Οι αρχαίοι ημών πρόγονοι δεν ήταν μόνο πρωτοπόροι στην φιλοσοφία, στις τέχνες και στις επιστήμες. Ως μεσογειακός λαός είχαν στην ιδιοσυγκρασία τους τη θερμότητα του νότιου κλίματός μας. Ήταν λαός χαρούμενος και γλεντζέδικος που δεν έχανε ποτέ την ευκαιρία να σατιρίσει και να καλαμπουρίσει οτιδήποτε στρεβλό έπεφτε στην αντίληψη του. Μερικές φορές, ακόμα και αυτά που δεν ήταν στρεβλά! Σαν τέτοιοι λοιπόν, οι αρχαίοι Έλληνες είχαν έντονη την αίσθηση του χιούμορ, αν και λίγο διαφορετικά από το πώς το αντιλαμβανόμαστε σήμερα.

Από το βιβλίο του Σωκράτη Γκίκα, «Αρχαία Ελληνικά Ανέκδοτα» διαλέξαμε μερικά χαρακτηριστικά δείγματα του αρχαιοελληνικού χιούμορ, όπως διασώζονται από τον Πλούταρχο, τον Διογένη τον Λαέρτιο, τον Στοβαίο και συλλογές όπως αυτές του Ιεροκλή. Σε αυτά φαίνεται καθαρά ότι ο Αριστοφάνης δεν ήταν καθόλου η εξαίρεση!

-Ο Δημοσθένης έλεγε ότι πολλές φορές του ερχόταν να ευχηθεί να χαθούν οι κακοί, φοβόταν όμως μήπως με την ευχή αυτή ερημωθεί εντελώς η πόλη.

-Ένας φλύαρος κουρέας ρώτησε τον Αρχέλαο, βασιλιά της Μακεδονίας:

  «Πώς θέλεις να σε κουρέψω;»

Κι ο Αρχέλαος: «Σιωπηλός!»

 -Παρακαλούσαν τον Φίλιππο τον Μακεδόνα να εξορίσει κάποιον που τον κακολογούσε. Ο Φίλιππος απάντησε:

  «Δεν είσαστε καλά! Θέλετε να τον στείλω να με κακολογεί και σ’ άλλα μέρη;»

 -Κάποιος κλώτσησε τον Σωκράτη, χωρίς ο τελευταίος να αντιδράσει. Στην απορία ενός από τους μαθητές του πώς ανέχτηκε κάτι τέτοιο, απάντησε:

  «Αν σε κλωτσήσει εσένα ένας γάιδαρος θα του ανταποδώσεις την κλωτσιά;»

 -Έτυχε κάποτε να επαινούν τον Αντισθένη φαύλοι άνθρωποι. Ο φιλόσοφος θορυβήθηκε:

  «Έκανα κάτι κακό και δεν το κατάλαβα;»

 -Πληροφορήθηκε ο Αριστοτέλης ότι κάποιοι τον έβριζαν πίσω απ’ την πλάτη του. Ο φιλόσοφος απάντησε:

  «Καθόλου δε με νοιάζει. Όταν είμαι απών, δέχομαι ακόμα και να με μαστιγώνουν»

 -Η μητέρα του τύραννου Διονύσιου του πρεσβύτερου, μεγάλη σε ηλικία πια, ζητούσε από τον γιο της να την παντρέψει. Ο Διονύσιος της απάντησε:

  «Μπορεί να είμαι τύραννος και να παραβιάζω τους νόμους της πόλης, μου είναι όμως αδύνατον να παραβιάσω τους νόμους της φύσης»

 -Κάποτε ο Κράτης ο Κυνικός φιλόσοφος, δεν απάντησε σε μια ερώτηση του φιλοσόφου Στίλπωνα, αλλά άφησε μια πορδή εκφράζοντας έτσι την περιφρόνησή του. Ο Στίλπωνας αντιμετώπισε μια τέτοια στάση με την παρατήρηση:

  «Γνώριζα ότι η απάντησή σου θα ήταν εντελώς άσχετη προς την ερώτησή μου».

 -Είπε κάποτε κάποιος στον Αρίστιππο ότι η εταίρα Λαϊδα δεν τον αγαπά, αλλά προσποιείται. Ο Αρίστιππος απάντησε:

  «Ούτε το κρασί ή το ψάρι με αγαπούν, εγώ όμως τα απολαμβάνω».

 -Κάποτε ένας άνθρωπος και ένα λιοντάρι περπατούσαν αντάμα. Στο δρόμο συνάντησαν ένα άγαλμα που έδειχνε έναν άντρα να πνίγει ένα λιοντάρι. Ο άνθρωπος κοντοστάθηκε και, δείχνοντας το άγαλμα, λέει στο λιοντάρι:

  «Βλέπεις ότι εμείς οι άνθρωποι είμαστε πιο δυνατοί από σας τα λιοντάρια;»

Το λιοντάρι χαμογέλασε και αποκρίθηκε:

  «Αν τα λιοντάρια ήξεραν από γλυπτική, άλλο άγαλμα θα κοιτάζαμε τώρα».

 -Κάποιος ειρωνευόταν τον σωματώδη και χειροδύναμο Αντισθένη, λέγοντάς του ότι δεν κατάγεται από δύο γνήσιους και ελεύθερους Αθηναίους γονείς. Ο φιλόσοφος του απάντησε:

  «Ούτε από δύο γονείς παλαιστές κατάγομαι, αλλά άμα θέλεις παλεύουμε».

– Μια μέρα η Ξανθίππη έβαλε τις φωνές στον Σωκράτη και στη συνέχεια άδειασε πάνω του μια λεκάνη με νερό. Ο Σωκράτης ατάραχος παρατήρησε:

  «Η Ξανθίππη κάνει ό,τι και ο Δίας: πρώτα βροντά κι ύστερα βρέχει»  

(Πηγή: «Αρχαία Ελληνικά Ανέκδοτα», Σωκράτης Γκίκας)

Ίσως κάποιοι πρόσεξαν ότι από τα παραπάνω ανέκδοτα λείπει η κατεξοχήν φιγούρα είρωνα, ο Διογένης ο κυνικός. Για την ιδιάζουσα περίπτωσή του όμως ετοιμάζουμε ειδικό αφιέρωμα!