Θα δόσουμε μια συνοπτική παρουσίαση των ομιλιών και των τοποθετήσεων κατά τη διάρκεια του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Μικρών Νησιών. Την εισαγωγή και την ομιλία του Πρωθυπουργού την έχουμε ήδη παρουσιάσει. Θα δούμε σταδιακά και τις υπόλοιπες εισηγήσεις.

Αμέσως μετά από τον Πρωθυπουργό ανέβηκε στο βήμα ο Περιφερειάρχης κος Σπύρου. Σημειωτέον ότι η Περιφέρεια συνέβαλε με τη χορηγία της στην διοργάνωση του Συνεδρίου. Ο κος Σπύρου απέσπασε θετικά σχόλια, δεδομένου ότι με σύντομο, ευγενικό και εύληπτο τρόπο άσκησε κριτική σε ζητήματα της περιφέρειας Ιονίων Νήσων. Μεταξύ άλλων είπε:

«Οι περιφερειάρχες δεν είμαστε «μικροί πρωθυπουργοί», όπως είχατε πει κε Πρωθυπουργέ. καλούμαστε να υπηρετήσουμε τον νέο θεσμό, τον Καλλικράτη, αλλά υπάρχουν πολλά προβλήματα. Το συνέδριο αυτό θα έχει κάποια ιστορική αξία αν δεσμευτείτε σε κάποια εξ αυτών.

α. Υπάρχουν πλέον πολλές αρμοδιότητες στην Περιφέρεια και κανείς δεν ασχολείται με τα προβλήματα που ανακύπτουν με αυτές από την κεντρική εξουσία. Δυσκολευόμαστε πολλές φορές να βρούμε άκρη.

β. Υπάρχουν ουσιαστικές δυσκολίες μετακίνησης των περιφερειακών συμβούλων που παραμένουν ακάλυπτοι οικονομικά.

γ. Μας ενδιαφέρει το ΦΠΑ κε Πρωθυπουργέ. Δεν γίνεται το Μεγανήσι να έχει υψηλότερο συντελεστή από τη Μύκονο.

δ. Το μεταφορικό ισοδύναμο αποτελεί κοινό αίτημα και γνωρίζετε ότι είναι σημαντικά πράγματα που πρέπει να λυθούν για να μην έχουμε τους νησιώτες μας σαν πολίτες δεύτερης κατηγορίας.

ε. Ξέρω ότι προχωράει το νομοσχέδιο για τα υδροπλάνα κι ελπίζουμε να μην είναι σε πιλοτική βάση όπως παλιότερα, αλλά μόνιμα.

στ. Υπάρχουν θέματα αλιείας. Κάποια μέτρα εμποδίζουν τη λειτουργία των ψαράδων στα μικρά νησιά. Και δεν είναι μόνο οι ψαράδες. Χωρίς καμιά διάθεση αντιπολιτευτικής τακτικής, κε Πρωθυπουργέ, πρέπει να γνωρίζετε ότι η φτώχια πλήττει πλέον μεγάλο κομμάτι της μεσαίας τάξης.

ζ. Πρέπει να γνωρίζετε τις δυσκολίες που υπάρχουν με το ΕΣΠΑ και στη δικιά μας περιφέρεια. Το υπουργείο το κρατάει δεσμευμένο, αλλά δεν πρέπει να λειτουργούμε μόνο στη λογική την εισπρακτική. Γιατί έχουμε διαγνώσει τη νόσο αλλά καθυστερούμε τη θεραπεία.

η. Θέματα υγείας. Ο αγροτικός γιατρός τελειώνει πχ Ιούνιο και δεν έρχεται άλλος. Το Μαθράκι, οι Οθωνοί τα μικρά νησιά μας αυτή την στιγμή δεν έχουν γιατρό. Πρέπει το σύστημα της εναλλαγής των αγροτικών να αλλάξει κε Πρωθυπουργέ.

Κε Πρωθυπουργέ, θα συμφωνήσω μαζί σας. Ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε. Αυτή όμως την αλλαγή δεν μπορεί να την επωμιστεί εξολοκλήρου ο χαμηλόμισθος και ο χαμηλοσυνταξιούχος. Σας ευχαριστώ πολύ (…)» 

Ακολούθησε η αποχώρηση του Πρωθυπουργού που δεν απέφυγε να ακούσει απλούς πολίτες. Μια σύντομη παρέμβαση έγινε από τον Ηλία Αυγερινό που έθεσε ξανά το θέμα της απαγόρευσης των βιντσότρατων στον Πρωθυπουργό. Υπήρξαν κι άλλες σύντομες συνομιλίες, αλλά δυστυχώς δεν κατορθώσαμε να τις καταγράψουμε.

Κατόπιν περάσαμε στο κυρίως έργο του Συνεδρίου. Πρώτος ομιλητής ήταν ο ευρωβουλευτής κος Δανέλης. Ανέπτυξε το μοντέλο του σύγχρονου νησιού, που θα έχει μια ήπια τουριστική ανάπτυξη και θα αξιοποιήσει ειδικές πολιτικές για τη νησιωτικότητα. Σταχυολογήσαμε τα παρακάτω:

Οι ιδιαιτερότητες των νησιών πρέπει να χρησιμοποιηθούν σαν συγκριτικά τους πλεονεκτήματα. Είμαστε ακόμα μακριά από το να το κάνουμε πράξη. Υπάρχουν προβλήματα στις μεταφορές και την συνοχή με την ηπειρωτική Ελλάδα. Αυτό δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα στην ασφάλεια και την διαβίωση. Θα πρέπει να υπάρξουν νέες επενδύσεις στις δημόσιες συγκοινωνίες και να δημιουργηθούν πολυτροπικές αλυσίδες επιχειρήσεων και κατοίκων, με ελάχιστο κόστος. Είναι αναγκαίο ένα στοχευμένο μοντέλο ανάπτυξης. Η πράσινη ανάπτυξη δεν είναι μύθος, είναι ρεαλιστική και μείζωνος σημασίας. Αναφέρθηκε στο παράδειγμα του μικρού νησιού Ελ Ιέρο, στα Κανάρια (ίσο με τη Λευκάδα, χωρίς αεροδρόμιο με 10 ξενοδοχεία). Εκεί προάγεται ένα μοντέλο ήπιας ανάπτυξης. Το 2012 θα γίνει το πρώτο νησί αυτόνομο ενεργειακά. Με ηλεκτρικά αυτοκίνητα, φωτοβολταϊκά κτλ Οι τουρίστες απολαμβάνουν περιπάτους στην ανέγγιχτη φύση. Έχει ένα τεράστιο εσωτερικό όφελος. Και για τα μικρά νησιά, όπως το Μεγανήσι, η καθυστέρηση της ανάπτυξης είναι προνόμιο, αφού μπορεί πλέον αυτή να ακολουθήσει αυτή την ήπια μορφή. Τόνισε επίσης τη γεωστρατηγική διάσταση των απομακρυσμένων νησιών που αποτελούν τα όρια της Ευρώπης. Μίλησε για κατανομή απασχόλησης, για μη μονόπλευρη αξιοποίηση, για αντιμετώπιση των πρωτογενών αναγκών (νερό κτλ), για την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων που είναι παρδοσιακά και ανθεκτικά. Δεν πρέπει, είπε, να τα περιμένουμε όλα από το κεντρικό κράτος. Θα πρέπει να αναδείξουμε ταχύτατα τα ανταγωνιστικά μας πλεονεκτήματα. Τέλος αναφέρθηκε στην ειδική στήριξη με ευρωπαίκά προγράμματα προς τους αγρότες που θα πρέπει να διεκδικηθούν για το Ιόνιο, όπως και για το Αιγαίο.

Στο σημείο αυτό έγινε παρέμβαση από τον περιφερειακό σύμβουλο κο Καλούδη για το ότι οι υπουργοί αποχώρησαν μαζί με τον Πρωθυπουργό, δίχως να «κάτσουν να ακούσουν τον πόνο των φτωχών», όπως είπε. Έθεσε δε και το θέμα της μαρίδας, του «ψαριού του φτωχού», γεγονός που προκάλεσε και την παρέμβαση του Προέδρου του Συλλόγου αλιέων κου Καλλίνικου.

Στο πόντιουμ ανέβηκε κατόπιν ο υφυπουργός Εσωτερικών κος Ντόλιος που είχε μείνει στην εκδήλωση. Τα κύρια σημεία της ομιλίας του ήταν τα εξής:

α. Πολλοί αιρετοί τα φορτώνουν όλα στον Καλλικράτη, ενώ στην πραγματικότητα δεν μπορούν οι ίδιοι να λειτουργήσουν. Δεν είναι δυνατόν να μη λειτουργούν για παράδειγμα οι πολεοδομίες, με τις ίδιες ευθύνες και περισσότερο προσωπικό.

β. Πλήρωσαν τελικά οι δήμοι τα προνοιακά επιδόματα, αλλά η καθυστέρηση και τα προβλήματα δεν οφείλονται στον Καλλικράτη, οφείλονται στις δυσχέρειες να λειτουργήσουν. Προφανώς υπάρχει αδυναμία απορρόφησης των αλλαγών του κολοσιαίου προγράμματος μεταρρύθμισης που έφερε ο Καλλικράτης.

γ. Υπάρχουν οικονομικά προβλήματα, αλλά η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν θα έχει την ίδια δυσχέρεια με τους άλλους φορείς του Δημοσίου. Καταγράψαμε το ελάχιστο κόστος λειτουργίας των δήμων (μισθοδοσίες, ρεύμα, δάνεια κτλ). Είναι 3,8 δις το χρόνο. Καταγράψαμε και τα σίγουρα έσοδα των δήμων (φόροι, ανταποδοτικά τέλη κτλ). Είναι 4,ο2 δις. Δεν περιλαμβάνουμε μέσα μεταβιβαστικές πληρωμές, πχ μεταφορές μαθητών.

δ. Θα εκδοθεί ΚΥΑ για ΣΑΤΑ 600 εκατομμυρίων. Είναι λιγότερη από τα προβλεπόμενα, αλλά περισσότερη από πέρισι που δεν δόθηκε. Το πρόγραμμα ΕΛΛΑΔΑ βρίσκεται στη φάση του Προεδρικού Διατάγματος, θα είναι και για τις περιφέρειες και θα έχει ύψος 4 δις. Περίπου οι επενδύσεις θα είναι στο ύψος του παλιού ΘΗΣΕΑ.

ε. Το ΕΣΠΑ θα δοθεί στις περιφέρειες από 1/7. Το Υπουργείο το κράτησε 6 μήνες για να μην κολλήσει. Δεν αγνοούμε τους περιφερειάρχες, ήδη έχουν αποκατασταθεί πολλές δυσλειτουργίες.

Κατόπιν ζήτησε να παρέμβει ο κος Καλούδης που έθεσε τα εξής:

α. Να μην υπάρχει Περιφερειακή Αποκεντρωμένη Διοίκηση, αλλά μόνο μια περιφερειακή οντότητα για τα Ιόνια.

β. Εξίσωση ΦΠΑ Αιγαίου και Ιονίου.

γ. Άμεση άρση απαγόρευσης για τη μαρίδα και τις βιντσότρατες.

δ. Άμεση αναδιάρθρωση του ΕΣΠΑ.

ε. Περιφερειακοί σύμβουλοι στο Μεγανήσι, Παξούς, Οθωνού, μαθράκι, Ερείκουσα.

στ. Αεροδρόμια και λιμάνια να αποδίδουν μέρος των κερδών τους στους δήμους και την περιφέρεια.

ζ. Η Ιόνια οδός να έρθει στην ακτογραμμή για να εξυπηρετεί το Ιόνιο, αλλιώς να αλλάξει όνομα.

Ακολούθησε η εισήγηση του κου Καβαλιέρου, υποναυάρχου, που ανέπτυξε τα προβλήματα των ακτοπλοϊκών γραμμών και την ασφυκτική μεταχείριση του κράτους προς τους πλοιοκτήτες. Έθεσε ζητήματα μείωσης των φόρων ώστε να παραμείνουν κάποιες μη βιώσιμες γραμμές.

Με την εισήγηση αυτή έκλεισαν οι πρωϊνές εργασίες του Συνεδρίου.