Α. ΕΛΛΑΔΑ – ΕΠΤΑΝΗΣΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ (ΜΕΧΡΙ ΤΟ 1941)

«Ας αποβλέψωμεν εις το μέλλον»

Ο παραπάνω, συναισθηματικά και ιδεολογικά,  φορτισμένος λόγος αποτελούσε τον τίτλο του κυρίου άρθρου της φιλοφασιστικής Εφημερίδος των Ιονίων, στο πρώτο της φύλλο, που εκδόθηκε στην Κέρκυρα την 1^η Νοεμβρίου του 1941. Αν αυτός ο τίτλος συνδυασθεί με το σύμβολο της Βενετικής Γαληνοτάτης Δημοκρατίας, (το φτερωτό λέοντα), που εγκαταστάθηκε μόνιμα στην προμετωπίδα της εφημερίδας, κατανοούμε για ποιο φιλόδοξο μέλλον προσκαλεί τους επτανησίους η εφημερίδα. Η πολυδάπανη προπαγάνδα των Ιταλών στα Επτάνησα είχε στηριχτεί εξαρχής σε ιστορικούς συσχετισμούς, καθώς οι νέοι κατακτητές εμφανίστηκαν ως συνεχιστές του εκπολιτιστικού έργου της Βενετίας στα Επτάνησα, τα οποία προόριζαν για ολοκληρωτική προσάρτηση.

Η ασφυκτική ιταλική παρουσία στα Ιόνια νησιά ξεκίνησε με το διορισμό του εξοχότατου Pietro Parini, ανώτερου φασιστικού στελέχους, ως αρχηγός των Πολιτικών Υποθέσεων στα Επτάνησα, με απευθείας υπαγωγή στο Υπουργείο Εξωτερικών της Ρώμης, την άνοιξη του 1941. Σταδιακά σε όλα τα νησιά αναλαμβάνουν τη διοίκηση Ιταλοί στρατιωτικοί Διοικητές και εγκαθίστανται μεραρχίες με βαρύ οπλισμό, καθώς και ικανές ναυτικές δυνάμεις. (….)

Αξίζει εδώ να αναφέρουμε και τους βομβαρδισμούς από την Ιταλική Αεροπορία κατά του άμαχου πληθυσμού των Επτανήσων, από τον Οκτώβριο 1940 ως τον Απρίλη 1941. Οι βομβαρδισμοί αυτοί γίνονταν αποκλειστικά την ημέρα και ανάγκαζαν τους κατοίκους των πόλεων να κρύβονται στην ύπαιθρο, ακόμα και στις σήραγγες των Ενετικών φρουρίων και επέστρεφαν το βράδυ στα σπίτια τους. Αποτέλεσμα αυτών των βομβαρδισμών ήταν ο θάνατος εκατοντάδων αθώων πολιτών. (….)

Η συμπεριφορά των Ιταλών στρατιωτών αμέσως μετά τη συνθηκολόγηση του ελληνικού στρατού και την κατάρρευση της αντίστασης στην ηπειρωτική Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941, υπήρξε καθαρά εκδικητική. Οι Ιταλοί στρατιώτες επέδειξαν έντονη σκληρότητα προς τους Έλληνες πολίτες, καθώς και έντονη τάση για λεηλασίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι λεηλασίες των Ιταλών στρατιωτών σε βάρος των αγαθών των αμάχων Ελλήνων αποτελούσαν συνήθη πρακτική, ακόμη και όταν πραγματοποιούνταν εκτελέσεις. Προτού καταστρέψουν τα χωριά ή ζητήσουν τον βομβαρδισμό τους, οι Ιταλοί αξιωματικοί κατά κανόνα έδιναν την άδεια στους στρατιώτες των μονάδων τους να προβούν σε λεηλασία των κτισμάτων και των νεκρών αμάχων.(….)

Η δράση του Πιέρο Παρίνι, αρχηγού των Πολιτικών Υποθέσεων στα Επτάνησα με έδρα την Κέρκυρα, περιστρέφεται καθαρά γύρω από μια εντατική προσπάθεια γλωσσικής και πολιτισμικής αφομοίωσης του λαού των Επτανήσων. Παρόμοιες δράσεις σημειώθηκαν στην Ήπειρο (με το θέμα των Τσάμηδων), τη Θεσσαλία (με το θέμα των Βλάχων) και φυσικά στα Δωδεκάνησα, που προορίζονταν για μόνιμη προσάρτηση. (….)

Ε.    Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΙΤΑΛΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

Την 1^η Μαΐου κατελήφθη επίσης και η Λευκάδα . Στη Λευκάδα, την οποία οι Ιταλοί αποκαλούσαν Αγία Μαύρα, ένα σύνταγμα της μεραρχίας «Άκουι», με επικεφαλή τον συνταγματάρχη Σκόπα,  ανέλαβε τη διοίκηση του νησιού, αποβιβαζόμενοι στο έρημο Κάστρο. Εκεί άφησαν ένα μικρό απόσπασμα και το μεγαλύτερο τμήμα έφτασε στην παραλία της πόλης. Η κατάληψη του νησιού ολοκληρώθηκε με  μουσική υπόκρουση της μπάντας ενός  λόχου Ιταλών, ενώ δυο Ανθυπολοχαγοί Ιταλοί κατέβασαν την Ελληνική Σημαία και ανέβασαν την Ιταλική, με το άκουσμα του Ιταλικού εθνικού ύμνου. Δίπλα στους Ιταλούς στέκονταν μόνο δυο Λευκαδίτες, που στη συνέχεια έγιναν και συνεργάτες τους.  Στις 2/5/1941 ο Έμμα Σκόπα εξέδωσε προκήρυξη με την οποία γνωστοποιούσε την κατάληψη της νήσου «από τις Στρατιωτικές Δυνάμεις της Ιταλίας  και ότι είναι υποκειμένη εις τους νόμους του πολέμου».  Στην ίδια προκήρυξη επισημαίνεται ότι «όσοι εγκατέλειψαν τας κατοικίας των δύνανται να επανέλθουν ελευθέρως και να αναλάβουν τας συνήθεις εργασίας των. Εξασφαλίζεται απολύτως εις τους κατοίκους η ζωή, η περιουσία και η ελευθέρα ενάσκησις των θρησκευτικών των καθηκόντων».(….)

Στη συνέχεια ο Παρίνι επισκέφθηκε τη Λευκάδα όπου εγκατέστησε Πολιτικό Διοικητή τον Κάρολο Καστίλια. (….)

ΣΤ.     Ο ΙΤΑΛΙΚΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ  KAI ΟΙ  ΝΤΟΠΙΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Σε όλα τα επίπεδα της διοίκησης και της λειτουργίας των κοινωνιών οι Ιταλοί κατακτητές επεμβαίνουν με κυνισμό και με σκληρότητα, προκειμένου να ελέγξουν όλες τις εκφάνσεις της ζωής, αλλά και της εθνικής ταυτότητας των Επτανησίων. Οι αντιδρώντες στα σχέδιά τους βρίσκονται εξόριστοι, με συνοπτικές διαδικασίες, στους Παξούς, που χρησιμοποιούνται σαν στρατόπεδο συγκέντρωσης αντιφρονούντων και αντιστασιακών. Δυστυχώς από τη στιγμή της εμφάνισής τους στα Επτάνησα εργάσθηκαν δίπλα τους κάποιοι ντόπιοι πράκτορες που, στις περισσότερες περιπτώσεις, είχαν συγγενικούς δεσμούς με την Ιταλία. Αυτοί πλησίασαν και έναν συγκεκριμένο κύκλο προκρίτων οικογενειών των Επτανήσων, με κούφιες υποσχέσεις για χορήγηση αξιωμάτων, τίτλων ευγενείας, ή και οικονομικά και εμπορικά προνόμια, προκειμένου να συνδεθούν με τους Ιταλούς κατακτητές. Πράγματι υπήρξαν κάποιοι, χρεοκοπημένοι συνήθως, αριστοκράτες που άνοιξαν τα αρχοντικά τους (και τις οικογένειές τους) στις Ιταλικές αρχές κατοχής και προσέφεραν στην  ιταλική προπαγάνδα, το αναγκαίο προκάλυμμα  περί της συνέχισης της ενετικής κουλτούρας. Ο αριθμός αυτών των «ευγενών» μπορεί να μην ήταν αρκετά μεγάλος , αλλά ήταν ικανός να δημιουργήσει μεγάλο μίσος προς αυτούς από τον πενόμενο λαό, ο οποίος δεν έχανε το εθνικό του φρόνημα, παρ΄ όλες τις τρομοκρατικές πράξεις των κατακτητών. (….)

 Οι πρώτες από τις διαταγές του Παρίνι είναι σχετικές με την παράδοση των όπλων, την απαγόρευση εμπορικών εισαγωγών ή εξαγωγών, τη λογοκρισία και την κατακράτηση της αλληλογραφίας, (που γίνεται πια μόνο μέσω Ρώμης),την απαγόρευση κυκλοφορίας κάθε εντύπου (εκτός των ελληνόφωνων εφημερίδων που εκδίδουν οι  Ιταλοί), την κατάργηση των ελληνικών γραμματοσήμων, την κυκλοφορία των νέων χαρτονομισμάτων του «Μεσογειακού Ταμείου» των Ιταλών, τον έλεγχο και την ιταλοποίηση της δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης, τη δέσμευση προϊόντων πρώτης ανάγκης όπως σταριού και ελαιολάδου. Όλες οι διαταγές και οι ανακοινώσεις γνωστοποιούνται  μέσω του επισήμου δελτίου του Affari Civili, είτε μέσω των τοπικών φασιστικών εφημερίδων, είτε επικολλούνται πάνω σε ειδικές ξύλινες πινακίδες, που φέρουν τον φτερωτό λέοντα της Βενετίας, και έχουν τοποθετηθεί σε κεντρικά σημεία των πόλεων. Στο τέλος οι ανακοινώσεις κλείνουν με την κλασική επωδό «vincere -vinceremo».Σημειολογική συμπλήρωση είναι η καταγραφή του έτους του φασισμού δίπλα στην κανονική χρονολογία του εγγράφου. Το ίδιο συναντάμε και στις φασιστικές εφημερίδες, πχ: ΝΕΑ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ 7 Ιουνίου 1941 Έτος Φασισμού ΧΙΧ, αρ. φ. 2 (….)

  Ειδικά από τις 28 Απριλίου του 1942, οπότε αποσύρθηκαν όλα τα νομίσματα που κυκλοφορούσαν στα Επτάνησα και επιβλήθηκε η αποκλειστική κυκλοφορία της Ιονικής Δραχμής, επιτάθηκε η ακρίβεια στα είδη πρώτης ανάγκης και επιβλήθηκε ασφυκτικός έλεγχος στους παραγωγούς προϊόντων προκειμένου να τα παραδίδουν στις αρμόδιες ιταλικές αρχές.(….)

  Στη Λευκάδα ανέλαβε καθήκοντα Πολιτικού Διοικητή, (στο Officio Affari Civili per l’ isola di Santa Maura), ο Κάρλο Καστίλια , δικηγόρος από τη Γένοβα. Αστυνομικός Διοικητής ήταν ο Ευγένιος Κάμπο, αργότερα ο υπολοχαγός Γκοφρέντο Γκρόσσι, και Επιθεωρητής Εκπαίδευσης ο Αλμπανέζε, που αργότερα αντικαταστάθηκε από τον Amodeo Gaetano. To τότε κτίριο της Εθνικής Τράπεζας (σήμερα δημόσια Βιβλιοθήκη), έγινε η έδρα της Στρατιωτικής Διοίκησης. Αργότερα στο κτίριο της Κοινότητας, στην Κεντρική Πλατεία, εγκαταστάθηκε η Πολιτική Διοίκηση. (….)

Η Καραμπινιερία στη Λευκάδα έγινε, με το πέρασμα του χρόνου, φωλιά των εξής συνεργατών των Ιταλών: Επαμεινώνδα Δεσύλλα, Ποσειδώνα Αρβανίτη και Σπύρου Σουμίλα (από τον Άγιο Πέτρο).(….)      

Στη Λευκάδα φαίνεται ότι οι Ιταλοί παρέλαβαν από  αξιωματικούς  της χωροφυλακής ,  κατάλογο 17 κομμουνιστών της πόλης τους οποίους και άμεσα  συνέλαβαν, το φθινόπωρο του 1941.(….)

Ζ. Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ Η ΔΙΑΠΑΙΔΑΓΩΓΗΣΗ ΤΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ

Το εκπαιδευτικό σύστημα που συνάντησαν οι Ιταλοί αμέσως μόλις έφτασαν στην κατεχόμενη Επτάνησο ήταν ίδιο με αυτό της υπόλοιπης Ελληνικής επικράτειας, και συγκεκριμένα περιλάμβανε ένα εξατάξιο Δημοτικό Σχολείο, του οποίου οι δυο τελευταίες τάξεις προορίζονταν μόνο για όσα παιδιά ήθελαν να συνεχίσουν τις σπουδές τους στη Μέση Εκπαίδευση, (δηλ. ουσιαστικά το δημοτικό γινόταν έτσι τετρατάξιο) και ένα οκτατάξιο Γυμνάσιο. Στη Μέση Εκπαίδευση οι μαθητές έμπαιναν κατόπιν εξετάσεων, μετά το τέλος της τετάρτης τάξης. Δηλαδή παιδιά δέκα- έντεκα ετών αναγκάζονταν να αποφασίζουν για την παραπέρα εξέλιξή τους που ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την οικονομική και κοινωνική τους κατάσταση. (….)

Στα Επτάνησα οι Ιταλοί θεωρούν τη χειραγώγηση των μαθητών πρώτιστο μέλημά τους και γι’ αυτό δείχνουν  ιδιαίτερη επιμέλεια για την εποπτεία του εκπαιδευτικού συστήματος, μέσα στο γενικότερο στόχο τους που δεν ήταν άλλος από τον αφελληνισμό των Επτανησίων.  Γενικός Επόπτης παιδείας ανέλαβε, στα τέλη του Ιούνη του 1941,  ο Ιταλός εκπαιδευτικός και ελληνιστής Κάρολος Μπριγκέντι, γιος του θερμού φιλέλληνα και νεοελληνιστή φιλολόγου Ελισαίου Μπριγκέντι.(….)

  Σχολικοί Επόπτες διορισμένοι από την Ρώμη, εγκαταστάθηκαν και στα άλλα μεγάλα νησιά της Επτανήσου: στη Κεφαλονιά ο Τζιοβάνι Ρουφίνι, στη Ζάκυνθο ο Γουίντο Φάμπρις και στη Λευκάδα ο Αλδουίνο Αλμπανέζε και κατόπιν της μεταθέσεώς του ο Αμαντέο Γκαετάνο, από τις αρχές Οκτώβρη του 1942. Όλοι τους ήταν ανώτερα φασιστικά στελέχη, με μόρφωση αλλά και με φοβερό ανθελληνικό μίσος και πάθος. (….)

 Όσοι από τους εκπαιδευτικούς δεν συμμορφώνονταν συλλαμβάνονταν και φυλακίζονταν ή και εξορίζονταν αμέσως. Ακόμα και μεγάλοι μαθητές που διακρίνονταν για το εθνικό τους φρόνημα συλλαμβάνονταν, κακοποιούνταν και συνήθως αποβάλλονταν από όλα τα σχολεία της Επτανήσου.(….)

Τα σχολεία των Ιονίων Νήσων, παρά τας λόγω του πολέμου δύσκολους συνθήκας, διεξήγαγον έντονον δράσιν στεφθείσαν πλήρως υπό επιτυχίας. Τα δημόσια δημοτικά ανέρχονται εις 351, εξ ων 133 εις Κέρκυραν, Παξούς και παρακειμένας νήσους, 48 εις Αγίαν Μαύραν, 13 εις Ιθάκην και παρακειμένας νήσους, 101 εις Κεφαλληνίαν και 38 εις Ζάκυνθον. Οι συχνάζοντες εις τα σχολεία αύτα μαθηταί ανέρχονται εις 33.261 (18.196 άρρενες και 15.065 θήλεις), εξ ων 13.811 εις Κέρκυραν, Παξούς και παρακειμένας νήσους, 4.116 εις Αγίαν Μαύραν, 955 εις Ιθάκην, 8.899 εις Κεφαλληνίαν και 5.480 εις Ζάκυνθον. Τα σχολεία της Μέσης Εκπαίδευσης είναι 18 εξ ων 10 Γυμνάσια (3 εις Κέρκυραν, 1 εις Αγίαν Μαύραν, 4 εις Κεφαλληνίαν, 1 εις Ζάκυνθον), 1 Λύκειον εις Κέρκυραν, 2 Εμπορικαί Σχολαί (1 εις Κέρκυραν και 1  εις Κεφαλληνίαν),  1 Επαγγελματική Σχολή εις Ληξούριον Κεφαλληνίας, 4 Αστικά Σχολεία, (1 εις Κέρκυραν, 1 εις Παξούς και 2 εις Κεφαλληνίαν). Εις τα σχολεία ταύτα  φοιτούν 4.459 μαθηταί εξ ων 2.769 άρρενες και 1690 θήλεις. Εκ των μαθητών τούτων φοιτούν 1.405 εις Κέρκυραν, 508 εις Αγίαν Μαύραν, 143 εις Ιθάκην, 1.625 εις Κεφαλληνίαν και 777 εις Ζάκυνθον. Εκτός των Ιονίων σχολείων υπάρχουν και τα Ιταλικά τοιαύτα.   Εξ αυτών τα 2 είναι δημοτικά και μέσης εκπαιδεύσεως, το 1 αρρένων μετά τεχνικού ινστιτούτου και τμήματος λογιστικής, το δε έτερον θηλέων μετ΄ επαγγελματικής σχολής. Τα άλλα 2 Ιταλικά σχολεία είναι δημοτικά, εξ ων το 1 μετ΄ ελευθέρων σπουδών Μέσης Εκπαιδεύσεως εις Αργοστόλιον και το έτερον εις Ζάκυνθον. 3 των Δημοτικών Σχολείων έχουν και άσυλον δια τους μικρούς μαθητάς. Εις τα σχολεία αυτά φοιτούν 599 μαθηταί…. Το διδακτικόν προσωπικόν των Ιονίων Δημοτικών Σχολείων ανέρχεται εις 624, εξ ων 258 εις Κέρκυραν, Παξούς και λοιπάς παρακείμενους νήσους, 73 εις Αγίαν Μαύραν και Μεγανήσιον, 21 εις Ιθάκην, 179 εις Κεφαλληνίαν και 94 εις Ζάκυνθον. Οι διδάσκοντες εις τα σχολεία Μέσης Εκπαιδεύσεως ανέρχονται συνολικά εις 138, εξ ων 35 εις Κέρκυραν, 12 εις Αγίαν Μαύραν, 8 εις Ιθάκην, 69 εις Κεφαλληνίαν και 14 εις Ζάκυνθον. Οι Ιταλοί διδάσκοντες είναι 45, αναμένονται δε και άλλοι εκ της Ιταλίας δια την διδασκαλίαν της Ιταλικής γλώσσης.  Συνεστήθη Σχολική Εποπτεία δια τας Ιονίους Νήσους εις Κέρκυραν και τοπικαί Σχολικαί Επιθεωρήσεις εις τας μεγαλυτέρας των Νήσων, Αγίαν Μαύραν, Ιθάκην, Κεφαλληνίαν και Ζάκυνθον. (….)

 Στη Λευκάδα νωρίτερα  εκδιώχθηκε ο επιθεωρητής της Δημοτικής Εκπαίδευσης Νίκος Σπαθής (Κεφαλλήνιος), επειδή απέστειλε στον Καστίλια έγγραφο (στις 24/7/1941), στο οποίο εξέθετε το οικονομικό και επισιτιστικό πρόβλημα των μαθητών και ζητούσε την αποστολή τροφίμων για τη λειτουργία μαθητικού συσσιτίου. (….)

  Ακόμα, μια σειρά από Λευκαδίτες δασκάλους εκδιώχθηκαν από την υπηρεσία τους στις 3/11/1942 από το Σχολικό Επόπτη Γκαετάνο. Πρόκειται για τους: Θερμό Γεράσιμο, Αντύπα Σπυρίδωνα, Λιβιτσάνο Κων/νο, Κατηφόρη Γεώργιο, Λάζαρο Μιχαήλ, Δελαπόρτα Ιωάννη, Σταματέλο Νίκο. Στο Γυμνάσιο της Λευκάδας όμως υπηρετούσε και ένας καθηγητής που συνεργαζόταν  με τις αρχές κατοχής, ο Γεράσιμος Κατωπόδης ή Μάσος (από το Μεγανήσι), με τον οποίον οι μαθητές ήλθαν σε κόντρα επειδή είχε καταργήσει τη διδασκαλία της Ελληνικής Επανάστασης και επαναλάμβανε την ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης και των Ναπολεόντειων χρόνων. (….)   

  Βέβαια πρέπει να σημειώσουμε ότι στη Λευκάδα η πίεση που ασκήθηκε στον εκπαιδευτικό κόσμο ήταν σχεδόν ανύπαρκτη κατά το πρώτο σχολικό έτος της ιταλικής κατοχής. Η αιτία βρισκόταν στην καλλιέργεια και τα φιλελληνικά αισθήματα που έτρεφε ο πρώτος σχολικός επόπτης Αλμπανέζε, ο οποίος αντικαταστάθηκε, λόγω της στάσης του, από τον Γκαετάνο, (στις αρχές του σχ. έτους 1942- 43), που αμέσως επέβαλε σκληρά φασιστικά μέτρα: επέβαλε το φασιστικό χαιρετισμό στο σχολείο, διόρισε Ιταλό Καθηγητή για τη διδασκαλία της ιταλικής γλώσσας, την οποία έκανε πρωτεύον μάθημα, εισήγαγε το φασιστικό εορτολόγιο καταργώντας το ελληνικό, τροποποίησε το ωρολόγιο πρόγραμμα επιβάλλοντας έξι ώρες διδασκαλίας με ένα μόνο διάλειμμα. Αμέσως εκδηλώθηκαν αντιδράσεις των μαθητών στα φασιστικά μέτρα  Εκδιώχθηκε στα Γιάννενα και ο καθηγητής της Γυμναστικής Στάθης Σάντας από τις 15 Μάρτη του 1942.(….)

Η.     Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΣΤΑ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝΑ  ΕΠΤΑΝΗΣΑ

Αν προσπαθήσουμε να περιγράψουμε την επισιτιστική κατάσταση των πολιτών θα πρέπει να σταθούμε ιδιαίτερα στην εξαθλίωση των δημοσίων υπαλλήλων και των κατοίκων των πόλεων, στην υποχρεωτική καταγραφή και καταβολή όλης της παραγωγής του ελαιολάδου, των σιτηρών, του ελέγχου των αγροτικών καλλιεργειών, καθώς και τη συγκέντρωση της παραγωγής από τον νεοσυσταθέντα  Αγροτικό Συνεταιρισμό δια τας Ιονίους νήσους.(….)

Στο Consiglio Agrario ο λαός των Επτανήσων θα πηγαίνει εξαθλιωμένος για να ανταλλάξει το πολύτιμο καθαρό λάδι του με το σκουληκιασμένο ιταλικό καλαμπόκι.(….)

Το λαδάκι των νησιών είναι αναγκαία τροφή για τους στρατιώτες του Ντούτσε και για να αναγκάσουν τους χωρικούς να το παραδώσουν  στο Agrario, (όπως το έλεγαν  απλουστευμένα οι νησιώτες), οι Ιταλοί σκαρφίζονται αυτή την … ανταλλαγή: ένα κιλό λάδι- δυο κιλά αλεσμένο καλαμπόκι (σκέτη ζωοτροφή δηλαδή). Οι Επτανήσιοι αντιδρούν και αντιστέκονται στην παράδοση του ευλογημένου καρπού της ιόνιας γης, του λαδιού, και προτιμούν να το θάβουν αν δεν μπορούν να το ανταλλάξουν στο κοντραμπάντο (λαθρεμπόριο) που γινόταν τις νύχτες με τις απέναντι ακτές. Για το λάδι η ανταλλαγή γινόταν με βάση την ισοτιμία: «μια οκά λάδι με μια οκά καλαμπόκι».  Οι αρχές αντιλαμβάνονται το τι συμβαίνει και πιέζουν αφόρητα, στην αρχή με ανακοινώσεις στις φασιστικές εφημερίδες και κατόπιν με απειλές, τους πολίτες να παραδίδουν την παραγωγή τους (….)

Θ.   Ο ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΣΤΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΙΤΑΛΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ

Στη Λευκάδα οι Ιταλοί έλεγαν ότι το Κάστρο είναι ατράνταχτο σημάδι της ενετοκρατίας, ενώ αυτό χτίστηκε από τους Φράγκους περί το 1330. (….)

Αφού λοιπόν οι Ιόνιοι έχουν τόσο στενή φυλετική και πολιτισμική σχέση με την Ιταλία θα πρέπει να μη θεωρούν υποδούλωση την περίοδο αυτή, αλλά να είναι ευγνώμονες για την παρουσία, επιτέλους, των Ιταλών στα Επτάνησα και να συνεργάζονται μαζί τους για την ισχυροποίηση αυτής της πολιτικής.(….)

Γενικά απαγορευόταν η είσοδος στις πόλεις από τα χωριά κάθε είδους. Μάλιστα γι’ αυτό το λόγο στις εισόδους των πόλεων υπήρχαν σκοποί που αμέσως κάτεσχαν όσα προϊόντα ανακάλυπταν κρυμμένα και χτυπούσαν επί τόπου τον παραβάτη. Ακόμα και εφόδους στις κουζίνες των αστικών σπιτιών πραγματοποιούσαν οι Καραμπινιέροι και οι Φιναντσιέροι για να ανακαλύψουν αν υπήρχαν στις κατσαρόλες φαγητά μαγειρεμένα με λάδι, το οποίο συνήθως βρισκόταν θαμμένο, από την εποχή του τέλους του πολέμου ή αργότερα, μέσα σε πιθάρια, στους κήπους και τις αυλές. Το πιο δυσεύρετο είδος διατροφής ήταν βέβαια το κρέας , το οποίο διανεμόταν με το δελτίο μόνο Χριστούγεννα και Πάσχα. Απαγορευμένες τροφές για τους κατοίκους των πόλεων ήταν ακόμα τα  λεμόνια και τα αυγά, τα οποία διετίθεντο μόνο σε αρρώστους, κατόπιν ειδικής γνωμάτευσης Ιταλού γιατρού.(….)

Ο Παρίνι συνήθως ανταποκρίνεται άμεσα διατάσσοντας να μοιραστούν π.χ. λίγες ουγκιές ρύζι σε κάθε οικογένεια, δύο λίτρες στάρι στον καθένα ή μια λίτρα κουκιά σε κάθε άτομο, ώστε να αποδειχθεί η  φροντίδα της φασιστικής διοίκησης για το λαό!(….)

Η ελαιουργία είναι ο κλάδος που περισσότερο δείχνει να ενδιαφέρει τις αρχές κατοχής και της οποίας επιμέρους κλάδοι, όπως η σαπωνοποιία, πρόκειται μελλοντικά να αναπτυχθούν. Αλλά όλα τα υπόλοιπα προϊόντα έπρεπε να προσφέρονται από τους μανάβηδες μόνο εντός της λεγόμενης Λαϊκής Αγοράς, (εκτός από ένα μικρό ποσοστό που κρατούσε ο κάθε παραγωγός ανάλογα με τα μέλη της οικογένειάς του), από όπου ο παραγωγός έπαιρνε ένα μικρό αντίτιμο, ενώ οι πολίτες αγόραζαν σε πολλαπλάσιες τιμές, με αποτέλεσμα να οργιάζει η μαύρη αγορά, τόσο από τους ίδιους τους παραγωγούς όσο και από τους ίδιους τους Ιταλούς και τους συνεργάτες τους.(….)

Η «Παιδική Εξοχή» της Λευκάδας [φασιστική κατασκήνωση για νέους] λειτούργησε στην περιοχή του Κάστρου, όπου συμμετείχαν περίπου 100 αγόρια και κορίτσια.(….)

Το μεγάλο πρόβλημα ήταν ότι οι ιταλικές αρχές υποχρέωναν μαθητές και δασκάλους να  παρελαύνουν στον κεντρικό δρόμο της πόλης τραγουδώντας ιταλικά εμβατήρια και αυτό οι εκπαιδευτικοί δεν μπόρεσαν να το υποστούν. Υπήρξε μόνο ένας καθηγητής, ο φιλόλογος Γεράσιμος Κατωπόδης διορισμένος από τους Ιταλούς, που, την πρώτη ημέρα της λειτουργίας της Εξοχής, χαιρέτησε την κατάληψη του νησιού από τους Ιταλούς ως την «ημέρα που πραγματοποιήθηκε το εθνικό μας όνειρο».(….)

(Πηγή: www.nemertes.lis.upatras.gr)