Βοηθήστε να καταγραφούν τα δελφίνια του Ιονίου

Αν εντοπίσετε δελφίνια στο Ιόνιο μπορείτε να βοηθήσετε στην καταγραφή τους. Επισκεφτείτε την ηλ. διεύθυνση: http://ioniandolphinproject.org/el/report-a-sighting/ και συμπληρώστε την φόρμα που υπάρχει εκεί.

Τα δελφίνια που κατοικούν στις ελληνικές θάλασσες αντιμετωπίζουν σημαντικές απειλές. Κάποιοι από τους πληθυσμούς των δελφινιών έχουν να αντιμετωπίσουν την αυξανόμενη εμπλοκή του ανθρώπου στα θαλάσσια οικοσυστήματα ενώ άλλοι έχουν εγκαταλείψει το μέχρι πρότινος ‘’σπίτι’’.

Το Ionian Dolphin Project έχει σαν στόχο να διασφαλίσει μακροπρόθεσμα την βιωσιμότητα των ειδών που ζουν στα παράκτια οικοσυστήματα του ανατολικού Ιονίου. Η έρευνα που πραγματοποιείται από το Tethys Research Institute στηρίζει τις προσπάθειες για προστασία και διατήρηση τον δελφινιών μέσω δράσεων όπως:

    Συνεχείς παρακολούθηση των γκρουπ δελφινιών μέσω έρευνας πεδίου που περιλαμβάνουν έρευνες με φουσκωτό και ατομικής φωτοαναγνώρισης, με σκοπό να εντοπιστούν τάσεις του πληθυσμού αλλά και ειδικής σημασίας ενδιαιτήματα.
    Έρευνα με θέμα τους παράγοντες που απειλούν τα τοπικά οικοσυστήματα, και ειδικότερα την υπεραλίευση
    Περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων ( π.χ. εμπλοκή μεγάλου αριθμού μαθητών και εθελοντών, εκδηλώσεις με θέμα τα δελφίνια που οργανώνονται τοπικά, δημόσιες παρουσιάσεις, διαλέξεις σε τοπικά σχολεία, παραγωγή πολυμέσων)
    Ανοιχτή επικοινωνία και συναντήσεις με τοπικές Αρχές και οργανώσεις αλιέων, με στόχο την ευαισθητοποίηση πάνω σε θέματα λήψης μέτρων προστασίας για τα δελφίνια και εφαρμογής των υφιστάμενων διατάξεων (π.χ. αποτροπή παράνομης αλιείας)
    Διάδοση πληροφοριών στην επιστημονική βιβλιογραφία και παραγωγή συγκεκριμένων προτάσεων διαχείρισης σε διεθνής συμφωνίες και οργανισμούς με αντικείμενο την προστασία της βιοποικιλότητας.

Τα παράλια των ελληνικών ακτών φιλοξενούν ακόμα και σήμερα αξιοθαύμαστη ποικιλότητα κητωδών σε σύγκριση με άλλα μέρη της Μεσογείου. Ωστόσο, αυτή η αφθονία συνεχώς μειώνεται λόγω του κατακερματισμού των ενδιαιτημάτων. Οι έρευνες και οι προσπάθειες για προστασία πραγματοποιούνται στα πλαίσια του IDP προσδιορίζουν συγκεκριμένα μέτρα για την επιβράδυνση, το σταμάτημα ή και την αντιστροφή της παρούσας κατάστασης.
Παρά το γεγονός ότι η σημερινή αφθονία των δελφινιών στην Ελλάδα αποτελεί ένα μέρος αυτής που υπήρξε πριν από ένα αιώνα, σημαντικοί πληθυσμοί ακόμα ζουν και αναπαράγονται στα ελληνικά νερά. Η εξασφάλιση της μακροπρόθεσμης επιβίωσης των υγιών πληθυσμών δελφινιών πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα, σύμφωνα με την Κοινοτική Οδηγία για την Θαλάσσια Στρατηγική και να συνάδει με τις εθνικές δεσμεύσεις για την διατήρηση των κητωδών και της θαλάσσιας βιοποικιλότητας.
Είδη-Στόχοι
Ρινοδέλφινο (Tursiops truncatus)

Το ρινοδέλφινο αποτελεί το κητώδες της Μεσογείου με την πιο παράκτια κατανομή, κάτι που αποτελεί και τον πιο σημαντικό λόγο για τον οποίο επηρεάζεται σε τόσο σημαντικό βαθμό από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Μέχρι το 1960 το είδος ήταν επικηρυγμένο, με αποτέλεσμα χιλιάδες ζώα να δολοφονηθούν. Στην σημερινή εποχή η παρεμπίπτουσα θνησιμότητα σε αλιευτικά εργαλεία, η μείωση των θηραμάτων λόγω υπεραλίευσης, ο κατακερματισμός του ενδιαιτήματος, η αύξηση της κυκλοφορίας των πλοίων, η θαλάσσια ηχορύπανση και προβλήματα υγείας λόγω ρύπανσης αποτελούν της πιο σημαντικές απειλές. Τα ρινοδέλφινα της Μεσογείου έχουν προταθεί για την ταξινόμησή τους ως Τρωτά στην πρόσφατη Κόκκινη Λίστα της IUCN.
Βραχύρυγχο κοινό δελφίνι (Delphinus delphis)

Το βραχύρυγχο κοινό δελφίνι αποτελούσε το πιο κοινό είδος κητώδους στην Μεσόγειο. Ωστόσο από το 1960 ο πληθυσμός τους έχει υποστεί δραματική μείωση. Από το 2003 ο πληθυσμός της Μεσογείου έχει χαρακτηριστεί ως Κυνδινεύων στην Κόκκινη Λίστα της IUCN. Το 2006 συμπεριλήφθηκε στο Παράρτημα Ι και ΙΙ της Σύμβασης για τη Διατήρηση των Μεταναστευτικών Ειδών (Σύμβαση της Βόννης–CMS). Οι κύριοι λόγοι για την δραματική μείωση του πληθυσμού είναι η υπεραλίευση των θηραμάτων τους και η παρεμπίπτουσα θνησιμότητα σε αλιευτικά εργαλεία.
Περιοχή μελέτης

Οι ερευνητικές προσπάθειες του IDP συγκεντρώνονται κυρίως σε δύο περιοχές μελέτης, που εμφανίζουν ιδιαίτερα σημαντικές διαφορές τόσο σε επίπεδο περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών όσο και απειλών από την ανθρώπινη δραστηριότητα, προσφέροντας με αυτό τον τρόπο μια σημαντική ευκαιρία για την κατανόηση της σχέσης μεταξύ δελφινιών και ποιότητας ενδιαιτήματος σε δύο διαφορετικές περιπτώσεις.
Περιοχή 1) Εσωτερικό Αρχιπέλαγος Ιονίου

Το 1991 το Tethys Research Institute ξεκίνησε την έρευνα στην περιοχή του Εσωτερικού Αρχιπελάγους του Ιονίου. Θέλοντας αρχικά να αποτελέσει μια μακροπρόθεσμη μελέτη της οικολογίας και της συμπεριφοράς των κοινών δελφινιών σε μία από τις συμαντικότερες περιοχές για την διασπορά τους είδους στην Μεσόγειο, η έρευνα κατέληξε στην αποτύπωση της ραγδαίας μείωσης τους.

Η μείωση υπήρξε δραματική καθώς από τα 150 περίπου άτομα που υπήρχαν το 1995 μειώθηκαν στα 15 μέχρι το 2007. Από τότε πολύ λίγες καταγραφές έχουν αναφερθεί στα παρακείμενα ύδατα. Προσπάθεια παρακολούθησης που έγινε τα επόμενα χρόνια (2008-2011) έδειξε πως ελάχιστα από τα ζώα παραμένουν ακόμα στην περιοχή, ενώ πιθανότερο φαντάζει πως περιφέρονται σε μια ευρύτερη περιοχή επισκεπτόμενα περιστασιακά τον παλιό τους ‘’παράδεισο’’ . μια σειρά προσπαθειών και παρακλήσεων έγινε από διάφορες περιβαλλοντικές οργανώσεις με σκοπό την αποκατάσταση του πληθυσμού χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα. Η δραματική μείωση των κοινών δελφινιών στην περιοχή συνδέθηκε με την υπεραλίευση και προτάθηκαν συγκεκριμένες λύσεις για την διαχείριση της αλιείας.

Τα ρινοδέλφινα της περιοχής εμφανίζονται σε μικρότερους αριθμούς, ωστόσο φαίνετε ο πληθυσμός τους να παραμένει σταθερός. Από τα 120 άτομα που έχουν αναγνωριστεί μέσω της μεθόδου της φωτοαναγνώρισης περίπου το ένα τέταρτο αυτών εμφανίζει υψηλά επίπεδα συσχέτισης με την περιοχή ενώ τα υπόλοιπα φαίνετε πως την επισκέπτονται περιστασιακά. Παρόλα αυτά ακόμα και άτομα με υψηλό δείκτη συσχέτισης έχουν εντοπιστεί σε μεγάλες αποστάσεις από την περιοχή μελέτης.

Επίσης γκρούπ ζωνοδέλφινων εντοπίζονται περιστασιακά στην περιοχή.
Περιοχή 2) Αμβρακικός Κόλπος

Από το 2001 το Tethys ξεκίνησε έρευνες στον Αμβρακικό Κόλπο, όπου τα ρινοδέλφινα αποτελούν το μόνο είδους κητώδους στην περιοχή. Η έρευνα που συνεχίζεται μέχρι σήμερα έχει δείξει πως στον Κόλπο κατοικούν περίπου 150 δελφίνια. Τα άτομα αυτά εμφανίζουν υψηλό δείκτη συσχέτισης με την περιοχή, εμφανίζοντας μοναδική συμπεριφορά και οικολογία. Ελάχιστα από τα άτομα που φωτο-ταυτοποιήθηκαν στον Αμβρακικό παρατηρήθηκαν στο Εσωτερικό Αρχιπέλαγος του Ιονίου ή στον Κορινθιακό Κόλπο ενώ ποτέ δεν παρατηρήθηκε είσοδος δελφινιού στον κόλπο.

Η έρευνα που πραγματοποιείται από το Tethys καταδεικνύει πως η τοπική κοινωνία δελφινιών αλληλεπιδρά με το περιβάλλον της αλλά και πως η ανθρώπινη δραστηριότητα επηρεάζει την προσπάθεια για την προστασία τους.
Ο Κόλπος – που αποτελεί ένα τμήμα ενός Εθνικού Πάρκου- φιλοξενεί επίσης χελώνες Caretta caretta και σημαντική πανίδα πτηνών συμπεριλαμβανομένου και σπάνιων ειδών. Η σπουδαία ωστόσο βιοποικιλότητα του Αμβρακικού απειλείται από τον αυξανόμενο ευτροφισμό και την ρύπανση.

(Πηγή: www.lefkadanews.com)