Της Καταβάτη Μαρίας*

Είναι γεγονός ότι ανάγκη και ζητούμενο των τελευταίων ετών ήταν η διοικητική μεταρρύθμιση, αφενός για την συνολική κρατική δομή και λειτουργία και αφετέρου για την τοπική αυτοδιοίκηση. Όμως 16 μήνες μετά από την ψήφισή του “Καλλικράτη” και 9 μήνες από την έναρξη εφαρμογής του, δυστυχώς επιβεβαιώνονται οι «Κασσάνδρες» οι οποίες μιλούσαν για ένα πρόχειρο σχέδιο επί χάρτου, για ένα νόμο πρόχειρο, ο οποίος δεν έλαβε υπ’ όψιν του βασικές παραμέτρους.

Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εξαγγελίες όσον αφορά την αιρετή περιφέρεια, σε αυτήν θα περιέρχονταν όλες οι αρμοδιότητες των αντίστοιχων κρατικών υπηρεσιών, πλην αυτών που υπήρχε αδυναμία μεταβίβασης λόγω Συντάγματος. Στην πράξη σήμερα, μετά από 9 μήνες εφαρμογής του “Καλλικράτη”, οι νέες αιρετές περιφέρειες εμφανίζονται ως μια συνένωση των πρώην Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, με μικρή εισροή νέων πρόσθετων αρμοδιοτήτωναλλά συνάμα με έναν αριθμό αρμοδιοτήτων που τους αφαιρέθηκαν και μεταβιβάστηκαν στους νέους Δήμους. Εκτός αυτών, η κυβέρνηση προχωρεί σε νέα αφαίρεση αρμοδιοτήτωναπό τις αιρετές περιφέρειες, ακολουθώντας την τακτική της ενίσχυσης του κέντρου εις βάρος της Περιφερειακής Ελλάδας, απαξιώνοντας τον ίδιο τον «Καλλικράτη» που μεγαλόστομα υποσχέθηκε ότι θα αναβαθμίσει την Αυτοδιοίκηση, μειώνοντας τον θεσμό των περιφερειαρχών και των περιφερειακών συμβουλίων, αφαιρώντας από τις τοπικές κοινωνίες το δικαίωμα να αποφασίζουν οι ίδιες για τις τύχες τους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της αφαίρεσης αρμοδιοτήτων της αιρετής περιφέρειας από την κυβέρνηση, μέσω του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, αποτελεί η «Τροποποίηση του Καθεστώτος Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων και της Νομιμοποίησης των Αυθαιρέτων». Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 15 του σχετικού νόμου, αφαιρούνται οι κυριότερες αρμοδιότητες της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης για το περιβάλλον, στα θέματα διαχείρισης στερεών αποβλήτων, υδατοκαλλιεργειών, εργοστασίων γάλακτος και άλλων, όπως επίσης και η άδεια διάθεσης λυμάτων που ήδη μεταβιβάστηκε με ΚΥΑ στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Για άλλη μια φορά βλέπουμε το κεντρικό συγκεντρωτικό κράτος να λειτουργεί ως τροχοπέδη στην περιφερειακή ανάπτυξη, να έχει την βούληση και να προσπαθεί να κρατήσει όσο το δυνατόν περισσότερες αρμοδιότητες. Ο Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου ήταν αυτός που αναφερόμενος στους αιρετούς περιφερειάρχες δήλωσε ότι επιθυμεί δίπλα του 13 νέους υπουργούς. Δεν ξεκαθάρισε βέβαια εάν θα είναι υπουργοί με ή χωρίς χαρτοφυλάκιο…

Ξεκινώντας την λειτουργία τους οι νέες αιρετές περιφέρειες, κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν την χρονική καθυστέρηση στην έκδοση των απαραίτητων Π.Δ. και Υπουργικών Αποφάσεων, την κωλυσιεργία στην μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και τους συνολικά περιορισμένους οικονομικούς πόρους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Περιφερειακό Πρόγραμμα του ΕΣΠΑ που δόθηκε με μειωμένους πόρους και με εξάμηνη καθυστέρηση. Συγκεκριμένα, όσον αφορά τους οικονομικούς πόρους, ούτε αυτοί προκύπτει να έχουν εξασφαλιστεί και οι δυνατότητες της περιφέρειας φαίνεται να περιορίζονται μόνο στη διαχείριση του Περιφερειακού Προγράμματος. Όσον αφορά τους τακτικούς πόρους που δίνονται μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων παρέμειναν μειωμένοι, και το πρόγραμμα«ΕΛΛ.Α.Δ.Α» που προβλέπεται στον “Καλλικράτη” και θα στήριζε τις νέες Περιφέρειες, δεν έχει ακόμη ξεκινήσει. Τέλος, τα Τομεακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ παραμένουν στην εποπτεία των αρμόδιων Υπουργείων, του κεντρικού δηλαδή κράτους, στερώντας από το αιρετό Περιφερειακό Συμβούλιο την δυνατότητα ουσιαστικών παρεμβάσεων και προγραμματισμού αυτών των έργων.

Σχέδιο επί χάρτου παραμένουν όμως και τα νέα θεσμικά «εργαλεία» που προβλέπονται στον “Καλλικράτη”. Αναμφισβήτητα, όσον αφορά τις νησιωτικές περιφέρειες όπως την δική μας, μόνο κατ’ επίφαση έχουν ληφθεί υπ’ όψιν οι ιδιαιτερότητες τους. Ως παράδειγμα, ενώ προβλέπεται η δημιουργία Ερευνητικού Ινστιτούτου Νησιωτικής Πολιτικής για θέματα χάραξης πολιτικής για τις νησιωτικές περιοχές, αυτή η προσπάθεια διαμόρφωσης ορθολογικού σχεδιασμού και ολοκληρωμένης νησιωτικής πολιτικής στηριζόμενης σε επιστημονικά τεκμηριωμένες προτάσεις τις οποίες θα παρήγαγε το Ινστιτούτο, δεν έχει προχωρήσει έως σήμερα και δεν έχει εκδοθεί το σχετικό Π.Δ..

Όσο αισιόδοξη οπτική και εάν διαθέτει κανείς, όσο καλές προθέσεις και εντατική δραστηριοποίηση να έχουν οι νέες αιρετές περιφέρειες, παραμένει το γεγονός ότι το όλο εγχείρημα της διοικητικής μεταρρύθμισης με τον “Καλλικράτη” είναι πρόχειρα σχεδιασμένο, με πλείστες ελλείψεις και αστοχίες οι οποίες θα πρέπει η κυβέρνηση να φροντίσει άμεσα να συμπληρώσει και να τροποποιήσει αντίστοιχα. Δυστυχώς όμως η κυβέρνηση δεν δείχνει να έχει την βούληση να ενεργήσει προς αυτήν την κατεύθυνση, γεγονός που επιβεβαιώθηκε και με το πρόσφατο εκδοθέν σχετικό με την Ένωση Περιφερειών Ελλάδος ΠΔ 74/2011, όπου ουσιαστικά καταργεί το αυτοδιοίκητο της αιρετής Περιφέρειας καθώς η κεντρική εξουσία παρεμβαίνει απροκάλυπτα στη εκλογή των οργάνων της, και η αντιπροσώπευσή της στη Γενική Συνέλευση της ΕΝ.Π.Ε γίνεται ανισότιμα προς όφελος προφανώς των μεγάλων πληθυσμιακά Περιφερειών.

Την βεβιασμένη αυτή μεταρρύθμιση καλούμαστε να υπηρετήσουμε, έχοντας ως καθημερινάβιώματα και προσλαμβάνουσες δικά μας και του συνόλου των κατοίκων της Περιφέρειά μας, την πλήρη και εύλογη οικονομική, θεσμική και πολιτική ανέχεια. Ατυχής βέβαια ο χαρακτηρισμός του νόμου με το όνομα «Καλλικράτης». Όπως μας έμαθε η ιστορία, απαιτείται πρώτιστα να ηγείται κυβερνητικά ένας ευφυής και δίκαιος Περικλής και εν συνεχεία να πλαισιώνεται από τον Ικτίνο, τον Φειδία και τον Καλλικράτη. Και να μην ξεχνάμε για την ιστορία, ότι ο Χρυσός Αιώνας του Περικλή πήρε την ονομασία του για τον άξιο ηγέτη του, για τους φιλολαϊκούς του νόμους, τους άξιους συνεργάτες του και την έμπρακτη Δημοκρατία, που ως μείγμα δημιούργησαν τον αθάνατο κλασικό πολιτισμό και την Αθήνα εμπορικό, πνευματικό, καλλιτεχνικό κέντρο του ελληνισμού που απηχούσε παγκόσμια ακτινοβολία, και όχι σημείο ελέγχου της Τρόϊκα.

Οποιαδήποτε έστω και λεκτική ομοιότητα και αναγωγή είναι συνεπώς το λιγότερο ατυχής, αν όχι φαιδρή ή βεβήλωση μνήμης και παραχάραξη της ιστορίας…

* Περιφερειακή Σύμβουλος Ιονίων Νήσων Περιφερειακής Ενότητας Κέρκυρας

Πηγή: Λευκαδίτικα Νέα