Ο ΜΥΘΟΣ ΠΕΡΙ ΝΕΟΥ ΚΑΙ ΠΑΛΙΟΥ
Περί Καινούργιου και Παλιού ο λόγος λοιπόν.Καταρχήν σαν μια πρώτη προσέγγιση και απο καθαρά ερμηνευτική άποψη, οι δύο αυτές λέξεις, σαν επίθετα, αναφέρονται στην έννοια του χρόνου.Καινούργιο είναι αυτό που έγινε πρόσφατα η που γίνεται τώρα και παλιό ειναι αυτό που έγινε σε αρκετά προγενέστερο χρόνο μεχρι ακόμα και το απώτερο παρελθόν.Αυτά με την πρώτη ανάγνωση.
Σε δεύτερη ανάγνωση τώρα οι άνθρωποι εχουν την τάση να εμπλέκουν υποσυνείδητα τις έννοιες αυτές με άλλες έννοιες που εκφράζουν περισσότερο ενδόμυχες επιθυμίες και ευχές παρά την πραγματικότητα.Η κάθε μια λοιπόν απο τις δύο αυτές λέξεις εχει και την δική της «παρέα».Η λέξη Καινούργιο συνοδεύεται απο τις ένοιες του καλού , της υγείας , της χαράς ,του σωστού, του ευλογημένου κ.τ.λ κ.τ.λ .Η λέξη Παλιό συνοδεύεται συνήθως απο τις ενοιες του κακού, του φθαρμένου του άχρηστου ,του φαύλου του αχρείου κ.τ.λ κ.τ.λ.Ιδιαιτέρως σαν πρώτο συνθετικό « περιποιήται»δεόντως το δεύτερο συνθετικό Λέγεται π.χ στην καθημερινή ζωή, παλιογύναικα,παλοτόμαρο ,παλιόγερος, παλιοπάπουτσα κ.τ.λ
Τα παραπάνω εκφράζονται τόσο στην καθημερινότητα μας αλλά και ευρύτερα τόσο σε κοινωνικό πλαίσιο οσο και σε επιπεδο πολιτικής.Οι ενασχολούμενοι με τα κοινά κανουν συνήθως κατάχρηση αυτών των λέξεων.Εγω(δοξάστε με,αν και καμιά φορά είμαι χρόνια αυτο που λένε κατεστημένο) είμαι το καινούργιο και το καλό,ενω οι πολιτικοί μου αντιπαλοί είναι το παλιό και το κακό. Για την Αριστερά το παλιό είναι η Κεφαλαιοκρατία και γενικά η Α στική Δημοκρατία και το νέο είναι ο Σοσιαλιστικός μετασχηματισμός της κοινωνίας. Για την Δεξια παλιό είναι συμφωνα με τα λόγια του κυρίου Σαμαρά στο 8ο Συνέριο της Ν.Δ ο Κρατισμός ,ο Λαϊκισμός, Η ηγεμονία των αριστερότροφων ιδεων ,Η υποβάθμιση του δημόσιου συμφέροντοςυπέρ των συντεχνιών ενω καινούργιο είναι η εντιμότητα η εργατικότητα η αξιοκρατία η παραγωγικότητα κ.τ.λ.Να λοιπόν ,ευθύς εξαρχής, δύο εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις για το τι ενοούμε Νεο και τι Παλιό.
Πάμε τώρα λίγο πιο πέρα.Η γνήσια, η άμεση και ανόθευτη Δημοκρατία δεν θα θέλαμε όλοι μας να είναι το νέο Πολιτευμά μας και να εξορκίσουμε σαν κάτι το παλιό και φθαρμένο τον αυταρχικό τρόπο διακυβέρνησης;Ελα μου όμως που αυτή υπήρξε ολοζώντανη αρκετά παλιά στην Αθήνα.Εδω θα έχουμε βέβαια τις συνήθεις ενστάσεις για την ύπαρξη της δουλείας.Παντως απο οτι είμαι σε θέση να γνωρίζω ,οι δούλοι στην αρχαία Αθήνα είχαν εξασφαλισμένα δύο πολύ βασικά αγαθά.Την επιβίωση τους και τη αξιοπρέπεια τους.Κανένας δούλος δεν πείνασε, κανένας δεν αυτοκτόνησε, κανένας δεν έψαξε στα σκουπίδια να βρεί τροφή.Οι πιο μορφωμένοι ηταν ουσιαστικά πιαδαγωγοί για τα παιδιά και σύμβουλοι του κυρίου τους.Αν παρα ταύτα ενιωθαν οτι κακομεταχειρίζονται απο τον κυριό τους, μπορούσν κάλλιστα να αναζητήσουν άσυλο στα Ιερά και τους Ναούς που αποτελούσαν άβατο και κανένας δεν είχε το δικαίωμα πλέον να αγγίξει ουτε και μια τρίχα απο την κεφαλή τους.Παρεπιπτόντως, σήμερα ασυλία απολαμβάνουν μόνο οι βουλευτές.
Πάμε ακόμα πιο πέρα.Το νέο δεν θα ηταν μια ιδανική κοινωνία οπου δεν θα υπήρχε εκμετάλευση ανθρώπου απο άνθρωπο και όλα θα λειτουργούσαν τέλεια;Ελα όμως που και αυτό είναι παρα πολύ παλιό.Μια τέτοια κοινωνία περιγράφει στο έργο του, που κυκλοφόρησε το 1518 παρακαλώ, ο Τόμας Μορ με τον τίτλο «ΟΥΤΟΠΙΑ».Κάτι ανάλογο περιγράφει το 1884 περίπου ο Ανατόλ φράνς με το εργο του «Το νησι των πιγκουϊνων»Παντως εκείνο που δεν θα ήθελα να ζήσω ποτέ και που πού πολύ το φοβάμαι είναι αυτό που περιγράφει ο Οργουελ σαν μια νέα η μελοντική κοινωνία με τα έργα του «1984» και «Φαρμα των ζώων».Βλέπουμε λοιπόν πως το νέο μπερδεύεται με το παλιό και δεν ξέρεις πλέον τι να θεωρήσεις νέο και τι παλιό, περαν βέβαια απο την απόλυτη χρονική έννοια που ανέφερα στην αρχή.Υπάρχουν απειρα τέτοια παραδείγματα .θα αναφέρω ακόμα ένα που θεωρώ χαρακτηριστικό.
Τον περασμένο αιώνα στην Ιταλία απο διανοούμενους κυρίως αλλά και καλιτέχνες αναπτύχθηκε μια κίνηση η οποία κόμπαζε οτι αντιπροσωπεύει οχι μόνο το νέο αλλά και το μελλοντικο .Το ονομά της μάλιστα «φουτουρισμός»στο μέλλον παραπέμπει αφου future=μέλλον στα Ιταλίκά.Ε λοιπόν η κίνηση αυτή η οποία υποτίθεται οτι αντιπροσώπευε τα νιάτα και το μέλλον εστρωσε το δρόμο και ταυτίστηκε με οτι πιο σκοταδιστικό και αντιδραστικό υπήρξε στον εικοστό αιώνα ,τον Φασισμό του Μουσουλίνι δηλαδή. Ο φουτουρισμός ανήγαγε σε φετιχ το μέλλον και ύμνησε την τεχνολογική εξέλιξη.Τα βασικά χρακτηριστικά του συνοψίζονται στην ολοκληρωτική ρήξη με την παράδοση,τον εκθειασμό της μοντέρνας βιομηχανικής πόλης,της μηχανής ,της ταχύτητας,της έντονης δράσης και της ανατροπής των λογικών συμβάσεων.Στο πολιτικό επίπεδο μολονότι επιθυμούσαν να ανακουφίσουν την κοινωνική αδικία,ευθυγραμμίστηκαν οπως ανέφερα και πιο πάνω, απόλυτα, με το αναφαινόμενο φασιστικό κίνημα του Μουσουλινι.Το ερχόμενο λοιπον τότε σα νέο και μαλιστα μελλοντικό κατέληξε αγκαλιά με τον σκοταδισμό και το Φασισμό
Τελικά μετά απο όλη αυτή τη σύγχυση περι του καινούργιου και του παλιού τι συμπέρασμα βγαίνει; Τι θέλω να πώ και ποιά είναι η δική μου θέση;Εύλογο το ερώτημα.Ε …να λοιπόν τι θέλω να πω.Οτι υπάρχουν ορισμένες αξίες (αξιώματα θα τα λέγαμε στα μαθηματικά) οι οποίες είναι περαν και πάνω απο το χώρο και το χρόνο, τόσο νέες αλλά και τόσο παλιές , παμπάλαιες θα έλεγα, που τις συναντάμε απο την απαρχή του ανθρώπινου γένους κα ίσως πιο πρίν οπως θα έλεγε ο φίλος μας ο Πλάτων (τις ονόμασε αρετές αν δεν κάνω λάθος).Τα ονοματά τους ;ήθος ,εντιμότητα,αγάπη,δικαιωσύνη,ευγένεια,ευθύτης ,ευσέβεια,ευσπλαχνία,ευαισθησία ,κ.τ.λ είναι μακρύς ο κατάλογος.Ε λοιπόν περα απο παχειά προεκλογικά λόγια το θέμα είναι αν ενστερνίζεσαι αυτές τις αξίες στην καθημερινή ζωή σου; Αν υποθέσουμε οτι τις ενστερνίζεσαι τότε είσαι υπερ του νέου η του παλιού;Δεν ξέρω,πάντως σίγουρα είσαι υπερ του Ανθρώπου η τουλάχιστον αυτού που οφείλει να είναι ο Ανθρωπος και απο παλιά αλλά και .. «νυν και αεί και στους αιώνες των αιώνων».

Χρήστος Κ.Πολίτης