Δημαγωγία και Λαϊκισμός : «Φρούτα εποχής…»
Του Γιάννη .Π. Ζαβιτσάνου
Λένε μερικοί πως πολλές φορές το παραμύθι που απλόχερα προσφέρεται από υποψήφιους όλων των βαθμίδων και σε κάθε ευκαιρία σε τούτο τον ταλαίπωρο, δυστυχή αλλά περήφανο λαό της πατρίδας μας αποτελεί όνειδος στην μαύρη καθημερινότητα. Και δεν έχουν άδικο. Αυτός ο λαός έχει αποδείξει στο πέρασμα του χρόνου και σε μεγάλη ιστορική διαδρομή ότι ποτέ δεν χαρίστηκε και ποτέ δεν έσκυψε το κεφάλι.
Δεν αγάπησε την υποτέλεια τα πρόσκαιρα και εφήμερα. Γινόταν τσουνάμι στην διάβα του και παρέσυρε καθετί κακόβουλο και βρώμικο. Μπορεί κάποιοι με επιδέξιες φωνητικές κορώνες να προσελκύουν και να εντυπωσιάζουν ,μπορεί να επιδιώκουν και να κερδίζουν πολλές φορές πρόσκαιρες εντυπωσιακές νίκες αλλά νίκες με σαθρά και επικίνδυνα υπόβαθρα. Κανείς δεν ξεχνά, κανείς δεν χαρίζεται σε κάτι που δεν του ταιριάζει, σε περίεργα παιχνίδια που κάποιοι σχεδιάζουν και παίζουν στην πλάτη του. Φυσικά στηρίζονται από ένα τρισάθλιο σύστημα που κάνει τα πάντα να δουλεύει για πάρτι τους, να δουλεύει για τα ίδια του τα εργαλεία. Ρημαδιό οι πόλεις πολλές τετραετίες τώρα. Παραμονές των εκλογών ακούς ότι θα γίνουν επίγειοι παράδεισοι. με πάρκα πλατείες, πράσινο, μετρώ , πάρκινγκ, νεκροταφεία, και του πουλιού το γάλα…..Όλοι θα βρούν δουλειά. Οι πεινασμένοι και ταλαίπωροι θα χορτάσουν…και όλοι θα χορτάσουμε ευημερία. Και την επομένη των εκλογών ξημερώνει μια διαφορετική ημέρα για όλους. Δεν υπάρχουν δουλειές, δεν υπάρχουν χρήματα, δεν μας επιτρέπει ο επίτροπος ,θα δούμε, θα σκεφτούμε θα προσπαθήσουμε…..Και συνεχίζουμε στην φτώχεια την δυστυχία,την μελαγχολία ,την μαύρη πραγματικότητα του κοινωνικού παντοπωλείου και των εκκλησιαστικών συσσιτίων. Ε…αυτός ο λαός δεν γίνεται ας ξυπνήσει νωρίς και ας στείλει το δικό του μήνυμα την κατάλληλη στιγμή και όχι όταν θα φύγει η σκοτεινή πασαρέλα τούτων των ημερών, όταν θα τελειώσουν τα τραπεζώματα και τα πανηγύρια τα γλυκόλογα και τα κεράσματα, όταν ό καθένας εισπράξει αυτό που τελικά θα καταφέρει. Τις μαύρες κατάμαυρες αλήθειες κανείς δεν τολμά να τις μεταφέρει σε μια κοινωνία που υποφέρει καθημερινά. Ας τολμήσουν να πουν την αλήθεια, να πουν πως δεν υπάρχουν δουλειές. Και φυσικά αν υπάρξουν ότι υπάρξουν θα τις προσφέρουν απλόχερα όχι αξιοκρατικά, αλλά επιλεκτικά στους πολύ εκλεκτούς τους, στους νεροκουβαλητές τους. Λαϊκίζουν στην δυστυχία, στην ανέχεια, στην ανεργία στην πείνα, στα όνειρα ενός περήφανου λαού. Λαϊκίζουν σε μια σκληρή καθημερινή πραγματικότητα.
Τα γράφω τώρα προτού ξεκινήσουν εκείνες οι βαρύγδουπες εντυπωσιακές ομιλίες και να μην θεωρηθεί από κάποιους παρατρεχάμενους του συστήματος ότι είμαι υπέρ η ενάντια στον οποιοδήποτε υποψήφιο και φέρελπι αυριανό Δήμαρχο.
Ο λαϊκισμός έχει και όνομα και ορισμό. Είναι, από τη μια, ο φόβος του διαβόητου και περιβόητου πρόσκαιρου πολιτικού κόστους και η με κάθε τρόπο αποφυγή του και, από την άλλη, η ελπίδα του πρόσκαιρου πολιτικού οφέλους και η με κάθε τρόπο επιδίωξή του. Στην εποχή μας, ο λαϊκισμός δεν είναι τίποτε άλλο παρά η μετεξέλιξη και η επανεμφάνιση ισοδυνάμων ή και χειρότερων καταστροφικών αποτελεσμάτων, της ελληνορωμαϊκής δημαγωγίας.
Δημαγωγός είναι αυτός ο οποίος καθοδηγεί τον δήμο. Αυτός δηλαδή που έχει την ικανότητα δια της πειθούς να κατευθύνει τα πλήθη και δια δόλου να προσπαθεί να αποκτήσει την εύνοια του λαού. Στην αρχή η λέξη είχε καλή έννοια. Στις δημοκρατικές πόλεις της αρχαίας Ελλάδας σήμαινε αυτόν ο οποίος με τις ρητορικές του ικανότητες και δια μέσου της δραστηριότητας του, κατόρθωνε να ασκεί μεγάλη επιρροή στον λαό. Ηγείτο των πολιτικών αγώνων, οι οποίοι αποσκοπούσαν στην προστασία των δικαιωμάτων του λαού από τις ολιγαρχικές τάσεις των πλουσίων.
Πολλοί όμως από τους δημαγωγούς που ήσαν και συγχρόνως πλούσιοι, έχοντας δημιουργήσει ομάδες οπλισμένων σωματοφυλάκων, μέσω αυτών, καταλάμβαναν την εξουσία καταλύοντας το δημοκρατικό πολίτευμα, ανακηρυσσόμενοι οι ίδιοι τύραννοι.
Πάντα προσποιείται τον ευχάριστο και τον πράο. Το κύριο μέσο επιβολής των δημαγωγών είναι η εντυπωσιακή τους γλώσσα, η ρητορεία. Η γλώσσα είναι αυτή η οποία ξεχωρίζει τον άνθρωπο από τα ζώα ως απαραίτητο μέσο συνεννοήσεως και πειθούς. Κανένας δεν μπορεί να επικριθεί δια την καλή χρήση της ευγλωττίας του, παρά μόνο εκείνοι οι οποίοι προκειμένου να ωφεληθούν, μεταχειρίζονται γι’ αυτόν τον σκοπό το ιδιαίτερο αυτό ταλέντο τους.
Ο Πλούταρχος έγραφε για τους δημαγωγούς ότι, «οι καλοί λόγοι πρέπει να συνοδεύονται και από καλά έργα». Προκειμένου περί των δημαγωγών, παρατηρείται ασυμφωνία λόγων και έργων. Και συνεχίζει λέγοντας ότι «οι λόγοι αυτών συνήθως είναι καλοί, αλλά τα έργα τους δεν είναι ανάλογα». Ας σκεφτούμε όλους αυτούς τους κοινοβουλευτικούς δημαγωγούς, οι οποίοι με λόγια και έργα οδήγησαν την πατρίδα μας στην υποδούλωση και στην εξάρτηση από τους γνωστούς διεθνείς τοκογλύφους και έφεραν στο λαό τη φτώχεια, την εξαθλίωση και τη δυστυχία αποκομίζοντας οι ίδιοι τεράστιες περιουσίες και προνόμια.
Κοντινές έννοιες της δημαγωγίας, δηλαδή της κολακείας των αδυναμιών και ελαττωμάτων του λαού και της υιοθέτησης θέσεων και τάσεων που τον ευχαριστούν και απαντούν στο συναίσθημά του χωρίς να τον ωφελούν ή που να τον βλάπτουν μακροπρόθεσμα, με μοναδικό πάντα σκοπό, την εξασφάλιση της εύνοιάς του είναι ο λαϊκισμός
Η βασική έννοια του λαϊκισμού συνίσταται στην εξαπάτηση του λαού. Του λένε αυτά που θέλει να ακούσει για να τον εκμεταλλεύονται ασύστολα.
Ο λαϊκισμός στηρίζεται στην εσκεμμένη ανειλικρίνεια δηλαδή λέμε κάτι το οποίο ξέρουμε ότι δεν ανταποκρίνεται στα πράγματα, για να κολακεύουμε το «ακροατήριο». Στην έννοια του λαϊκισμού υπάρχει σαν απαράβατος όρος και απώτερος σκοπός το «παραμύθιασμα», που είναι προς όφελος του λαϊκιστή. Ο λαϊκιστής πολιτευτής θέτει σκοπίμως ψευτοδιλήμματα, όπως «εχθρός ή φίλος», «αριστερός ή δεξιός», «πατριώτης ή προδότης», «μνημονιακός ή αντιμνημονιακός, με απώτερο σκοπό την καλλιέργεια ανασφάλειας και την αυτοπροβολή του ίδιου σαν προστάτη και σωτήρα.
Η βασική έννοια του λαϊκισμού συνίσταται στην εξαπάτηση του λαού. Του λένε αυτά που θέλει να ακούσει για να τον εκμεταλλεύονται ασύστολα.
Ο λαϊκισμός στηρίζεται στην εσκεμμένη ανειλικρίνεια δηλαδή λέμε κάτι το οποίο ξέρουμε ότι δεν ανταποκρίνεται στα πράγματα, για να κολακεύουμε το «ακροατήριο». Στην έννοια του λαϊκισμού υπάρχει σαν απαράβατος όρος και απώτερος σκοπός το «παραμύθιασμα», που είναι προς όφελος του λαϊκιστή. Ο λαϊκιστής πολιτευτής θέτει σκοπίμως ψευτοδιλήμματα, όπως «εχθρός ή φίλος», «αριστερός ή δεξιός», «πατριώτης ή προδότης», «μνημονιακός ή αντιμνημονιακός, με απώτερο σκοπό την καλλιέργεια ανασφάλειας και την αυτοπροβολή του ίδιου σαν προστάτη και σωτήρα.
Κατά την διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου και μετά τον Θάνατο του Περικλή δημαγωγοί γίνονταν συνηθέστατα άνδρες ανίκανοι και ανήθικοι, οι οποίοι δια κολακειών κατόρθωναν να παρασύρουν το λαό σε πράξεις όχι σωστές, αλλά και σε παράτολμες επιχειρήσεις, οι οποίες πολλές φορές κατέληγαν σε βάρος της πολιτείας. Επίσης, ο δημαγωγός διέφθειρε τον λαό, μιλούσε με απρέπεια και δηκτικότητα σε βάρος των αντιπάλων του και οι περισσότεροι από αυτούς, δεν ενδιαφέρονταν για το μέλλον της πολιτείας αλλά για το προσωπικό τους συμφέρον.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η έννοια δημαγωγός κατάντησε να σημαίνει τον δημοκόπο, όπως αναφέρεται στις κωμωδίες του Αριστοφάνη, στα κείμενα του Δημοσθένη και του Αριστοτέλη.
Ό τύπος του δημαγωγού κατά τον Πλάτωνα, χαμογελά και χαιρετά με πολλή φαινομενική διάθεση οποιονδήποτε συναντά και πολλά υπόσχεται κατ’ ιδίαν ή δημόσια Υπόσχεται π.χ. απελευθέρωση από τα χρέη, διανομή κτημάτων στον λαό και στους παρατρεχάμενους του. Πάντα προσποιείται τον ευχάριστο και τον πράο. Το κύριο μέσο επιβολής των δημαγωγών είναι η εντυπωσιακή τους γλώσσα, η ρητορεία. Η γλώσσα είναι αυτή η οποία ξεχωρίζει τον άνθρωπο από τα ζώα ως απαραίτητο μέσο συνεννοήσεως και πειθούς. Κανένας δεν μπορεί να επικριθεί δια την καλή χρήση της ευγλωττίας του, παρά μόνο εκείνοι οι οποίοι προκειμένου να ωφεληθούν, μεταχειρίζονται γι’ αυτόν τον σκοπό το ιδιαίτερο αυτό ταλέντο τους.
Η δημαγωγία είναι σήμερα η κύρια αιτία, ώστε αυτά που πρέπει να γίνουν, αναβάλλονται ή ματαιώνονται και αυτά που πρέπει να μη γίνονται και να μη γίνουν, συντηρούνται, πολλαπλασιάζονται και επισπεύδονται
Από τους χειρότερους εσωτερικούς εχθρούς μίας δημοκρατικής χώρας και του λαού της είναι ο λαϊκισμός των κομμάτων και των πολιτικών της.
Η επί μακρόν επικράτηση του λαϊκισμού, ανάμεσα στους πολιτικούς και τα κόμματα, μαζί με την ανευθυνότητα, την ασυδοσία και την κουφότητα που γεννά και εκτρέφει σε σημαντικούς οργανισμούς και θεσμούς, έχει ως συνέπεια για τη χώρα να ικανοποιεί την απληστία τού λαού, τη ματαιοδοξία και τη χρηματολαγνεία του, να θωπεύει τα ελαττώματα και να ενισχύει τα κατώτερα ένστικτά του, πλήττοντας ταυτοχρόνως τις αρετές, τις αξίες και τους άξιούς του, υπονομεύοντας την ασφάλεια, την ελευθερία και τη δημοκρατία του, ναρκοθετώντας την οικονομία του και προπάντων πλήττοντας τον πατριωτισμό του και το αίσθημα ευθύνης του, απέναντι στο μέλλον της χώρας αλλά και στο μέλλον των παιδιών του.
Πηγή: Sirokolevantes