Παρέμβαση σε μια συζήτηση (που δεν έγινε) για βιολογική επεξεργασία λυμάτων και μεταφορά σκουπιδιών Μεγανησίου. Στις αρχές Αυγούστου το Δ.Σ. του Δήμου Μεγανησίου ενέκρινε με τους ψήφους της πλειοψηφούσας παράταξης Μελέτη Περιβαλλοντολογικών Επιπτώσεων για περιοχή εγκατάστασης (πίσω από το νεκροταφείο Σπαρτοχωρίου και ευρύτερα) που θα προκύψουν από το Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (Σ.Μ.Α.) και την εγκατάσταση του συστήματος δευτεροβάθμιας βιολογικής επεξεργασίας λυμάτων (Ε.Ε.Λ.) (compact /όπως απλά το ονομάζουν) του οικισμού Σπαρτοχωρίου .

Ο Δήμαρχος επικαλείται ότι υλοποιεί τις προεκλογικές του δεσμεύσεις. Πουθενά δεν αναφέρει στο φυλλάδιο που μοίρασε προεκλογικά ονομαστικά που βρίσκεται το οικόπεδο που αγόρασε ο Δήμος ούτε ότι πρόκειται για κοινό έργο βιολογικού και σταθμού μεταφόρτωσης στην ίδια τοποθεσία. Πρόκειται για πολιτική εξαπάτηση ολκής του μεγανησιώτικου λαού. Ας μην επικαλείται ο δήμαρχος και οι δημοτικοί του σύμβουλοι ότι ενημέρωσαν τους πολίτες για το χώρο κατασκευής του έργου. Άραγε τα μέλη του προηγούμενου δημοτικού συμβουλίου δεν τα γνώριζαν όλα αυτά; Τι θέση πήραν κατά την ψήφιση της αγοράς του οικοπέδου;

Γιατί ο ΣΜΑ να μην εγκατασταθεί στη σημερινή περιοχή (έκταση 11 στρ.) απόρριψης σκουπιδιών; Η δημοτική αρχή κρίνει ότι η συγκεκριμένη περιοχή είναι ιδιαίτερης ομορφιάς και πρέπει να αναβαθμιστεί ώστε και ο δήμος να αξιοποίησει το χώρο του. Πώς να εννοεί την αξιοποίηση άραγε ο δήμος; Όπως το νέο λιμάνι στο Βαθύ; Μήπως το κλείσιμο του σημερινού Χ.Υ.Τ.Α. συνδέεται με εξυπηρέτηση φίλων; Τουλάχιστον ένας δημοτικός σύμβουλος παραδέχτηκε ότι σχετίζεται με έκταση στην περιοχή. Μήπως υπάρχουν και άλλοι δημοτικοί σύμβουλοι που έχουν πρόσωπα 1ου βαθμού συγγένειας με ιδιοκτησία στη περιοχή; Τι προβλέπει ο κανονισμός λειτουργίας του Δ.Σ.; Είχαν το δικαίωμα να ψηφίσουν οι σύμβουλοι αυτοί για την συγκεκριμένη μελέτη; Βέβαια η ψηφοφορία δεν είχε να κάνει άμεσα με το κλείσιμο του σημερινού Χ.Υ.Τ.Α Αλλά με την ψήφιση της μελέτης περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων για ΕΕΛ και ΣΜΑ που θα οδηγήσει στο κλείσιμο του Χ.Υ.Τ.Α.

Γίνεται προσπάθεια κατά την άποψή μου, να ωραιοποιηθεί η κατάσταση προβάλλοντας κάποια επιστημονική υποτίθεται μελέτη ώστε να γίνει αποδεκτή η επιλογή της Δημοτικής αρχής. Η μελέτη αναφέρει ότι τα λύματα που θα προκύψουν μετά την επεξεργασία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για πότισμα καλλιεργειών (θα αποκτήσουμε και ποτιστικούς ελαιώνες) ή να απορρίπτονται στο περιβάλλον. Ξεχνούν ότι οι ελιές θα έρχονται σε επαφή με το χώμα που θα έχει ποτιστεί με τα «καθαρά» νερά. Ξεχνούν ότι η ευρύτερη περιοχή είναι βοσκότοπος. Επιτρέπονται τα παραπάνω; Τα επεξεργασμένα λύματα θα ελευθερώνονται στην αρχή ρέματος και αφού διανύσουν απόσταση περίπου 200 μέτρα στην επιφάνεια του εδάφους θα καταλήγουν στη θάλασσα (κόλπος Κολόπουλου). Προβάλλεται ως επιχείρημα ότι δίπλα στο νεκροταφείο δεν κατοικεί κανείς και ούτε θα ενδιαφερθεί στο μέλλον κανένας. Η μελέτη που παρουσίασαν αναφέρει ότι η περιοχή είναι μακριά από τον οικισμό – κατοικημένες ζώνες – οικιστικές περιοχές μεμονωμένες κατοικίες ώστε να αποφεύγονται επιπτώσεις θορύβου, οσμών, αέριων ρύπων και αισθητικής όχλησης. Παράβλεψε ο μελετητής (αν ήρθε να δει την περιοχή ή έτσι τον πληροφόρησαν) ότι χτίζεται κατοικία σε πολύ κοντινή απόσταση. Δίπλα στο νεκροταφείο μπορεί να μην ενδιαφέρεται κανένας να κατοικήσει, οικιστικά όμως υποβαθμίζονται τόσο οι πλαγιές με φόντο τις μονάδες ΕΕΛ και ΣΜΑ (ειδικά η πλαγιά του λόφου που ξεκινά περίπου από το τις μονάδες ΕΕΛ και ΣΜΑ και φτάνει ως την περιοχή «Καλοκλίσμα») όσο και όλο το νότιο μέρος της ευρύτερης περιοχής (Μεσογής) ως τη θάλασσα (κόλπος Κολόπουλου) που θα απορρίπτονται τα επεξεργασμένα λύματα.

Όσον αφορά τη μυρωδιά, αέριοι ρύποι κτλ η μελέτη επικαλείται ότι η επεξεργασία των λυμάτων θα γίνεται σε κλειστά κοντέινερ και θα τηρούνται οι θεωρητικές προδιαγραφές. Στην πράξη όλα τα συστήματα βιολογικού καθαρισμού έχουν αποκλίσεις από την θεωρητική λειτουργία και κανένας δεν μπορεί να εγγυηθεί την θεωρητικά αναμενόμενη λειτουργία. Ο μόνος που εγγυάται για το συγκεκριμένο σύστημα είναι μάλλον αυτός που θα το πουλήσει στο Δήμο. Τα σκουπίδια θα συμπιέζονται και θα συσκευάζονται σε κλειστά κοντέινερ και ο γύρω χώρος και τα κοντέινερ θα καθαρίζονται συστηματικά. Έστω και αν τηρούνται σχολαστικά οι προτάσεις της μελέτης, μικροποσότητες σκουπιδιών και υγρών λυμάτων θα συσσωρεύονται στη περιοχή και σε βάθος χρόνου θα δούμε τις επιπτώσεις. Η δυσοσμία θα γίνεται αισθητή από απόσταση. Όσον αφορά στα επεξεργασμένα λύματα: Με βάση τη μελέτη οι δύο συσκευές compact που θα τοποθετηθούν θα δέχονται όγκο λυμάτων που θα κυμαίνεται περίπου από 100 m3 ως 300 m3 σε περίοδο αιχμής και θα πετυχαίνουν μέχρι 2ου βαθμού καθαρισμό. «Ξέχασαν» να ενημερώσουν το μελετητή ότι στο Μεγανήσι λειτουργούν δύο ελαιοτριβεία που τα λύματά τους είναι άλλης χημικής σύνθεσης από τα αστικά. Το ελαιοτριβείο στο Σπαρτοχώρι το χειμώνα του 2010 είχε παραγωγή 25 τόνους λάδι (από όσο γνωρίζω) και υγρά λύματα σίγουρα περισσότερους τόνους, το μέγεθος με μεγάλη προσέγγιση είναι γνωστό στη διαχείριση του ελαιοτριβείου. Προσθέστε και τα λύματα από το ελαιοτριβείο του Κατωμερίου. Σίγουρα ο σημερινός τρόπος απόρριψης στο περιβάλλον είναι λάθος. `Αρα το επιχείρημα ότι έχουμε μόνο αστικά λύματα είναι λάθος, άρα και η μελέτη τους. Ίσως η δημοτική αρχή εκτιμά ή μεθοδεύει να κλείσουν πολύ σύντομα τα ελαιοτριβεία. Μη ξεχνάμε ότι είχε δεσμευτεί να συμβάλει στη λειτουργία ενός ελαιοτριβείου για όλο το νησί. Κατά την άποψή μου ο αγροτικός τομέας και οι μορφές τουρισμού που συνδέονται μ` αυτόν είναι έξω από την στρατηγική ανάπτυξης που προωθεί για το νησί. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που αδιαφόρησε για την κτηνοτροφική δραστηριότητα που υπάρχει εδώ και κάποιες δεκαετίες ακριβώς δίπλα στο οικόπεδο που θέλει να εγκαταστήσει ΕΕΛ και ΣΜΑ.

Η θαλάσσια περιοχή που θα καταλήγουν τα «καθαρά» λύματα (κόλπος Κολόπουλου), μετά από επιφανειακή διαδρομή, είναι θαλάσσια περιοχή που προστατεύεται από τη συνθήκη Νατούρα 2000, παραδοσιακός ψαρότοπος και κλειστός κόλπος. Επιτρέπει η σχετική νομοθεσία την απόρριψη λυμάτων σε περιοχές Νατούρα; Βέβαια μπορούμε να φανταστούμε τις μυρωδιές που θα αναδύονται από τα εκατοντάδες κ.μ. υγρά που θα απορρίπτονται στο ρέμα. Φανταστείτε να φυσάει και νοτιάς, τι μυρωδιές θα φτάνουν στο Σπαρτοχώρι. Αν αυτό δεν σημαίνει απόλυτη καταστροφή για την ευρύτερη περιοχή, τι να σημαίνει άραγε; Για την δημοτική πλειοψηφία είναι καθαρό νερό για άρδευση πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά για τις ελιές. Έτσι θα πετύχουμε αύξηση της παραγωγής λαδιού .

Τέλος, πια συζήτηση με την Μεγανησιώτικη κοινωνία έγινε διατυπώνοντας με ακρίβεια την πρόταση της η δημοτική αρχή; Αποφάσισε και διέταξε ως απόλυτος άρχοντας. Κατά την άποψή μου η επιλογή του μέρους έχει να κάνει με την χρήση γης που προωθεί η δημοτική αρχή. Άραγε γιατί δεν δημοσιοποίησαν αντίστοιχή μελέτη για τα λύματα των άλλων οικισμών; Μήπως δεν θέλουν να ανοίξουν πολλά μέτωπα ή δεν υπάρχει καμιά μελέτη ; Η θέση ότι θα κατασκευαστεί αντίστοιχο σύστημα για Βαθύ και Κατωμέρι προς το παρόν υπάρχει. Γιατί δεν ανοίγει τη συζήτηση η δημοτική αρχή για το που θα τοποθετήσει και που θα πέφτουν τα λύματα των άλλων οικισμών; Τι προσπαθεί να μεθοδεύσει; Σίγουρα το πρόβλημα λυμάτων – σκουπιδιών πρέπει να αντιμετωπιστεί αλλά με ποια μεθόδευση και με τι τρόπο; Ίσως ο ένας σταθμός επεξεργασίας είναι ευκολότερο να χρηματοδοτηθεί και να κατασκευαστεί, επόμενος τα λύματα από τους άλλους οικισμούς μπορούμε να τα μεταφέρουμε εκεί. Επομένως στην πράξη το Μεγανήσι αποκτά τη χαβούζα του και γενικότερα τη βιομηχανική του ζώνη.

Το νέο ΣΧΟΟΑΠ που αναμένεται μήπως θεσμοθετήσει αυτό που ήδη θα ισχύει για την περιοχή; Φανταστείτε τώρα να μεταφερθούν μάντρες με οικοδομικά υλικά, μελλοντικό πιθανό ελαιοτριβείο, και οποιαδήποτε άλλη τέτοιας φύσεως δραστηριότητα στην ευρύτερη περιοχή του νεκροταφείου Σπαρτοχωρίου, ο ελαιώνας θα εξαφανιστεί και η περιοχή θα μετατραπεί σε κρανίου τόπος. Η συγκέντρωση όλων αυτών των δραστηριοτήτων σε μια περιοχή για ένα μικρό νησί είναι ότι πιο καταστρεπτικό. Η δημοτική αρχή πρέπει να ανακαλέσει την απόφαση. Να ανοίξει η συζήτηση στην Μεγανησιώτικη κοινωνία, πως μπορούν να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα, που μπορούν να εγκατασταθούν τα συστήματα επεξεργασίας υγρών λυμάτων και σκουπιδιών, ώστε να δημιουργούν τα ελάχιστα προβλήματα. Οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων κτλ πρέπει να είναι τοποθετημένες σε διαφορετικά μέρη που θα επιλεχθούν με κοινωνική συναίνεση και όσο το δυνατό πιο καλυμμένες. Λύματα που θα ρέουν σε ρέματα και πλαγιές και θα καταλήγουν σε παραλία είναι ότι πιο καταστρεπτικό. Πέρα από το βαθμό καθαρισμού τους που είναι το σημαντικότερο τα λύματα πρέπει να μεταφέρονται με υπόγειες σωληνώσεις που θα καταλήγουν στη θάλασσα μέσω ποντισμένου αγωγού σε μεγάλη απόσταση από την ακτή και στο ανοικτό πέλαγος έξω από περιοχές Νατούρα. Το ανοικτό πέλαγος βασικά είναι νότια στο «Κεφάλι» και νοτιοδυτικά- νοτιοανατολικά. Δρόμος προς το «Κεφάλι» υπάρχει, μπορούν να τοποθετηθούν υπόγειες σωληνώσεις μεταφοράς λυμάτων. Οι συσκευές που προτείνει η δημοτική αρχή αν είναι κατάλληλες απαιτούν μικρή έκταση και μπορούν να καλυφτούν.

Τέλος η δημοτική αρχή πρέπει δημόσια και καθαρά (και η αντιπολίτευση) να παρουσιάσει την άποψή της για το πως θα λειτουργήσουν οι νέες δραστηριότητες. Θα οργανωθούν ως επιχειρήσεις που θα δοθούν συνολικά ή μέρος τους (π.χ. μεταφορά συμπιεσμένων σκουπιδιών ίσως αργότερα και συλλογή) σε κάποιο εργολάβο ή όχι; Το ζήτημα κατά την άποψή μου δεν είναι μόνο τεχνικό αλλά πρώτα και κύρια οικονομικό-πολιτικό και σχετίζεται άμεσα με τη λογική των «Καλλικρατικών» Δήμων. Δήμος –επιχείρηση- μικρό τοπικό κράτος.

Καββαδάς Διονύσιος