Ελάτη κατά την μυθολογία ονομαζόταν η αδερφή του Ώτου και του Εφιάλτη. Επίσης Έλατος ονομαζόταν ο γιος του Αρκάδα και της Ερατούς, που ίδρυσε την Ελατεία. Από το όνομα του δένδρου αυτού ονομάστηκε ο Απόλλων «Ελάτη» και «Αλσηνός«. Είναι το έλατο του ελληνικού βουνού.

Ταξινομικά η ελάτη αποτελεί γένος της οικογένειας των ελατοειδών, της κλάσεως των κωνοφόρων ή βελονοφόρων. Περιλαμβάνει περί τα 29 είδη.

Η Ελάτη (ή αλλιώς Σταυρωτά) ωστόσο είναι και βουνό της Λευκάδας με μέγιστο υψόμετρο 1.158 μέτρα. Καλύπτει το μεγαλύτερο τμήμα του νησιού. Η κορυφή της Ελάτης βρίσκεται νότια του χωριού Εγκλουβή.

Το βουνό καλύπτεται στο μεγαλύτερο μέρος του από πλούσια βλάστηση. Σε χαμηλότερα υψόμετρα κυριαρχούν οι ελιές και τα κυπαρίσσια. Ο γερμανός αρχαιολόγος Dörpfeld, που υποστήριζε πως η ομηρική Ιθάκη αντιστοιχεί στη σημερινή Λευκάδα, θεωρούσε πως το όρος Νήριτος που αναφέρεται στην Οδύσσεια είναι η Ελάτη.

Η Λευκάδα, στην ουσία έχει μόνο ένα βουνό με 4 κορυφές σχεδόν ισοϋψείς (Σταυρωτά 1158 μ., Ελάτη 1058 μ., Μεγανόρος 1012 μ., Άγιος Ηλίας 1017 μ.). Στα ρωμαϊκά χρόνια (Πλίνιος, Natur. Historia 4.1,5) όλη η Λευκάδα λεγόταν Νηρίτις ή Νήριτος.

Στην ομηρική εποχή φαίνεται ότι Νήριτον ονομαζόταν και το προς νότο τμήμα – πρόποδες της Ελάτης, δηλαδή η βουνοκορφή πάνω από το χωριό Σύβρος και που σήμερα ονομάζεται Λαϊνάκι. Υποτίθεται ότι αυτή την κορυφή δείχνει η Αθηνά στον Οδυσσέα όταν επιστρέφει από το νησί των Φαιάκων [1].

[1] Ομήρου ν, 351: τοῦτο δὲ Νήριτόν ἐστιν ὄρος καταειμένον ὕλῃ.