Ύδρευση – Αποχέτευση στην αρχαιότητα
Τις ανάγκες για νερό κάλυπτε συνήθως ένα πηγάδι το οποίο ανοιγόταν στην αυλή μέσα στο φυσικό βράχο, σε βάθος που μπορούσε να φτάσει τα 15μ., αν και συνήθως δεν ξεπερνούσε τα 12. Από τα μέσα του 4ου αιώνα στην Αθήνα άρχισαν να χρησιμοποιούν δεξαμενές προφανώς λόγω κάποιας παρατεταμένης περιόδου ξηρασίας. Ο υδροφόρος ορίζοντας έπεσε και τα πηγάδια αντικαταστάθηκαν από τις δεξαμενές που συγκέντρωναν το νερό της βροχής που έπεφτε από τις στέγες. Η παροχή ύδατος βρισκόταν πάντα άλλωστε σε άμεση εξάρτηση από τα δεδομένα του εκάστοτε τόπου. Όπου υπήρχαν πηγές μπορούσαν να κατασκευαστούν κρήνες, απ’ όπου και λαμβάνονταν το νερό από γυναίκες ή δούλες για την οικιακή χρήση. Σε περιοχές όμως χωρίς αρκετές πηγές, όπως στη Δήλο για παράδειγμα, απαραίτητες ήταν οι δεξαμενές για την περισυλλογή των ομβρίων και υπογείων υδάτων. Κάθε σπίτι σχεδόν είχε τη δική του δεξαμενή, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις κατά τον 4ο αι. υπήρχαν και σπίτια με τρεχούμενο νερό.
Καθαρό, πόσιμο νερό μετέφεραν οι γυναίκες ή οι δούλοι από τις δημόσιες κρήνες που τροφοδοτούνταν από πηγές μέσω δικτύου υδρευτικών αγωγών. Κανένα αρχαίο ελληνικό σπίτι δεν είχε ζεστό και κρύο τρεχούμενο νερό. Το πόσιμο νερό, αλλά και το νερό για το πλύσιμο και το μαγείρεμα που το αντλούσαν από τα πηγάδια στις αυλές, από τις πηγές και τις κρήνες, το μετέφεραν μέσα στις υδρίες. Όταν το χρειαζόταν, το ζέσταιναν στη φωτιά.
Ελάχιστα σπίτια είχαν ειδικά δωμάτια για μπάνιο. Σε σπίτια της Ολύνθου για παράδειγμα βρέθηκαν τέτοιοι χώροι στον ευρύτερο χώρο του οίκου. Εκεί το λουτρό πραγματοποιούνταν σε πήλινες καθιστές μπανιέρες, όπως μαρτυρούν και τα σχετικά ευρήματα, για παράδειγμα από οικία της Σμύρνης του 6ου αιώνα, αλλά και σε λεκάνες είτε από μάρμαρο είτε από πηλό, τοποθετημένες σε ψηλά υποστηρίγματα, περιρραντήρια, ενώ κανείς μπορούσε να πάρει το λουτρό του και σε κρηναία οικοδομήματα εκτός οικίας. Τα λουτρά της αρχαιότητας αποτελούνταν από μεγάλο σαλόνι, ένα μικρό μπάνιο και ένα λεβητοστάσιο, απομονωμένο με διαχωριστικό το οποίο όμως δεν έφτανε μέχρι το ταβάνι, ώστε η ζέστη και ο ατμός να μπορούν να διοχετευτούν και στους άλλους χώρους. Από την αγγειογραφία αντλούμε επίσης στοιχεία σε σχέση με το θέμα, με σκηνές από λούσιμο, αλλά και από πήλινα ειδώλια με ανθρώπινες μορφές μέσα σε μπανιέρες. Συνήθως οι παραστάσεις απεικονίζουν γυναίκες που πλένονται σε λουτήρες, με μεγάλους αμφορείς για τη μεταφορά του νερού. Άλλες πάλι παραστάσεις δείχνουν γυμνούς άνδρες να πλένονται σε μεγάλες μπανιέρες ή να τρίβουν το σώμα τους με ειδικές τρίχινες βούρτσες.
Το βρόμικο νερό που αποστραγγίζονταν από τα πρόσφατα πλυμένα δάπεδα και τους λουτήρες διοχετεύονταν στους δρόμους, αλλά τα σκουπίδια καθώς και τα απορρίμματα από τα δοχεία νυκτός, αμίς, το μόνο σύστημα υγιεινής στην κλασική Ελλάδα, περισυλλέγονταν από ένα δημόσιο φορέα σκουπιδιών και μεταφέρονταν σε μία χωματερή έξω από τα τείχη της πόλης. Γενικά πριν από την ελληνιστική περίοδο δεν φαίνεται να υπήρχαν χώροι στις οικίες που να χρησιμοποιούνταν ως τουαλέτες.
Από την Αθηναίων Πολιτεία του Αριστοτέλη πληροφορούμαστε πώς στην Αθήνα υπήρχαν οι αστυνόμοι, υπεύθυνοι για την τήρηση των κανονισμών της πολιτείας σε θέματα περιβάλλοντος και υγιεινής, οι οποίοι φρόντιζαν τα απόβλητα της πόλης να εναποτίθενται σε απόσταση 10-11 στάδια (2χλμ.) έξω από τα τείχη. Επίσης απαγορεύονταν η διάνοιξη ακάλυπτων οχετών για να ρέουν τα απόβλητα, ώστε να μη δημιουργούνται εστίες μόλυνσης μέσα στην πόλη.
(Πηγή: 24grammata.com)