H ελληνική γλώσσα, η γλώσσα μας, μια από τις αρχαιότερες και σπουδαιότερες γλώσσες του κόσμου κινδυνεύει να αφήσει το χνάρι της σιγά σιγά στην ιστορία αφού τα τελευταία χρόνια δείχνει να εξαφανίζεται, να υποβαθμίζεται και να αλλάζει σε μια άλλη γλώσσα.

Συγκεντρώνοντας τα παραδείγματα που ακολουθούν για να γράψω αυτό το άρθρο, και ρίχνοντας μια συνολική ματιά στις σημειώσεις μου, ομολογώ ότι παρασυρμένη όπως όλοι μας σε μια δύσκολη καθημερινότητα που δεν σου αφήνει και πολύ χρόνο να συνειδητοποιήσεις μικρά αλλά σημαντικά πράγματα,δεν είχα καταλάβει ότι όλα τα παρακάτω στοιχεία υπάρχουν σε αυτή, εδώ και πολύ καιρό σε τόσο μεγάλο μεγεθος.
Η εισβολή της ξένης γλώσσας η απειλή της ελληνικής, και η γέννηση της νέας γλώσσας είναι εδώ…

Γέννημα ενός κράματος με Ελληνικά Αγγλικά και Γκρικλις.

Τα βασικά ελληνικά αρχίζουν και μιλιούνται όλο και λιγότερο. Πρωτοστάτης η νέα γενιά, συνεργός η τεχνολογία, αφορμή η εξέλιξη, κίνητρο η ευκολία.

Για λόγους συντομίας αλλά και εφέ οι συντομογραφίες στα μέσα δικτύωσης τα sosial media όπως λέγονται  και στα κινητά παίρνουν τη μορφή μιας νέας γλώσσας με ελληνικά και αγγλικά, τα λεγόμενα γκρικλις.

Γραμμένη άλλοτε με κεφαλαία άλλοτε με μικρά ανάλογα από το που θα είναι γυρισμένο το πληκτρολόγιο.

Ένα άλλο φαινόμενο που φαίνεται να εκτελεί την γλώσσα μας σιγά- σιγά είναι ο μοντερνισμός της παγκοσμιοποίησης και η επίδειξη των αγγλικών μας γνώσεων.

Παντού γύρω μας, στην καθημερινότητά μας το φαινόμενο γίνεται έντονα ορατό. Η νέα μόδα εξαπλώνεται παντού και γρήγορα πριν καλά καλά το καταλάβουμε και χωρίς να το συνειδητοποιούμε απόλυτα.

Οι επωνυμίες καταστημάτων, επιχειρήσεων, ομίλων, εταιριών, φαγάδικων, χρησιμοποιούν ξενόφερτες ονομασίες ή και ελληνικές γραμμένες όμως με αγγλικούς χαρακτήρες. Το ίδιο και οι κάρτες η τα φυλλάδια.

Κι ενώ  προσπαθείς να παραγγείλεις σουβλάκια διαβάζεις :

«Massabuka»-«Meatροπόλεως 3»-« Beaten Faten»-«Broth3rs»…

Δεν είσαι τελείως σίγουρος για το τι πουλάει το κατάστημα αν δεν χρησιμοποιήσεις ελληνοαγγλικό  λεξικό. Φανταστείτε τη μάνα σας στην Αθήνα να προσπαθεί να παραγγείλει φαγητό απέξω…η που θα μείνει νηστική ή που θα παραγγείλει σούσι.

Η ξενομανία εξαπλώνεται σε όλες σχεδόν  τις επιχειρήσεις. Μεγάλα resort εμφανίζονται κρατώντας όμως την ελληνική ονομασία του ιδιοκτήτη ή της περιοχής.

“ koukouvaounes” resort (Γιατί όχι και « xountroupounta » ή « Billy Raxi »  resort)….

manager: kris spatoulas

tel.number ———-

Best price for weekend—–

Ακολουθούν τα Wine bars δηλαδή τα κρασοποτεία. Bakery είναι οι φούρνοι, patisserie τα ζαχαροπλαστεία, fish spa κέντρα ομορφιάς που σου κάνουν μασάζ στα πόδια μικρά ψαράκια και πάει λέγοντας.

Επίσης  «νέα» επαγγέλματα  έχουν προκύψει. Έτσι ψάχνοντας στις μικρές αγγελίες για δουλειά κάποιος που δεν γνωρίζει τη νέα γλώσσα σίγουρα θα αποκλείσει τα παρακάτω,Makers–wedding-Bartender-Chef-Pastry chef-Make up artist-Hair styling-Hair cut-Personal trainer-Souci chef-Designer, αφού δεν γνωρίζει ότι πρόκειται για (κατά σειρά) υπεύθυνο διοργάνωσης γάμων, μπάρμαν-μπουφετζή-μάγειρα, ζαχαροπλάστη, μακιγιέρ, κομμωτή, κουρέα, γυμναστή, μάγειρα σουσι, σχεδιαστής.

Ας ξεφυλλίσουμε τώρα ένα περιοδικό , τηλεοπτικό,  μόδας, ποικίλης ύλης, μαγειρικής.

Εδώ τα πράγματα χειροτερεύουν αφού από το εξώφυλλο έως το οπισθόφυλλο  ψάχνεις τα κρυμμένα  ελληνικά βαθιά μέσα στα άρθρα.

Οι ονομασίες των περισσοτέρων περιοδικών στα αγγλικά.

Mirror–Cosmopolitan–Esquire–Ok–Yes–Hello…

Με τη βοήθεια του περιπτερά καταλήγεις τελικά σε αυτό που θέλεις κι έρχεσαι στην πρώτη σελίδα με τα περιεχόμενα και τους τίτλους των θεμάτων.

Κι εκεί που χαλαρωμένος στην πολυθρόνα σου είσαι έτοιμος να ταξιδέψεις να ενημερωθείς  να ξεχαστείς λίγο με τα κουτσομπολιά των διασήμων, ξαναπαίρνεις λεξικό αφού ντρέπεσαι κιόλας να ρωτήσεις τον γιό ή τον εγγονό σου τι θέλει να πει ο ποιητής όταν γράφει:

Gossip, Life style, Info,Event ,Summer sales,Clubbing,Dog run,Sold-out,Fitness,Design,VIPs jet set,;;;

Κι αυτή η νεολαία που σε κοροϊδεύει όταν αρχίζεις να ρωτάς τι σημαίνει αυτό και τι είναι το άλλο; Που να τολμήσεις ! Η απάντηση είναι τόσο αποστομωτική όσο γνωστή.

-«Αφού δεν τόχεις ρε μάνα…»

Κι αντί να ντρέπονται αυτοί που τα γράφουν έτσι ντρέπεσαι εσύ που δεν ξέρεις. Που δεν έχεις πάρει το lower , που δεν ασχολείσαι με υπολογιστές,  που  ανήκεις σε μια  γενιά πίσω, ή που είσαι λίγο πάνω από 40. Κι αν τολμήσεις να επιμείνεις ελληνικά θεωρείσαι ντεμοντέ, μπανάλ, η άσχετος…

Αφήνεις λοιπόν απογοητευμένη από τον εαυτό σου αλλά και με μια επιμονή μέσα σου το περιοδικό, και αποφασίζεις να μαγειρέψεις ένα ξεχωριστό φαγητό, να αποδείξεις έτσι ότι δεν είσαι μόνο παραδοσιακή μαγείρισσα  μπορείς και πιο μοντέρνα, εκτελώντας μια συνταγή από τα περιοδικά μαγειρικής που έχεις: » Τaste and style» και  «Olive» λένε απέξω.

Έχεις και τσελεμεντέ αλλά που να τολμήσεις…

Κι εκεί όμως το πρόβλημα δεν είναι μικρότερο αφού πολλά από τα ελληνικά προϊόντα έχουν αντικατασταθεί με εισαγόμενα και ξενόφερτα. Η απλά παρουσιάζονται με ξένες ονομασίες.

Που να πάει το μυαλό σου ότι το Granbury είναι η δική μας κράνα , ότι το cottage cheese είναι απλά ένα τυρί κρέμα και τα pan cakes είναι οι γνωστές τηγανίτες.. Ότι εσανς είναι άρωμα,  το γουόκ είναι βαθύ τηγάνι και tips είναι μικρά κολπάκια επιτυχίας.

Ευτυχώς έχεις μάθει να φτιάχνεις  cheesecake, lemon pie  Μπανόφι  και Σπαγγέτι aldante .Έχεις πάρει και το multi που θα βοηθήσει … Τόσωσες λίγο. Τη γλύτωσες τη καζούρα.

Κι ύστερα από τόση δουλειά στην κουζίνα το χαζοκούτι καλεί το κουρασμένο σου σώμα και το ταλαιπωρημένο σου πνεύμα για ξεκούραση.

Και στην τηλεόραση όμως τα πράγματα δεν πάνε πίσω.

Όροι όπως spots, break,  concept, soundtrack ,cast , breaking news, επαναλαμβάνονται κι έχουν εδραιωθεί πια   Μόνο με συνεχή εξάσκηση , εκπαίδευση και πολύ γκουγκλάρισμα  μπορείς να συμμετέχεις ισάξια σε ένα τηλεοπτικό πρόγραμμα στις μέρες μας χωρίς να έχεις απορίες και άγνωστες λέξεις. Και τότε θυμάμαι τη φίλη μου τη σελέμπριτι όταν αδυνατεί να κατανοήσει τα μεγανησιώτικα και ρωτάει φοβισμένη και την συμμερίζομαι.

Τα σήριαλ  ευτυχώς έχουν κρατήσει ακόμα τους ελληνικούς τίτλους . Προχωρώντας  στο σενάριο όμως και στους διαλόγους ανακαλύπτεις ότι σου χρειάζεται και δεύτερο λεξικό. Κυπριακό αυτή τη φορά. Προσωπικά το προτιμώ,  αφού τουλάχιστον κρατείται το παραδοσιακό στοιχείο και η Κύπρος σε αυτή τη φάση μας βάζει τα γυαλιά, κρατώντας ατόφια την γλώσσα της. Κοινές παραγωγές που έχουν μειώσει αρκετά την ανεργία του κλάδου. Τα τούρκικα τώρα φαίνεται πως έχουν πάρει τη θέση των βραζιλιάνικων και ευτυχώς οι υπότιτλοι είναι ελληνικοί.

Στη Vintage ζώνη προβάλλονται παλιές διαχρονικές σειρές, ενώ η prime time ζώνη αφορά το πρόγραμμα από τις 9 μμ. “Gray’s anatomy” -«low and order» και τέτοια.  Στην πρωινή ζώνη τώρα τα καθημερινά magazinο αφορούν προγράμματα με θέματα ποικίλης ύλης.

Το δράμα χειροτερεύει παρακολουθώντας τα shows.

«The voice»-«Music school»-«Just a two of us»-«Your face sounds familiar»-«Dancing with the stars»-«Celebrity game night.»

Ξενόφερτα κυριολεκτικά  προγράμματα , που όμως δεν θα έχαναν σε τίποτα αν κρατούσαν το ελληνικό στοιχείο. Καθόλου άσχημοι οι τίτλοι:

Η φωνή, Mουσικό σχολείο, Χορεύοντας με τα αστέρια ….

Κι άντε τώρα αν ρωτήσει η μεσόκοπη τηλεθεάτρια στο χωριό την  γειτόνισσα τι έβλεπε στην τηλεόραση, να απαντήσει το « Dancing with the stars ».

Όχι βέβαια…Θα πει πολύ απλά: «εκεινούς που χορεύανε».

Κι από τα σόου στις εκπομπές δεν αλλάζει και πολύ το πράγμα. Εκπομπές λοιπόν όπως : «live-u» «Gala» «hash tag» » star system», μόνο ελληνικές δεν φαίνονται αφού και στην θεματολογία τους δεν λείπουν οι ξενόφερτοι όροι. Κάθε τόσο λοιπόν πάμε σε Break, αφού συνδεθούμε On line. 

«Είμαστε  on air».

«Θα παρακολουθήσουμε τα best off , και μετά θα περάσουμε και στα back stage να δούμε τι γίνεται».

Στις συνεντεύξεις, εκφράσεις όπως low profile, performer, show man, happy end,love story,sex symbol επαναλαμβάνονται δειαρκώς.

Κι αναρωτιέμαι… σε ποιους απευθύνεστε κύριοι; Ποιος σας είπε ότι η κατάργηση της ελληνικής γλώσσας και η αντικατάστασή της με κοινότυπες αγγλικές η αμερικάνικες λεξούλες σας κάνει πιο in, πιο μοντέρνους, πιο αγαπητούς, πιο κατανοητούς; Ποιος σας είπε ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν εκνευρίζονται απογοητευμένοι όχι μόνο από την εξαφάνιση  του βασικού στοιχείου της ταυτότητάς μας, αλλά και την απομόνωσή τους, την υποτίμηση της νοημοσύνης τους; Ποιό είναι το κοινό σας  και ποιός ο σεβασμός σας σε αυτό;;; Άνθρωποι απλοί καθημερινοί κάθε ηλικίας…

Γιατί σιγά μην παρακολουθούν  dancing διπλωματούχοι, επιστήμονες και νεαροί που παίζουν στα δάχτυλα την αγγλική… Εγώ, η μάνα μου, η μικρή μου, ο παππούς, ο εργάτης . Ο λυπημένος, ο άνεργος, ο φτωχός . Αυτοί πληρώνουν ακόμα τα υπερθεάματα σας και σας κάνουν πλούσιους και διάσημους κι όχι γιατί τους αρέσουν, αλλά γιατί αυτή ίσως να είναι η μοναδική διασκέδαση που τους έχει απομείνει.

Οι υπόλοιποι είναι καλεσμένοι σε gala,  μπορούν να διασκεδάσουν τη ανία τους με  shopping therapy,να σερφάρουν στο ιντερνετ κάνοντας chat, η να παίζουν angry birds  στον υπολογιστή. Άλλο μαραφέτι και αυτό…τεχνολογικό.  Εκεί χρειάζεσαι εγκυκλοπαίδεια.

Αρχικά ξεκίνησε σαν ένα εργαλείο να διευκολύνει την επικοινωνία να διευρύνει τους ορίζοντες μας, να βοηθήσει στην άμμεση  επαφή με τον άνθρωπο, να μειώσει τη γραφειοκρατία και να παρέχει υπηρεσίες , κι έγινε τρόπος ζωής, εξάρτηση, καταφέρνοντας τελικά να απομακρύνει τους ανθρώπους και να τους ακυρώσει σε πολλές περιπτώσεις.. Κι εσύ πώς να ανοίξεις τους ορίζοντες σου αν δεν κατέχεις δίπλωμα υπολογιστή , δεν είσαι γκατζετακιας, η νεολαίος να τα παίζεις στα δάχτυλα.

Από πού να γνωρίζεις τη διαφορά  του i-phone από το I-pad. Πώς να ξέρεις πώς λειτουργεί το   Tablet, , το Skype, ή  να ανεβάσεις μια  Selfie όταν οι αντίστοιχες έννοιες στα ελληνικά δεν «παίζουν». Κιαν δεν έχεις Face-book Instagram η Twitter, σε κοιτάζουν με απορία και με μια έκφραση λύπησης. Σαν να σκέφτονται από μέσα τους «Α το ζώο». Ακόμα κιαν αρνείσαι να συμμετέχεις σε όλο αυτό όχι από άγνοια, αλλά από άποψη, γιατί ίσως να προτιμάς τον παλιό τρόπο επικοινωνίας κι όχι αυτόν που έχει γίνει νέα μόδα και απαιτεί like, add, comment ,block ,share  κ.τ.λ.

Επιβάλλεται επίσης η επικοινωνία μέσω sites, blogs, forums.

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης…νέος τρόπος επικοινωνίας.

Τρόπος που έχει εισβάλει και στην καθημερινότητά σου αφού ακόμα  και οι  συζητήσεις που γίνονται στις παρέες, οι απλές  κουβέντες του καφέ, το φλερτ, το κουτσομπολιό,  χρησιμοποιούν ολοένα και λιγότερο τα ελληνικά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι παρακάτω φράσεις.

– Πήγαν honeymoon (μήνα του μέλιτος)

– Κοίτα μια  milfara (χαρακτηρισμός γυναίκας)

–Έκανε δυνατό Comeback ( Έγινε αισθητή η επιστροφή του)

–Θα βάλω Souifer (Θα ξεσκονίσω)

–Είναι  All day μαγαζί (όλο το 24ωρο ανοιχτό

Δεν είναι το κατάλληλο timing (Δεν είναι κατάλληλη στιγμή)

– Έχω Saturday night (Θα βγω το Σαββατόβραδο)

–Θα πάω Weekend ( Θα φύγω Σαββατοκύριακο)

– Έχω Day off         (Έχω ρεπό)

– Θα κάνω Check please (Θα κάνω έρευνα αγοράς-θα τσεκάρω τις τιμές)

–Είμαι busy                     ( Είμαι απασχολημένος)

-Θα περάσω από Interview (Θα περάσω από συνέντευξη)

-Είναι Low budget                 (Έχει χαμηλό κόστος)

. -Κάνε delete                      (Διέγραψε το-ξέχασέ το)

 -Έχω Meeting                      (Έχω συνάντηση)

–Κάνω Face control          (Είναι πόστο σε μαγαζί που ελέγχει τους πελάτες πριν μπουν. Πόρτα δηλαδή)

– Είναι Sold out                  (Έχει εξαντληθεί)

–Έχει Summer sales        (Έχει καλοκαιρινές εκπτώσεις)

–Κάνε Up date                (Κάνε επανεκκίνηση)

– Έκανα Flash back       ( Θυμήθηκα, γύρισα πίσω στο παρελθόν)

Bachelor party              (Πάρτι πριν από το γάμο)

Birthday party              (Πάρτι γενεθλίων)

Είναι All time                (Για όλες τις ώρες)

 To Feeling                    (το συναίσθημα)

Εκφράσεις που  έχουν τρυπώσει  κι έχουν καθιερωθεί στο  καθημερινό μας λεξιλόγιο, εκτοπίζοντας όλο και περισσότερο τις αντίστοιχες ελληνικές που θεωρούνται ετεροχρονισμένες, ξεπερασμένες.

Μια άλλη περίπτωση που φανερώνει την εισβολή της ξένης γλώσσας στη ζωή μας είναι η δημιουργία διεθνών κινημάτων που έχουν μπει και στη χώρα μας και αποκτούν οπαδούς. Έτσι το « Ιce bucking challenge » το «Yolo-you only live once » και το « Fat kin »  είναι κινήματα  που κατά σειρά  εννοούν, στον παγωμένο κουβά με τον οποίο μπουγελώνονται οι διάσημοι για φιλανθρωπικό σκοπό,  στην φιλοσοφία «Μια ζωή την έχουμε» και την αποδοχή των γυναικών  με παραπάνω κιλά. Θα μου πεις τώρα πώς να δώσεις ελληνικές ονομασίες σε όλα αυτά στα ελληνικά και ταυτόχρονα να είναι και εύηχες!

Θαρρώ πως η απάντηση βρίσκεται στην διάθεση μας και στην πλούσια επιλογή λέξεων και φράσεων που διαθέτει η γλώσσα μας.

Αν εδώ προσθέσουμε και την ανησυχητική άγνοια  της ορθογραφίας  των λέξεων από την πλειοψηφία των μαθητών, πράγμα το οποίο φαίνεται να μην απασχολεί ιδιαίτερα , το φαινόμενο χειροτερεύει επικίνδυνα.

Πράξεις και συμπεριφορές τώρα έχουν ιδρύσει ξενότιτλες «σχολές» προς χάριν συντομίας .

«Μην είσαι Spoiler» λέμε σε αυτόν που μονίμως αποκαλύπτει τα παρακάτω και χαλάει την έκπληξη, το φινάλε σε ένα έργο μια ιστορία.

Trollάρει αυτός που κοροϊδεύει, ενώ bulling είναι η σχολική βία.

Gajetάκιας είναι εκείνος που κατέχει κάθε τεχνολογικό κατασκεύασμα, συνήθως άχρηστο, και ασχολείται υπερβολικά με την τεχνολογία, και  fashion icon αποκαλούμε εκείνον που το ντύσιμο και το στυλ του αποτελεί πρότυπο μόδας.

Μόδα και η νέα μορφή επικοινωνίας  και γραφής, και από ότι φαίνεται σε μέγιστο βαθμό. Οι ξενικές μικρές λεξούλες σου επιβάλλουν την χρήση τους καθημερινά και παντού. Σχεδόν χωρίς να το καταλάβεις μπαίνουν στο στόμα σου και εξαπλώνονται σαν ιός.

Για να αποστιγματιστείς από τον χαρακτηρισμό του χαζού, του τριτοκοσμικού, του άσχετου, του γραφικού, που θέλει να διατηρήσει την ταυτότητά του και τη γλώσσα που κληρονόμησε από προγόνους που έχυσαν αίμα για να παραμείνουμε Έλληνες. Για να αποδείξεις ότι είσαι εξίσου έξυπνος, μοντέρνος, και ισότιμο μέλος μιας κοινωνίας που εξελίσσεται.

Και  εσύ οφείλεις να   ακολουθήσεις να μάθεις να  δεχτείς. Στο όνομα της εξέλιξης,  της ένταξής μας σε ένα κοινό παγκόσμιο πρότυπο που  για αρχή θα μιλιούνται όλες οι γλώσσες μαζί για να μην φανεί ότι εκτοπίζονται οι άλλες, ώσπου θα κυριαρχήσει η μία. Γιατί φαντάζομαι ότι δεν έχει επηρεαστεί μόνο η ελληνική. Κάτι αντίστοιχο λογικά θα συμβαίνει και με τις υπόλοιπες γλώσσες του κόσμου.

Και έτσι  αποδέχεσαι την  νέα κατάσταση και μπαίνεις στο παιχνίδι, ζητώντας και συγνώμη  που δεν καταλαβαίνεις τι λένε τα κομπιούτερ κι οι αριθμοί.

Κι ας σε τρομάζει η εξέλιξη αυτού του οργανωμένου εγκλήματος….  κι ας σε πονάει αυτό…  κι ας επιμένεις να διαβάσει το παιδί σου Αρχαία, Νέα ελληνικά και Κείμενα… κι ας διαφωνείς με όλα αυτά….

Και ας είσαι χαμένος στη μετάφραση …