Άρθρο του Πέτρου Αυγερινού*

«Εκεί οπούφκειανα τις θέσες εις τους Μύλους ήρθε ο Ντερνύς να με ιδή. Μου λέγει:
-Τι κάνεις αυτού; Αυτές οι θέσες είναι αδύνατες. τι πόλεμον θα κάμετε με τον Μπραΐμη αυτού;
-Του λέγω, είναι αδύνατες οι θέσες κ’ εμείς, όμως είναι δυνατός ο Θεός όπου μας προστατεύει. και θα δείξωμεν την τύχη μας σ’ αυτές τις θέσες τις αδύνατες. Κι αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος του Μπραΐμη, παρηγοριώμαστε μ’ έναν τρόπον ότι η τύχη μάς έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θερία πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε. τρώνε από μας και μένει και μαγιά.

Και οι ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν. κι όταν κάνουν αυτείνη την απόφασιν, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν. Η θέση όπου είμαστε σήμερα εδώ είναι τοιαύτη. και θα ιδούμεν την τύχη μας οι αδύνατοι με τους δυνατούς.
-Τρε μπιεν, λέγει κι αναχώρησε ο ναύαρχος»…
…«Είχα δυο αγάλματα περίφημα, μια γυναίκα κι ένα βασιλόπουλο, ατόφια -φαίνονταν οι φλέβες, τόσην εντέλειαν είχαν. Όταν χάλασαν τον Πόρο, τα ‘χαν πάρει κάτι στρατιώτες, και στ’ Άργος θα τα πουλούσαν κάτι Ευρωπαίωνε. χίλια τάλαρα γύρευαν […] Πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα:
-Αυτά, και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε, να μην το καταδεχτείτε να ‘βγουν από την πατρίδα μας. Γι αυτά πολεμήσαμε»…
…«Και όσα σημειώνω, τα σημειώνω γιατί δεν υποφέρω να βλέπω το άδικο να πνίγει το δίκιο. Για κείνο έμαθα γράμματα στα γεράματα και κάνω αυτό το γράψιμο το απελέκητο, ότι δεν είχα τον τρόπον όντας παιδί να σπουδάζω […] Γράφουν σοφοί άντρες πολλοί, γράφουν τυπογράφοι ντόπιοι, και ξένοι διαβασμένοι για την Ελλάδα. Ένα πράμα μόνο με παρακίνησε κι εμένα να γράψω: ότι τούτη την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί και αμαθείς, και πλούσιοι και φτωχοί, και πολιτικοί και στρατιωτικοί, και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. Όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί, να την φυλάμεν κι όλοι μαζί, και να μη λέγει ούτε ο δυνατός «εγώ», ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς «εγώ»; Όταν αγωνιστεί μόνος του και φκειάσει ή χαλάσει, να λέγει «εγώ», όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκειάνουν, τότε να λένε «εμείς». Είμαστε εις το Εμείς κι όχι εις το Εγώ»…
Για την αντιγραφή: Στρατηγού Μακρυγιάννη «Απομνημονεύματα» (1829-1850)

Υ.Γ.1: …«Βρισκόμαστε σ’ ένα σταυροδρόμι. δεν είμασταν ποτέ απομονωμένοι. μείναμε πάντα ανοιχτοί σ’ όλα τα ρεύματα -Ανατολή και Δύση. και τ’ αφομοιώναμε θαυμάσια τις ώρες που λειτουργούσαμε σαν εύρωστος οργανισμός […] Δε μένω τυφλός στα ψεγάδια μας, αλλά έχω την ιδιοτροπία να πιστεύω στον εαυτό μας. Σας παρακαλώ να με συγχωρήσετε που μνημονεύω εδώ προσωπικές εμπειρίες. δεν έχω άλλο πειραματόζωο από εμένα. Και η προσωπική μου εμπειρία μού δείχνει πως το πράγμα που με βοήθησε, περισσότερο από κάθε άλλο, δεν ήταν οι αφηρημένοι στοχασμοί ενός διανοουμένου, αλλά η πίστη και η προσήλωσή μου σ’ έναν κόσμο ζωντανών και περασμένων ανθρώπων: στα έργα τους, στις φωνές τους, στο ρυθμό τους, στη δροσιά τους. Αυτός ο κόσμος, όλος μαζί, μου έδωσε το συναίσθημα πως δεν είμαστε μια αδέσποτη μονάδα, ένα άχερο στ’ αλώνι. Μου έδωσε τη δύναμη να κρατηθώ ανάμεσα στους χαλασμούς που ήταν της μοίρας μου να ιδώ. Κι ακόμη μ’ έκαμε να νιώσω, όταν ξαναείδα το χώμα που με γέννησε, πως ο άνθρωπος έχει ρίζες, κι όταν τις κόψουν πονεί, βιολογικά, όπως όταν τον ακρωτηριάσουν […] Είμαστε ένας λαός με παλικαρίσια ψυχή, που κράτησε τα βαθιά κοιτάσματα της μνήμης του σε καιρούς ακμής και σε αιώνες διωγμών και άδειων λόγων. Τώρα που ο τριγυρινός μας κόσμος μοιάζει να θέλει να μας κάνει τρόφιμους ενός οικουμενικού πανδοχείου (ή τρελοκομείου;) θα την απαρνηθούμε άραγε αυτή τη μνήμη; Θα το παραδεχτούμε τάχα να γίνουμε απόκληροι; Δε γυρεύω μήτε το σταμάτημα, μήτε το γύρισμα προς τα πίσω. γυρεύω το νου, την ευαισθησία και το κουράγιο των ανθρώπων που προχωρούν εμπρός»… Όπου, για την αντιγραφή: Γιώργος Σεφέρης «Η γλώσσα στην ποίησή μας» (1964).
Υ.Γ.2: Αφιερωμένο εξαιρετικά εις τες νεκρές ψυχές. Μιας πόλης και μιας εποχής που έχει αναγάγει σε σπορ και επάγγελμα τη νεκροφιλία. Σ’ ανθρώπους δηλαδή «που δεν λάτρεψαν τίποτα ποτέ, γι αυτό και δεν έχουν τίποτα να θυσιάσουν» που θα ‘λεγε κι ο Πικιώνης. Και που «μη έχοντας οι ίδιοι ιερά, ποδοπατούν τα ιερά των άλλων»…

*καλλιτεχνικός διευθυντής του ΘΕΑΤΡΟΥ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ.

(Πηγή: www.enimerosi.com)