεθνώς. Προσωπικότητες και συνδικάτα, κόμματα και εφημερίδες, με υπομνήματα και σχόλιά τους, αξίωναν «να σταματήσει η τρομοκρατία στην Ελλάδα».

(source: www.kolivas.de)