ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 

Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, Πρακτικά ΙΕ΄ Συμποσίου, Δρόμοι και παράδρομοι της τοπικής ιστορίας, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκάδας, Γιορτές Λόγου και Τέχνης, Λευκάδα 18-20 Αυγούστου 2010, Αθήνα 2011, 319σ.

Κυκλοφόρησε το 63^ο δημοσίευμα της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών, ένας καλαίσθητος τόμος με τις 11 επιστημονικές ανακοινώσεις του περισυνού 15^ου Συμποσίου στις Γιορτές Λόγου και Τέχνης, οι οποίες αρθρώνονται σε δύο άξονες της τοπικής λευκαδίτικης ιστορίας: Α΄ Δρόμοι: αχρησιμοποίητες πηγές της τοπικής ιστορίας και αναστοχασμοί.  Β΄ Παράδρομοι: γνωστά, λησμονημένα και ζητούμενα της τοπικής αυτογνωσίας.

            Οι τρεις πρώτες ανακοινώσεις αναφέρονται στην περίοδο της οθωμανικής κυριαρχίας στη Λευκάδα (1479-1684) και βασίζονται στο αρχειακό υλικό, που εντοπίστηκε στα αρχεία της Κωνσταντινούπολης, της Άγκυρας, της Σόφιας και της Λευκάδας, από ομάδα τουρκολόγων ερευνητών του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας Έρευνας, μεταγράφηκε και μεταφράστηκε ελληνικά, χάρη στην ηθική και οικονομική ενίσχυση της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λευκάδας το 2010 και θα κυκλοφορήσει σε βιβλίο εντός του 2011. Στα Πρακτικά του ΙΕ΄ Συμποσίου ο Ηλίας Κολοβός, Επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνεργάτης του ΙΜΣ-ΙΤΕ, δημοσιεύει πρόδρομη παρουσίαση των οθωμανικών πηγών για τη νεότερη ιστορία της Λευκάδας. Ο Μαρίνος Σαρηγιάννης, Ερευνητής του ΙΜΣ-ΙΤΕ, μελετά την παρουσία των οθωμανών κουρσάρων στη Λευκάδα με βάση την περιηγητική αναφορά του Εβλιγιά Τσελεμπή. Ο Σπύρος Ι. Ασδραχάς σε συνεργασία με τον Ηλία Κολοβό παρουσιάζουν σφαιρικά τα δεδομένα και τα προβλήματα της δημογραφίας στη Λευκάδα στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας.

            Οι επόμενες τρεις ανακοινώσεις αναφέρονται στη βενετοκρατία στη Λευκάδα (1684-1797) και στηρίζονται σε αρχειακό υλικό αντλημένο κυρίως από τα Αρχεία Λευκάδας. Η Σεβαστή Λάζαρη, Δρ. ιστορικός, μελετά τις τύχες του Μεγανησιού πριν και μετά τον εποικισμό των Χίων. Ο Νίκος Ε. Καραπιδάκης, Καθηγητής Ιονίου Πανεπιστημίου και η Βιβή Κουρή, ιστορικός, μελετούν το γενικό πλαίσιο των σιωπηρών και γραπτών μορφών του θεσμού «αδελφοσύνες» στα Ιόνια νησιά, ενώ η Δρ Ιστορικός Έφη Αργυρού μελετά το λευκαδίτικο παράδειγμα του ίδιου θεσμού μέσα από τα νοταριακά έγγραφα των Αρχείων Λευκάδας.

Περνώντας στον 19ο αιώνα, η Ελένη Δ. Γράψα, Φιλόλογος, Προϊσταμένη Αρχείων Λευκάδας, παρουσιάζει τη χωροταξία της Αγίας Μαύρας, της πόλης της Λευκάδας, στα χρόνια του Ιονίου Κράτους και της αγγλικής προστασίας, με βάση την καταγραφή του 1823: μια ακτινογραφία της οικιστικής, οικονομικής και κοινωνικής κατάστασης της Λευκάδας.

            Τις λευκαδίτικες πτυχές της διάδοσης των ιδεών του Απόστολου Μακράκη (1830-1905) και του αναγεννητικού θρησκευτικού του κινήματος παρουσιάζει ο Καθηγητής Πανεπιστημίου Πειραιά Θανάσης Καλαφάτης συνδέοντας το κίνημα και τη δεξίωσή του με τις γενικότερες πνευματικές αναζητήσεις αλλά και τις οικονομικές και τις κοινωνικές κρίσεις στον ελληνικό και τον λευκαδίτικο χώρο.

            Οι τελευταίες τρεις ανακοινώσεις εστιάζουν στη λευκαδίτικη λογοτεχνική παραγωγή από τη δεκαετία του 1880 ως το τέλος του 20ού αιώνα, αναζητώντας σε αυτή τις μαρτυρίες και τις αναπαραστάσεις της λευκαδίτικης κοινωνικής εξέλιξης, παράλληλα αλλά και συμπληρωματικά με εκείνες που προσφέρουν οι ιστορικές πηγές, ίσως πιο ευαίσθητα και πάντως πιο γοητευτικά για τον αναγνώστη. Ο Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης, Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, παρουσιάζει τη λευκαδίτικη πεζογραφική παραγωγή από τον 19ο αιώνα ως τον Μεσοπόλεμο: Ο Νικόλαος Ι. Σταματέλος (1860-1889) και η Ανδρομάχη Φίλιππα-Χαριτωνίδου (1891-1969). Από την αστική λαογραφία στη μεσοπολεμική λογοτεχνική αναπαράσταση των κοινωνικών ανακατατάξεων. Ο Δημήτρης Σπ. Τσερές, Φιλόλογος, Συγγραφέας, ο Βασίλης Φίλιππας, Γραφίστας και ο Χαρίτων Χαριτωνίδης, Σεναριογράφος, παρουσιάζουν το βιβλίο που εκδόθηκε το 2010 από την Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών: Ανδρομάχη Φίλιππα-Χαριτωνίδου, Ηθογραφίες Λευκαδίτικες, καταθέτοντας οι δύο πρώτοι τα συμπεράσματα των μελετών τους που συνοδεύουν τις Ηθογραφίες Λευκαδίτικες, που επιμελήθηκαν με τον Τ.Ε. Σκλαβενίτη και ο τρίτος τη μαρτυρία του για τη συγγραφέα και αγαπημένη του γιαγιά.

            Η τελευταία ανακοίνωση είναι της Παρασκευής Κοψιδά-Βρεττού, Δρ. Κοινωνικής Λαογραφίας και Σχολικής Συμβούλου Φιλολόγων, Φυσιογνωμική και ανθρωπολογία του Λευκαδίτη. Η οπτική της σάτιρας και της ευθυμογραφίας. Από τον Τασάκη Σκιαδαρέση (1877-1941) στον Σπύρο Φίλιππα-Πανάγο (1906-1973) και τον Τάκη Μαμαλούκα (1904-1996), στην οποία εξετάζονται η σάτιρα και η ευθυμογραφία, λόγια και λαϊκή, φροντισμένη και αυτοσχέδια, με τις πολλαπλές και εναλλακτικές μαρτυρίες και αναπαραστάσεις της λευκαδίτικης ζωής.

            Με την έκδοση του παρουσιαζόμενου βιβλίου ολοκληρώθηκε μια τριλογία συμποσίων στις Γιορτές Λόγου και Τέχνης για τη λευκαδίτικη ιστορία και τους ιστορικούς της: Η Λευκάδα και οι ιστορικοί της, 19ος-20ός αι. (2008/2009). Οι αφανείς της λευκαδίτικης ιστορίας (2009/2010). Δρόμοι και παράδρομοι της τοπικής ιστορίας (2010/ 2011). Στις 900 περίπου σελίδες των Πρακτικών τους δημοσιεύονται 30 πρωτότυπες μελέτες, που πλουτίζουν με νέα γνώση την προσπάθεια για κατανόηση του λευκαδίτικου παρελθόντος, καλύπτουν κενά και σιωπές της τοπικής ιστορίας και καλούν στο διάλογο και στη συνέχιση της έρευνας.